Các cường quốc hạt nhân nhóm P5 cam kết thực thi toàn diện NPT

Tại hội nghị Nhóm 5 cường quốc hạt nhân, gồm Mỹ, Nga, Anh, Pháp và Trung Quốc đang diễn ra tại Bắc Kinh (Trung Quốc), các bên cam kết mạnh mẽ thực thi toàn diện Hiệp ước Cấm phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), đẩy mạnh trao đổi về chính sách và chiến lược hạt nhân nhằm ngăn chặn nguy cơ đối đầu hạt nhân. Hội nghị lần này cũng được kỳ vọng là cơ hội để Mỹ và Nga tìm kiếm các biện pháp hóa giải những bất đồng xoay quanh Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF), đồng thời đặt nền tảng cho việc đánh giá lại Hiệp ước Cấm phổ biến vũ khí hạt nhân vào giữa năm 2020.

                

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao    Nga Sergei Ryabkov. Ảnh: Reuters

Ngày 30/1, ngay trong ngày đàm phán đầu tiên, đã diễn ra các cuộc tranh luận khá gay gắt. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết, giữa các nước đã phát sinh nhiều vấn đề. Nhiều rào cản xuất hiện và các bên mới chỉ hoàn tất được 1/3 chương trình nghị sự, vì vậy đang tiếp tục xem xét một số vấn đề ổn định chiến lược cũng như tình hình liên quan đến một số thỏa thuận kiểm soát vũ khí. Theo vị quan chức này, nhiều vấn đề tiếp tục bị làm rối lên do thiếu ý chí chính trị, cùng với đó là cuộc khủng hoảng lòng tin giữa Nga và các nước phương Tây đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thảo luận. Ông Ryabkov nói:

“Hy vọng dưới sự dẫn dắt của Trung Quốc, chúng ta sẽ tìm thấy một số hướng đi, bởi vì thế giới đang trải qua một thời điểm hết sức khó khăn, nguy hiểm ngày càng gia tăng và các mối đe dọa vẫn còn hiện hữu. Vì vậy càng có thêm nhiều các cuộc đối thoại, thì chúng ta không chỉ càng hiểu rõ nhau hơn, mà còn giúp đẩy mạnh được việc xây dựng lòng tin – điều còn thiếu trong mối quan hệ giữa một số nước.”

Tại hội nghị lần này, các đại diện quân sự của Nga đã đưa ra hai đề xuất lớn. Trong khi các phái đoàn khác cũng đang hợp tác một cách tích cực. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nhấn mạnh:

"Cả 5 cường quốc hạt nhân đều xác định rõ trách nhiệm đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ hòa bình, ổn định và an ninh của thế giới, và đều nhận thức được rằng môi trường an ninh quốc tế hiện nay đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Họ cũng nhất trí tăng cường điều phối, kiểm soát bất đồng, cùng nhau đối phó các thách thức an ninh quốc tế.”

Ngoài ra “câu lạc bộ hạt nhân P5” còn nhất trí nỗ lực để đạt được những tiến triển hơn nữa trong việc giải trừ hạt nhân, đồng thời cố gắng hết mình để giải quyết vấn đề không phổ biến vũ khí hạt nhân thông qua các biện pháp chính trị và ngoại giao, cũng như tăng cường hợp tác quốc tế về việc sử dụng năng lượng hạt nhân một cách hòa bình.

Hội nghị các cường quốc hạt nhân diễn ra trong bối cảnh, Nga và Mỹ thời gian gần đây gia tăng căng thẳng và bất đồng liên quan tới số phận của Hiệp ước các Lực lượng hạt nhân tầm trung (INF). Đầu tháng 1/2019, các cuộc đàm phán tại Geneva, Thụy Sĩ giữa các nhà ngoại giao cấp cao của Nga, Mỹ đã thất bại khi hai bên tiếp tục đổ lỗi cho nhau về việc đẩy Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung đến bờ vực sụp đổ. Cả Nga và Mỹ đang được kỳ vọng tiến hành đối thoại song phương bên lề hội nghị các cường quốc hạt nhân lần này, nhằm thảo luận về nỗ lực cứu vãn Hiệp ước INF đang có nguy cơ đổ vỡ.

Phương Anh/VOV