Ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép

BT- Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh diễn ra khá phức tạp, có nơi đã tồn tại từ nhiều năm qua nhưng chưa được xử lý triệt để…

                

Hoạt động khai thác cát trái phép diễn ra    rầm rộ giữa ban ngày.

Theo dấu xe ben

Những ngày này, khi ra đường chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh các xe tải ben chở vật liệu xây dựng chạy bon bon trên quốc lộ 1A, có lúc những phương tiện này còn chạy nối đuôi nhau tạo thành hàng dài trên tuyến huyết mạch Bắc - Nam. Tại huyện Hàm Thuận Nam, có nhiều xe tải ben chở cát đua nhau về Phan Thiết. Đem câu chuyện này hỏi người dân, họ khẳng định trong số đó xe chở cát lậu chiếm một phần không nhỏ. Sau một buổi lân la trò chuyện, tôi quyết định về “điểm nóng” Tân Lập (Hàm Thuận Nam) – đoạn giáp ranh với xã Sông Phan (Hàm Tân).

Đến thôn Lập Phước, xã Tân Lập, nhìn về hướng thị xã La Gi đập vào mắt chúng tôi là một công trường khai thác cát đang hoạt động công khai cách quốc lộ 1A chừng vài trăm mét, lối vào còn in rõ vết bánh xe tải. Theo người dân, đó là điểm khai thác cát lậu. Cạnh đó có tấm bảng lớn màu vàng ghi dòng chữ “Công ty TNHH Như Ý chuyên mua bán bất động sản, cung cấp sỉ và lẻ cát, đá...”. Để tránh bị phát hiện, tôi phải nhờ anh T - một người dân trong thôn dẫn vào bằng lối đi khác. Trong vai người đi mua đất trồng thanh long, giữa cái nắng, cái gió đến rát mặt của những ngày cuối tháng tư, chúng tôi phải lội suối, leo đèo - nơi có những tảng đá to đến hàng chục người ôm nằm cheo leo trên triền dốc. Vừa đi anh T kể nhiều câu chuyện về sự lộng hành của “cát tặc” mà tôi không tin đó là sự thật. Anh T vỗ vai: “Nhà báo ráng chịu vất vả một ngày vì chúng ta không thể “đánh giáp lá cà” được. Tại các con đường và khu vực ra vào gần đó đều có người canh gác, thấy động là họ ngừng ngay. Hơn nữa, mình vào đó chỉ có 2 người, nếu bị phát hiện sẽ gặp nguy hiểm”. Nghe vậy, cảm giác hối hận vì đã kéo anh vào vòng xoáy hiểm nguy cứ len lỏi trong thâm tâm, nhưng điều đó càng thôi thúc tôi quyết tâm phải làm rõ vấn đề. 

Ngang nhiên khai thác cát trái phép

Từ trên đồi cao, phóng tầm mắt hướng ra quốc lộ 1A, chúng tôi đã bí mật ghi lại nhiều hình ảnh, clip về hành vi ngang nhiên khai thác cát. Tại đây, đối tượng sử dụng nhiều “cỗ máy” công suất lớn vô tư khai thác cát trên một vùng đất rộng lớn được bao bọc bởi các vườn thanh long, bạch đàn và cây điều xung quanh. Các phương tiện cơ giới mang tên “Công ty Như ý” hoạt động rầm rộ; xe múc liên tục múc cát, còn xe tải ben ra vào liên tục. Một người dân ở thôn Lập Phước (xin giấu tên) cho biết: Mỏ cát đó là của ông ông Hồ Ngọc Thạch đã hoạt động nhiều năm nay. Ban đêm, ở Lập Phước các xe chở cát hoạt động liên tục, quốc lộ 1A lúc nào cũng “đón” xe ben từ đường nhỏ ra trong tình trạng đầy ắp cát, nếu để ý mình có thể thuộc cả biển số xe”!.

Để có cái nhìn cận cảnh, ngay chiều hôm sau tôi quyết định xâm nhập đại công trường của ông Thạch. Không ngoài dự đoán, xe Công ty Như Ý vẫn hoạt động rầm rộ. Tiếng của máy bơm nước cứ nổ xình xịch đều đặn giữa ban ngày, còn xe tải ben, máy múc lúc nào cũng hì hục làm việc với “năng suất cao”. Ông Hồ Ngọc Thạch còn tự ý đổ bê tông chặn dòng nước từ trên thượng nguồn để rửa cát khiến một phần lưu lượng nước không thể chảy về hạ nguồn, ảnh hưởng đến việc sản xuất nông nghiệp của bà con.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trên địa bàn xã Tân Lập có 6 mỏ khai thác khoáng sản được cấp giấy phép khai thác cho các doanh nghiệp, trong đó có 5 mỏ khai thác sét gạch ngói (Công ty cổ phần Sông Phan, Công ty cổ phần Đại Kim Sơn, Công ty cổ phần đầu tư Tân Quang Cường, Doanh nghiệp tư nhân Tân Thịnh Thiện, Công ty cổ phần vật liệu xây dựng và khoáng sản Bình Thuận) và 1 mỏ khai thác đá (Công ty cổ phần đầu tư Khai thác khoáng sản Đông Dương). Ngoài ra, xã còn thu hút nhiều doanh nghiệp đang xin khai thác khoáng sản như: Công ty Sông Lam, Tân Tân, Sài Gòn Phố Đông, Tân Thuận, Phong Vũ, Hồng Gia. Như vậy, trong danh sách được cấp phép khai thác khoáng sản ở Tân Lập hoàn không có tên Công ty TNHH Như Ý, do đó việc ông Thạch tổ chức khai thác cát là vi phạm pháp luật, cần xử lý nghiêm.

Bài 2: Bất lực hay buông lỏng quản lý?

Phóng sự điều tra:TẤn Thành