Thương cảnh 5 người ở nhà vách cót 20 mét vuông

Căn nhà ấy phần nào đã nói lên số phận lận đận của chủ nhân. Anh Bé và chị Hoa đều sinh ra ở TP.Phan Rang, tỉnh Ninh Thuận. Năm 1994, anh chị về sống chung một nhà. Lập gia đình xong, anh chị vay 7,5 triệu đồng để thuê rẫy trồng hành. Thấy cây hành tây có giá, anh chị đầu tư vào trồng. Nhưng ngay lứa hành đầu tiên, giá hành quá thấp nên không đủ bù chi phí, anh chị cũng mất luôn khả năng trả nợ. Túng quẩn, hai vợ chồng bỏ xứ đi Nha Trang làm mướn. 3 năm làm thuê anh chị đã trả hết nợ. Rồi năm 1997, nghe bạn bè nói xã Vĩnh Hảo, huyện Tuy Phong còn nhiều đất để khai hoang nên vợ chồng anh dẫn theo con trai đầu vào lập nghiệp. Chân ướt chân ráo đến nơi ở mới, anh chị lại phải vay mượn bạn bè dựng tạm căn nhà vách cót lợp tấm Fibro xi măng. Đất Vĩnh Hảo vốn nổi tiếng là thiếu mưa, thừa nắng nên những vụ mùa cứ thế thất thu. Không cam chịu cái nghèo, vợ chồng anh Bé làm mướn khắp nơi. Số tiền tích cóp được anh chị đầu tư trồng gần 800 cây mãng cầu. Nhưng nước không có, cây mãng cầu cứ chết dần, số còn lại phát triển cầm chừng. Cây ra được trái thì trái quá nhỏ, bán chẳng được là bao.

Tuy nghèo nhưng anh chị vẫn cố gắng cho con đi học. Năm 2013, con trai đầu Nguyễn Khắc Quý đậu vào trường Đại học Nông Lâm TP.Hồ Chí Minh trong niềm vui của gia đình và hàng xóm. Cái ngày con lên đường nhập học, anh chị lại chạy khắp nơi vay tiền cho con đóng học. Nhưng học được 1 năm, em Quý thấy gia đình nghèo khổ, lại thêm không biết ra trường có xin được việc làm hay không nên em lặng lẽ bỏ học về nhà. “Lúc nó về tôi cũng tức lắm. Nhưng nghe con nói mình cũng không biết làm sao. Nó nói nhà mình bữa ăn còn phải lo hằng ngày thì tiền đâu cho nó đóng học. Với lại bây giờ học ra chưa chắc đã xin được việc làm. 4 năm học đại học tính sơ sơ cũng tốn cả trăm triệu đồng. Nếu không xin được việc thì chưa biết khi nào gia đình mới trả xong số nợ này. Nói rồi nó xin tôi cho về TP.Phan Rang nuôi tôm cho người ta”, anh Bé chia sẻ. Thấy anh nghỉ học làm mướn, 2 đứa em là Nguyễn Khắc Linh, Nguyễn Khắc Huy cũng bỏ học theo. Dù gia đình anh Bé có khuyên như thế nào hai bé cũng không chịu đi học. Thấy con không chịu đi học cái chữ, anh Bé cho em Linh đi học nghề thợ sắt, còn em Huy đi học nghề sửa xe máy. “Nó không chịu học chữ thì tôi cho nó học cái nghề. Sau này khỏi phải cày thuê cuốc mướn như cha mẹ”, anh Bé nói. Trong buổi nói chuyện với chúng tôi, anh Bé vui mừng cho biết nhờ có kênh Lòng Sông - Đá Bạc mới được xây dựng gần nhà mà mấy cây mãng cầu năm nay cho trái to hơn mấy năm trước và bán được giá hơn. Nhưng cái được giá của anh cũng bằng giá tầm trung của người trồng mãng cầu ở nơi khác. Gần 800 cây mãng cầu mà từ đầu vụ đến nay anh mới bán được hơn 10 triệu đồng. “Vậy là đỡ lắm rồi, mấy năm trước cả vụ bán chưa tới 10 triệu đồng. Nhờ tiền bán mãng cầu, gia đình cũng trả được ít nợ. Còn việc xây nhà thì chắc khó”, anh Bé trả lời khi chúng tôi hỏi về dự định xây nhà ổn định cuộc sống.

Men theo con đường đất ngoằn ngoèo trở ra, câu nói của anh Bé khiến chúng tôi không khỏi băn khoăn. Lúc chúng tôi ra về, anh Bé nói vợ qua mấy nhà hàng xóm mượn đỡ ít tiền về lo đám mãn tang mẹ ở TP.Phan Rang. Cái tên Bé với người khác không biết thế nào, chứ với trường hợp của anh thì đúng cả người lẫn cuộc sống. Thân hình ốm yếu, sống trong căn nhà bé tí và cuộc đời cũng vất vả lao đao…

NguyỄn Luân