Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ - Minh chứng về sự đảo chiều trong quan hệ với Nga

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 19/11 đã cùng dự lễ khánh thành tuyến đường ống dưới biển thuộc dự án đường ống khí đốt tự nhiên “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ” (TurkStream). Việc khánh thành dự án này cho thấy mối quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang trong thời kỳ nồng ấm chưa từng có tiền lệ trong lịch sử.

                

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ    Tayyip Erdogan (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin.    (Ảnh: hurriyetdailynews)

Ngay trong bài phát biểu tại lễ khánh thành tại thành phố Istanbul, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã ca ngợi dự án “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ” là “một bước tiến mới” trong quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.

“Dự án ‘Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ’ vận chuyển hơn 31 tỷ m3 khí đốt không chỉ cung cấp khí đốt cho Thổ Nhĩ Kỳ mà còn mang lại nhiều lợi ích cho khu vực và các nước láng giềng khác” - Ông Erdogan nói.”Mối quan hệ hữu nghị giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ vốn trải qua thử thách trong nhiều năm qua đã và đang mang lại kết quả có lợi cho cả hai nước. Chúng tôi chưa bao giờ áp đặt khuôn khổ cho mối quan hệ này theo yêu cầu hay áp lực từ quốc gia khác.”

Về phần mình, Tổng thống Nga Putin cũng bày tỏ tin tưởng hai dự án “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ” và nhà máy điện hạt nhân Akkuyu sẽ trở thành biểu tượng rõ rệt cho quan hệ đối tác ngày càng phát triển giữa hai nước. Trong đó, dự án “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ” sẽ biến Thổ Nhĩ Kỳ thành một trung tâm quan trọng về khí đốt của châu Âu cũng như nâng cao vị thế địa chính trị của nước này:

“Dự án ‘Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ’ về cơ bản sẽ cho phép hai nước chúng ta mở rộng hợp tác trong lĩnh vực khí đốt” - Tổng thống Nga Putin nói. “Nó cũng tác động đáng kể tới sự phát triển kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ và khu vực Biển Đen. Dự án cũng là một thành tố quan trọng đảm bảo an ninh năng lượng cho châu Âu.”

Hai lãnh đạo cũng tái khẳng định mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 100 tỷ USD được cho là tương đương với kim ngạch thương mại giữa Nga và Trung Quốc.

Lễ khánh thành dự án này là dấu hiệu mới nhất cho thấy sự cải thiện mạnh mẽ trong hợp tác giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Quan hệ giữa hai nước từng rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay chiến đấu của Nga tại Syria hồi năm 2015. Tuy nhiên, chỉ trong vòng 2 năm kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ chính thức xin lỗi Nga về vụ bắn hạ máy bay, hợp tác hai nước cả về chính trị, ngoại giao, kinh tế lẫn quốc phòng đã phát triển tích cực.

Việc Tổng thống Nga Vladimir Putin chọn Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia đầu tiên đến thăm sau khi đắc cử tổng thống nhiệm kỳ thứ 4 và cũng là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên chúc mừng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 6 vừa qua, đã nói lên tất cả.

Tần suất các cuộc gặp trực tiếp giữa tổng thống hai nước cũng ngày càng dày đặc. Chỉ trong vòng một năm qua, hai nhà lãnh đạo Erdogan và Putin đã gặp nhau không dưới 10 lần.

Bên cạnh đó, việc hai bên hợp tác chặt chẽ trong vấn đề Syria, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và thương mại cũng như cam kết của Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng không do Nga chế tạo trong khi Nga hợp tác xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên Akkuyu của Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến các đồng minh phương Tây của Thổ Nhĩ Kỳ không khỏi quan ngại.

Có thể thấy, sau một giai đoạn “sóng gió”, quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã có sự đảo chiều “ngoạn mục”. Vượt qua những định kiến và nghi ngờ lẫn nhau trong quá khứ, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang từng bước củng cố lòng tin để có thể xây dựng mối quan hệ đối tác và đồng minh trên một số lĩnh vực.

Theo đánh giá của giới chuyên gia, việc duy trì quan hệ hợp tác tốt đẹp Nga - Thổ Nhĩ Kỳ đang được xem là sự lựa chọn địa chính trị mang tính tất yếu đối với cả hai bên, trong bối cảnh Nga vẫn tiếp tục bị phương Tây cô lập, còn mâu thuẫn giữa Thổ Nhĩ Kỳ với đồng minh chủ chốt là Mỹ ngày càng sâu sắc.

Hồng Nhung/VOV