Giải pháp “gỡ” thẻ vàng cho thủy sản 

Vào tháng 10/2017, Uỷ ban Châu Âu (EC) đã cảnh bảo thẻ vàng đối với sản phẩm hải sản khai thác của Việt Nam bởi Việt Nam chưa kiểm soát được hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, công tác quản lý nghề cá Việt Nam chưa tương đồng với quản lý nghề cá khu vực và thế giới đặc biệt chưa đáp ứng được các quy định về truy xuất nguồn gốc sản phẩm hải sản khai thác của EC. Việc này, đã đưa ngành thủy sản Việt Nam vào giai đoạn khó khăn nên Chính phủ và các Bộ, ban, ngành Trung ương và UBND các tỉnh, thành phố ven biển đã tập trung chỉ đạo và triển khai nhiều biện pháp thực hiện các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU. Luật Thủy sản được thông qua năm 2017 cùng với việc Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 45/CT-TTg về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của EC về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định như EC đã cảnh báo.

Đến thời điểm này, Việt Nam đã đạt được một số kết quả ban đầu trong việc chống khai thác IUU. Tình hình tàu cá vi phạm vùng biển các nước hầu như chấm dứt. Công tác kiểm tra, kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển được tập trung triển khai và có tiến bộ. Kết quả, trong đợt kiểm tra từ 16-24/5/2018 của đoàn thanh tra EC đã ghi nhận, đánh giá cao quyết tâm và nỗ lực của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương trong triển khai các hành động chống khai thác IUU.

Tại Bình Thuận, vấn nạn tàu cá, ngư dân vi phạm vào những điều khoản nghiêm ngặt của EC cũng đã từng bước được xử lý. Có ít nhất 16 tàu cá bị đưa ra khỏi danh sách tàu cá đăng ký thường xuyên hoạt động trên các vùng biển xa theo Quyết định số 48 của Thủ tướng Chính phủ. 28 hồ sơ hỗ trợ chi phí nhiên liệu bị loại ra khỏi danh sách hỗ trợ theo Quyết định 48 với số tiền hơn 2 tỷ đồng. Tước quyền sử dụng giấy phép khai thác thủy sản 14 trường hợp, xử phạt hành chính gần 780 triệu đồng. Ngoài ra, chủ tàu cá, thuyền viên vi phạm vùng biển nước ngoài còn bị các địa phương đưa ra kiểm điểm trước cộng đồng dân cư, công bố lên các phương tiện thông  tin đại chúng. Đáng mừng là đầu tháng 5/2018 đến nay, Bình Thuận không có tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài; số lượng tàu cá vi phạm khai thác IUU trên vùng biển của tỉnh giảm so cùng kỳ năm trước.

 Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đánh giá cao lãnh đạo các địa phương đã quan tâm triển khai nhiều giải pháp nhằm sớm chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác trái phép, tháo gỡ cảnh báo thẻ vàng của EC về chống khai thác IUU. Đồng thời, nhấn mạnh việc EC rút thẻ vàng đối với Việt Nam đã ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến phát triển kinh tế nói chung và ngành thủy sản nói chung, ảnh hưởng đến hình ảnh và sự phát triển bền vững của ngành thủy sản, do đó, việc đề ra giải pháp để EC gỡ bỏ thẻ vàng đối với Việt Nam là điều cấp bách, đòi hỏi phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và cộng đồng ngư dân. Theo đó, Chính phủ yêu cầu, các Bộ, ngành liên quan và các địa phương ven biển tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các khuyến nghị của EC. Tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị 45 của Chính phủ. Đây là nhiệm vụ chính ưu tiên thực hiện, xem đây là cơ hội để chấn chỉnh, tái cấu trúc lại ngành thủy sản. Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân. Kiểm soát chặt chẽ, kiên quyết không cho ra khơi đối với tàu cá không đủ điều kiện, đồng thời xử lý nghiêm các tàu cá có hành vi vi phạm. Tăng cường tuần tra kiểm soát trên vùng biển tập trung tại vùng chồng lấn. Hỗ trợ kịp thời tàu cá và ngư dân bị sự cố. 28 địa phương ven biển tăng cường nguồn lực về cơ sở, vật chất và con người phục vụ công tác quản lý tàu cá ra vào cảng, chống đánh bắt bất hợp pháp. Xử lý nghiêm các tàu cá có hành vi khai thác IUU.

Q.N