Dự thảo về quy phạm thực hành sản xuất nước mắm: Lại lo lắng cho nước mắm truyền thống

Dự thảo tiêu chuẩn quốc gia về quy phạm thực hành sản xuất nước mắm (TCVN) đang lấy ý kiến lần cuối, nhưng vấp phải hàng loạt ý kiến phản đối từ các hội nước mắm truyền thống, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), bởi nhiều quy định không phù hợp với thực tế. Trong đó, nội dung yêu cầu kiểm soát các loại thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật hay quy định nhà sản xuất phải loại bỏ cá nguyên liệu đã bị phân hủy mạnh nhằm loại bỏ chất Histamine trong nước mắm. Theo ông Trương Quang Hiến - Chủ tịch Hiệp hội Nước mắm Phan Thiết: “Đây là những đòi hỏi hết sức phi lý. Nước mắm làm từ cá đánh bắt tự nhiên hoàn toàn, chỉ đơn giản là cá với muối thì làm gì có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và dư lượng thuốc thú y. Từ những thứ không có mối nguy hiểm này, buộc doanh nghiệp phải đi kiểm định, kiểm tra những thủ tục không cần thiết, chẳng khác nào là một hình thức xin “giấy phép con”. Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định nhà sản xuất phải loại bỏ cá nguyên liệu đã bị phân hủy mạnh, nhưng thực tế làm nước mắm sử dụng cá không tươi là bình thường, vì quá trình khai thác phải ướp muối. Hơn nữa, không thể làm được NMTT nếu không sử dụng cá ươn”.

Qua báo chí, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN & PTNT) - đơn vị soạn thảo thì cho rằng, dự thảo này chỉ mang tính chất tham khảo chứ không bắt buộc. Nhưng ông Hiến kịch liệt phản đối: “Sau khi dự thảo được ban hành thì tiêu chuẩn này sẽ là căn cứ, cơ sở để xây dựng quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia. Mà khi đã trở thành quy chuẩn thì bắt buộc doanh nghiệp phải thực hiện, không được thay đổi. Lúc đó, doanh nghiệp sẽ tốn thêm chi phí, trong khi những điều kiện này không cần thiết và gây phiền hà cho doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nước mắm truyền thống. Chưa kể, chỉ tiêu về hàm lượng histamine trong nước mắm không vượt quá 400mg/lít, thì NMTT sẽ bị “bức tử” ngay. Không riêng gì ông Hiến, những doanh nghiệp sản xuất nước mắm truyền thống hiện nay cho rằng, cần phân biệt rõ quy trình sản xuất của NMTT và nước mắm công nghiệp, không thể có những quy chuẩn chung khi 2 loại hình sản xuất hoàn toàn khác nhau. Những tiêu chuẩn bất lợi cho NMTT nếu được ban hành chẳng khác nào dọn đường cho nước mắm công nghiệp chiếm lĩnh thị trường. Anh Nguyễn Hữu Dũng - Giám đốc DNTN Nước mắm Bà Hai khá bức xúc khi nhắc đến dự thảo này: “Đây rõ ràng là sự cạnh tranh không lành mạnh của những “đại gia” nước mắm công nghiệp, muốn “bóp chết” ngành nghề NMTT. Những doanh nghiệp sản xuất nước mắm lâu đời ở Phan Thiết đang cùng hiệp hội kiến nghị đến các ngành chức năng, Quốc hội để tìm lại sự công bằng cho NMTT…”.

Do đó, ông Hiến cho rằng: “Nên dừng việc ban hành dự thảo này để có thêm thời gian lấy ý kiến góp ý từ nhiều phía, từ những nhà chuyên môn, những nhà sản xuất NMTT. Những người tham gia soạn thảo dự thảo cũng cần công tâm, hiểu rõ nguồn cội của NMTT từ đó đưa ra những tiêu chuẩn phù hợp với ngành nghề đã tồn tại hàng trăm năm nay”.

Song Nguyên