Đừng để cát tặc “lờn” chế tài !

Khu vực khai thác cát ở xã Tân Lập của Công ty Như Ý.

Qua sự việc của bị cáo Thanh, tưởng chừng là bài học đắt giá, mang tính răn đe cho những ai lâu nay đang hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, xem thường pháp luật và với người có trách nhiệm thực thi, thì ngày 28/6, một vụ việc tương tự đã xảy ra tại thôn Lập Phước, xã Tân Lập (Hàm Thuận Nam). Theo đó, khi UBND xã Tân Lập tiến hành kiểm tra thì phát hiện ông Hồ Ngọc Thạch (Công ty Như Ý) đang tổ chức khai thác, mua bán, vận chuyển khoáng sản (cát xây dựng) trái phép. Điều đáng nói, đây không phải lần đầu, mà đã rất nhiều lần hành vi khai thác cát trái phép của ông Thạch diễn ra. Việc khai thác cát lậu của ông Thạch làm báo chí địa phương và Trung ương tốn không ít giấy mực phản ánh, làm không ít cán bộ địa phương và ngành bị kỷ luật. Lần phát hiện này, không chỉ dừng lại ở việc né tránh, cản trở, không chấp hành đối với đoàn kiểm tra, mà ông Thạch còn có hành vi nguy hiểm, khi đem 2 can xăng (20 lít) điều khiển xe tải ben chạy về hướng tổ công tác và cán lên 1 xe máy của 1 chiến sĩ công an huyện đi trong đoàn để phản đối việc kiểm tra. Hành vi của ông Thạch một lần nữa gây phẫn nộ cho dư luận, bởi lâu nay hoạt động khai thác khoáng sản lậu đã diễn ra trong thời gian dài gây bức xúc tại địa phương.  

2. Như chúng ta đã biết, khai thác khoáng sản trái phép hiện đang diễn biến hết sức phức tạp. Bên cạnh công tác kiểm tra, giám sát chưa được tăng cường đúng mức, thì hiện nay cơ chế, thủ tục cấp phép còn khá nhiêu khê, làm các doanh nghiệp, nhất là khai thác quy mô nhỏ lẻ luôn né tránh. Trái ngược với bất cập trên là lợi nhuận qua việc khai thác khoáng sản lậu mang lại rất lớn. Ngoài cát bồi nền, san lấp, đất đá thì hiện nay cát xây dựng cũng khan hiếm do đang vào mùa xây dựng với mức tiêu thụ và giá thành rất cao.  Điều này đã đẩy hoạt động khai thác, mua bán trái phép và các doanh nghiệp, cá nhân bất chấp vi phạm, chịu xử phạt. Một phần nguyên nhân cũng bởi mức phạt và chế tài chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe. Hệ quả của nó là khoáng sản “chảy máu”, tiền vào túi tư nhân, Nhà nước mất nguồn thu thuế từ khoáng sản.

Từ thực tế bất cập trên cho thấy cần có những cơ chế nhằm tháo gỡ thủ tục cấp phép và giám sát quản lý hiệu quả, để hạn chế thất thoát khoáng sản và nguồn thu, đồng thời đảm bảo lợi ích hài hòa trong hoạt động khai thác khoáng sản. Riêng những hành vi bất chấp sai phạm để khai thác và chống đối lực lượng chức năng nêu trên, cũng cần xử lý nghiêm, tránh tiền lệ xấu về sau, để người dân và dư luận không đặt câu hỏi về thế lực phía sau chống lưng.

Trần Huỳnh