Chống khai thác khoáng sản trái phép ở Tánh Linh: “Cuộc chiến” không khoan nhượng

                

Một điểm khai thác đất sét trái phép ở    Tánh Linh.

 Thực trạng

Ở Tánh Linh, đã có trường hợp cán bộ đi bắt cát tặc bị đánh “tơi tả”. Tuy nhiên, điều đó không làm nản chí lực lượng chống khai thác thác khoáng sản ở huyện miền núi này. Trung tuần tháng 4/2018, ông Nguyễn Đình Lâm – Chủ tịch UBND huyện Tánh Linh bất ngờ gọi cho  Công an và Phòng Tài nguyên – Môi trường huyện thông báo cần hội ý gấp. Khi lãnh đạo các phòng chức năng có mặt ở UBND huyện, ông Lâm chỉ nói cần đi gấp lên các xã phía Bắc sông (La Ngà) có việc, yêu cầu anh em lên xe đi ngay... Phạm Ly Kha - Phó  Phòng Tài nguyên – Môi trường mất một hồi “đứng hình” chưa hiểu chuyện gì. Khi lên xe Chủ tịch huyện cũng không nói đến công việc khiến anh em chỉ “đoán mò” công việc liên quan tới môi trường, chứ cụ thể việc gì thì không thể hình dung. Khi qua cầu Tà Pao, Chủ tịch huyện yêu cầu tài xế rẽ lên phía La Ngâu rồi bất ngờ tấp vào lề đường sát mé sông La Ngà.

Lúc này Chủ tịch huyện mới chỉ đạo: Anh em chịu khó đi bộ vào một đoạn phía dưới sông đang có điểm khai thác cát lậu, dân đã phản ánh đến tôi sáng nay, chỉ rõ địa điểm, cần xử lý nghiêm... Hiện trường giữa sông La Ngà, 3 chiếc máy bơm hút cát đang phun cát lên bờ, trên bờ chiếc xe cuốc (gàu 5 m³) đang gom cát gần 8 m³ cát, riêng chiếc xe tải ben đã chở cát đi tiêu thụ. Quá bất ngờ vì bị bắt quả tang ông Phan Tấn Phú, ngụ ở Đồng Kho “chủ xị” khai thác cát lậu phải ký vào biên bản vi phạm... Đó là một trong số những vụ mà người dân gọi điện đến Chủ tịch huyện phản ánh về việc khai thác khoáng sản trái phép. Anh Kha kể thêm: Chủ tịch huyện ở cuộc họp giao ban nào cũng nhắc nhở cán bộ phụ trách mảng tài nguyên – môi trường không được bao che, bảo kê, phải nói không với khai thác khoáng sản trái phép để nhân dân tin tưởng...

Ở Tánh Linh hầu hết 14 xã, thị trấn đều có khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường như đất, đá cuội, sỏi bồi nền, cát xây dựng, đá xây dựng, đất sét sản xuất gạch ngói. Trong đó đất bồi nền chủ yếu ở các xã Đức Thuận, Đức Phú, La Ngâu, Đồng Kho và thị trấn Lạc Tánh. Đất sét gạch ngói chủ yếu ở  các xã Gia An, Đức Phú, Nghị Đức. Cát xây dựng ở các xã Gia An, Đồng Kho, La Ngâu và thị trấn Lạc Tánh, khu vực vành đai và lòng hồ Biển Lạc (xã Gia An, Gia Huynh), ngoài ra ở một số suối nhỏ, các ao, bàu... Đá cuội chủ yếu ở các xã Đức Tân, Măng Tố, Bắc Ruộng, La Ngâu. Đá xây dựng chủ yếu ở các xã Đức Bình, Gia Huynh, Suối Kiết, Lạc Tánh, La Ngâu. Trên địa bàn huyện, UBND tỉnh đã cấp 16 giấy phép khai thác khoáng sản, trong đó cát xây dựng 6 giấy phép, sét gạch ngói 8 giấy phép, đá xây dựng 2 giấy phép. Hiện tại, có 8 giấy phép  đủ điều kiện khai thác gồm cát 2, đất sét 4, đá xây dựng 2. Các giấy phép còn lại chưa hoàn chỉnh hồ sơ thuê đất, hồ sơ môi trường hoặc đang lập hồ sơ gia hạn giấy phép... Hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, đặc biệt là cát xây dựng vẫn còn diễn ra ở một số xã và tiềm ẩn phức tạp để các cơ quan truyền thông và nhân dân phản ánh. Cụ thể: khu vực hồ Biển Lạc, khu vực kênh tiếp nước Biển Lạc - Hàm Tân (bà Dương Thị Hoàng cư trú tại thôn 1, xã Gia Huynh từ tháng 9/2017 cho đến nay đã có đơn phản ánh 3 lần), sông La Ngà, đoạn qua địa bàn xã La Ngâu (Công ty cổ phần thủy điện Đa Mi, bà Trần Thị Mỹ Nhung cư trú tại bản 3, xã La Ngâu có đơn phản ánh), khu vực Suối Kè giáp ranh giữa xã Gia An, Gia Huynh và xã Tân Hà, huyện Đức Linh.. 

Siết chặt quản lý

Ngay từ đầu năm, UBND Tánh Linh đã có nhiều văn bản  chỉ đạo các phòng, ban liên quan và UBND các xã, thị trấn triển khai thực hiện một số giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản năm 2018 trên địa bàn huyện. Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và các đơn vị có liên quan trên địa bàn huyện cử cán bộ tham gia hỗ trợ tổ kiểm tra khoáng sản của xã Gia An trong dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất năm 2018; tăng cường kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực hồ Biển Lạc.

Bên cạnh công tác quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm về khoáng sản, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu khai thác khoáng sản phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, UBND huyện đã tập trung chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp các cơ quan liên quan và UBND các xã, thị trấn kiểm tra, tham mưu UBND huyện đề xuất UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét cho gia hạn giấy phép khai thác, cấp giấy phép thăm dò, cho phép khai thác khoáng sản đối với kiến nghị của các tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản trên địa bàn huyện. Định kỳ trước ngày 20 hàng tháng, hàng quý, UBND các xã, thị trấn báo cáo công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn gởi về UBND huyện (thông qua Phòng Tài nguyên và Môi trường) để tổng hợp báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh theo quy định.

UBND huyện Tánh Linh nhận định: Ở một số địa phương trên địa bàn huyện vẫn còn lén lút hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, tuy nhiên chưa xử lý và không có báo cáo như: Bắc Ruộng (cải tạo đất ruộng có tận dụng đất bồi nền tại khu vực Hà Bắc và Đồng nông trường), Đồng Kho (khai thác cát sông La Ngà, khu vực trạm bơm Bắc Ruộng) Đức Bình (khai thác cát sông La Ngà, khu vực lòng hồ Đập dâng Tà Pao)...

Trong 4 tháng đầu năm 2018, huyện tổ chức hơn 80 lượt kiểm tra đột xuất hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, trong đó tập trung và thường xuyên các khu vực có hoạt động khai thác khoáng sản trái phép phức tạp và các khu vực giáp ranh với các huyện bạn. Qua đó đã phát hiện và xử lý 64 trường hợp vi phạm với số tiền xử phạt 298,6 triệu đồng. Cụ thể, đoàn liên ngành của huyện phát hiện 15 trường hợp khai thác, vận chuyển và tàng trữ khoáng sản trái phép, trong đó đã lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính 12 trường hợp với tổng số tiền phạt 143,9 triệu đồng; 3 trường hợp còn lại giao UBND 2 xã Gia An và La Ngâu làm rõ, xử lý theo thẩm quyền; Công an huyện phát hiện và xử phạt 16 trường hợp, tổng số tiền phạt 70 triệu đồng; UBND các xã, thị trấn xử lý 36 trường hợp với tổng số tiền phạt là 84,7 triệu đồng (xã Gia An: 25 vụ/54,4 triệu đồng; xã Gia Huynh: 3 vụ/14 triệu đồng; xã Măng Tố: 2 vụ/4 triệu đồng; xã La Ngâu: 6 vụ/12,3 triệu đồng).

Tuy tăng cường kiểm tra, xử lý kiên quyết nhưng hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, đặc biệt là cát xây dựng vẫn tiếp tục xảy ra ở một số địa phương. Ông Nguyễn Đình Lâm - Chủ tịch UBND huyện khẳng định: Ngoài việc tăng cường kiểm tra, chú trọng công tác quản lý, giáo dục cán bộ nói không với “bảo kê” khai thác khoáng sản trái phép, nhưng do địa bàn rộng, việc khai thác trái phép diễn ra lén lút, có khi vào ban đêm nên huyện rất cần người dân trợ giúp thông tin trong việc chống khai thác khoáng sản trái phép.

Cuộc chiến không khoan nhượng của Tánh Linh đối với khai thác khoáng sản trái phép xem ra còn kéo dài và đầy khó khăn...

Ghi chép: Đại Lực