Khi đất bị lãng phí ở trạng thái khác

                

Một điểm khai thác cát trái phép ở Bắc    Bình. Ảnh: Đ. Nhượng

Anh muốn làm ăn với công ty nào đó nhưng nhiều công ty muốn mua đất, chứ không muốn góp đất, mà anh thì không muốn bán đất. Cũng có công ty ở Đồng Nai muốn liên kết với anh để triển khai chăn nuôi nhưng anh không muốn mảnh đất của mình và vùng đất xung quanh bị ô nhiễm, bà con phàn nàn. Gần đây, thấy nhiều hộ dân ở xã Sông Bình được một công ty ký kết trồng cây nha đam, theo hướng người dân góp đất và công lao động, còn lại từ giống, phân, kỹ thuật, thu mua đều của công ty, anh rất quan tâm, đang tìm hiểu thêm. Có thể hình dung, anh Sáng là mẫu nông dân có đất đai rất nhiều nhưng lại không thể làm giàu, vì biết thiếu vốn, thị trường và cả kiến thức để làm nông nghiệp sạch, đáp ứng nhu cầu cao của người tiêu dùng hiện nay.  

2. Không như anh Sáng, rất nhiều hộ dân đã bán bớt đất hoặc hết đất để  giải quyết những nhu cầu  của cuộc sống. Cụ thể,  vùng khu Lê, bao gồm: Lương Sơn, Hòa Thắng, Hồng Phong… từ nhiều năm trước, dân đã bán đất  cho  người ở TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương ra. Lúc đó, giá đất khá rẻ, vì trong vùng chưa chủ động nước, thời tiết lại khắc nghiệt nên có sản xuất cũng không thu được nhiều. Dân bán đất để làm việc khác. Việc sản xuất không hiệu quả thì bán đất cho người khác có nhiều tiềm lực để sản xuất tốt hơn, vừa không làm lãng phí đất, vừa giúp nông hộ thay đổi cuộc sống như mặt tích cực của chủ trương xóa hạn điền thì không có gì phải nói. Điều đáng lo, theo quan sát  của nhiều người, những vùng đất trên mặc dù đã đổi chủ nhưng những ông chủ này cũng đang chờ bán đất, kiếm tiền chênh lệch chứ không phải để sản xuất. Chỉ khác, đây là những ông chủ có hàng chục ha đất chứ không lèo tèo vài sào hay một mẫu như  nông hộ. Vì thế, nhiều vùng đất đai rộng mênh mông vẫn để trống, hoang hóa từ năm này sang năm khác. Những hộ dân sau khi bán đất cũng không có cơ hội kiếm được việc làm trên chính miếng đất của mình.

 Chủ trương xóa hạn điền đã mở cánh cửa cho phát triển nông nghiệp lớn, cho suy nghĩ kế hoạch lâu dài, cho trăn trở sản phẩm làm ra đạt chất lượng cao và có truy xuất nguồn gốc, đem lại lòng tin cho người tiêu dùng, góp phần giải quyết việc làm cho cộng đồng. Nhưng mặt trái của vấn đề cũng đang hiện diện là tình trạng bắt tay gom đất, hình thành lớp chủ đất mới với rất nhiều đất nhưng không sản xuất kinh doanh. Điều đó còn nguy hiểm hơn hình thức sản xuất manh mún, nhỏ lẻ  của người nông dân, vì ít nhất hộ dân còn có sản xuất, ít nhất còn tự cung tự cấp cho chính gia đình họ. Vì thế, để ủng hộ xóa hạn điền, chính quyền các cấp cũng nên tạo ra không khí đầu tư sản xuất kinh doanh, có thể kết nối doanh nghiệp với những nông dân có nhiều đất như anh Nông Đình Sáng hoặc gợi mở, nhắc nhở những người mua nhiều đất đi vào sản xuất, không để lãng phí đất.

Bích Nghị