Giám sát đặc biệt hoạt động nhận chìm

Sau khi có chủ trương cho nhận chìm vật, chất ở vùng biển Tuy Phong theo giấy phép của Bộ Tài nguyên và  Môi trường đã không ít ý kiến lo ngại cho môi trường sinh thái ở vùng biển này, trước hết là Khu bảo tồn biển Hòn Cau, bãi cạn Breda, vùng nuôi tôm giống và ảnh hưởng đến việc đánh bắt, nuôi trồng thủy sản của ngư dân trong vùng. Thậm chí có người còn cho rằng việc nhận chìm này sẽ là sự số Formosa thứ 2 ở Bình Thuận. Sự lo lắng đó không phải là không có lý, nếu như việc nhận chìm không được tính toán khoa học, thấu đáo và quá trình triển khai việc nhận chìm không được kiểm tra, giám sát chặt chẽ.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, để đưa Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 vào hoạt động, Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1 đã nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy phép nhận chìm ở biển vật liệu nạo vét vũng quay tàu và khu nước trước bến chuyên dùng. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thành lập Hội đồng thẩm định hồ sơ cấp giấy phép với sự tham gia của 22 thành viên là các chuyên gia trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, sinh thái, hải dương học, một số hội nghề nghiệp liên quan, Ban quản lý Khu bảo tồn biển Hòn Cau, đại diện UBND tỉnh Bình Thuận và đại diện các bộ, ngành liên quan. Cùng với việc tổ chức thẩm định hồ sơ đề nghị cấp giấy phép, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản lấy ý kiến của các bộ: Quốc phòng, Giao thông Vận tải, Nông nghiệp và PTNT, UBND tỉnh Bình Thuận, Ban quản lý Khu bảo tồn biển Hòn Cau xin ý kiến về hồ sơ cấp phép nhận chìm. Ý kiến góp ý của Hội đồng thẩm định, các bộ, ngành đã được bộ, Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1 nghiên cứu, tiếp thu.

Cũng theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, vật, chất được phép nhận chìm không chứa chất phóng xạ, chất độc, chất thải nguy hại vượt quy chuẩn an toàn bức xạ, quy chuẩn kỹ thuật môi trường; nó chỉ là bùn, cát… đã nằm ở biển và nay được đưa lên để chuyển đi chỗ khác. Khu vực nhận chìm thuộc vùng biển xã Vĩnh Tân, có diện tích 30 ha, cách Khu bảo tồn biển Hòn Cau 8 km, nằm trong diện tích 300 ha đã được phê duyệt năm 2014. Phương tiện nhận chìm được sử dụng là các xà lan phễu chuyên dụng, nhận chìm theo hình thức mở đáy xà lan và sử dụng lưới chắn bùn nhằm giảm thiểu phát tán vật, chất do tác động của sóng, gió đến môi trường biển. Thời gian chỉ thực hiện từ tháng 6 đến hết tháng 10/2017, là gió mùa tây nam hoạt động nên hướng phát tán vật, chất không hướng về Khu bảo tồn biển Hòn Cau và các khu vực nuôi trồng thủy sản ven bờ. Độ sâu lớn nhất của khu vực nhận chìm là -36,1m (sau khi nhận chìm còn -33m) trong khi đó, độ sâu của Khu bảo tồn biển Hòn Cau từ - 5m đến -10m nên khó có khả năng dịch chuyển vật, chất nhận chìm ở đáy biển đến Khu bảo tồn biển Hòn Cau…

Sự việc đã rõ. Vấn đề quan trọng nhất là phải thực hiện việc kiểm tra, giám sát đặc biệt. Giấy phép nhận chìm đã quy định chương trình quan trắc, giám sát độc lập tại 13 điểm do Viện Hải dương học thuộc Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam (đơn vị giám sát độc lập) thực hiện với sự tham gia của đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ, ngành liên quan và chính quyền địa phương để quan trắc, giám sát nguồn gây tác động đến môi trường và đối tượng có thể bị tác động do hoạt động nhận chìm; kịp thời phát hiện và xử lý các tác động tiêu cực đến môi trường nhằm bảo đảm an toàn môi trường biển, Khu bảo tồn biển Hòn Cau, khu sản xuất nuôi tôm giống, bảo đảm sản xuất và an toàn đời sống của người dân tại Vĩnh Hảo, Vĩnh Tân. Nếu vi phạm hoặc không thực hiện đầy đủ các điều kiện quy định thì phải kiến nghị ngưng ngay hoạt động nhận chìm và đơn vị thực hiện việc nhận chìm phải chịu hoàn toàn trách nhiệm theo quy định pháp luật.

Thế Nam