Theo dõi trên

Cá đối Hòn Một

31/05/2019, 16:34 - Lượt đọc: 120

BT- Con cá đối nằm trong cối đá

Cá đối - cối đá

Cá đối…

Một kiểu trò chơi của chúng tôi ngày bé thơ, cá đối nói lái là cối đá, nói càng lúc càng nhanh sao cho không líu lưỡi, lộn lèo. Cá đối có nhiều ở quê tôi, là loại thức ăn quen thuộc, nó đã gắn vào đời sống, gắn với tuổi thơ. Cá đối ở vùng biển từ Kê Gà đến Tam Tân nhiều nhưng khi lớn lên đi khắp nơi tôi mới biết cá đối Hòn Một thực sự là đặc sản, bởi độ thơm ngon vượt hẳn cá đối đánh bắt ở nơi khác.

                
Câu cá đối bằng chai. Ảnh minh họa

Vì là vùng bờ biển có nhiều cửa sông ăn thông ra, có cả nguồn nước lợ, chạc hai, có cả nước ngọt, nước mặn, thực vật phiêu sinh nhiều vô kể, động vật phù du nhiều vô kể nên các loài cá đối quê tôi rất phong phú: Cá đối dầu, cá đối lá, cá đối nhọn (mục), cá đối buôi (cháng), cá đối bạc, cá đối gành, cá đối cồi, cá đối cỏ…

Chỉ vào kỳ sinh sản cuối mùa thu cá đối mới kéo đi đến vùng nước sâu, thời gian còn lại chúng quanh quẩn từng bầy ở vùng nước cạn, nơi các dạng tảo đang phát triển mạnh và các mảnh vụn của trầm tích đáy lơ lửng rất nhiều. Hòn Một là một vùng biển nhiều thức ăn nên cá đối ở đây thường căng tròn, thịt cá trắng, béo, thơm ngon.

Chỉ cần một tay lưới bén là đã nhanh chóng có được bữa tiệc ngay trên bãi biển quê nhà. Leo lên tảng đá lớn nhìn thấy tăm sủi ở đâu cứ đến đó kéo quơ hai ba vòng, ít nhất cũng được lưng vợt. Cá đối tươi để nguyên, chỉ rửa sạch rồi cho lên bếp than hồng. Nếu là cá đối dầu thì thỉnh thoảng nhớ dùng cái quạt mo cau quạt mấy đường nếu không mỡ chảy tắt bếp. Nước chấm là nước mắm me, giã quện tất cả trước khi cho nước mắm vào, ngon nhất là nước mắm tỉn chôn dưới đất lâu ngày và đường pha phải là nước đường thắng lên. Có được cốc rượu gạo thì không gì bằng, sau một hơi rượu nồng thơm là miếng cá đối Hòn Một trắng ngọt chấm mắm me, cứ thế mà bao nhiêu tình cảm tuôn tràn.

Tôi có anh bạn già thân thiết quê Cây Khô, Tân Thành, giờ đang sống ở Sài Gòn nhưng cứ mùng ba tết là anh lại khăn gói về làng. Anh em bạn bè biết ý, món gì thì món dứt khoát phải có cá đối Hòn Một nướng than “đưa cay”, cá đối Hòn Một nấu phớt “chặn hậu”, rượu thì phải là rượu gạo nấu bằng nước nhỉ Văn Kê, Kê Gà. Chuyện quê, chuyện tình, chuyện thời ấu thơ, chuyện bạn bè thời bắn ống thụt cò ke, thời tắm mưa cởi truồng cứ thế chảy tràn mặc cho ngoài kia gió bấc giật mạnh hay gió nồm mơn man. Thêm cây guita thùng nữa thì cuộc vui kéo đến thâu đêm…  Có năm bệnh quá không về được, anh gọi điện thoại cho tôi nói: “Nhớ cá đối Hòn Một quá!”. Tôi biết câu nói của anh có nghĩa là nhớ quê quá, nhưng rõ ràng cá đối Hòn Một đã trở thành hương vị quê hương khó phai trong tâm hồn người xa xứ.

Tân Thành là vùng đất lửa, một thời chiến tranh khốc liệt, năm 1964, toàn bộ dân chúng bị dồn về ấp chiến lược Văn Mỹ, làng nhanh chóng trở thành vùng đệm của chiến khu Kim Bình. Có câu chuyện vui kháng chiến liên quan đến cá đối Hòn Một.

Sau ngày tiễn những người tập kết ở láng Te Te và Xóm Rẫy, Hòn Lan được mặc nhiên quy định là “hộp thư” liên lạc quan trọng của những cơ sở bám làng với lực lượng kháng chiến còn lại. Anh Năm Rền là tiểu đội trưởng lực lượng du kích kháng chiến, thèm cá đối Hòn Một quá nên anh nhắn cơ sở cho mượn tay lưới bén chôn sẵn ở bãi cát dưới gốc dứa già. Khuya sớm đi nhận tin báo và đồ tiếp tế, khi bám được vào những hốc đá đen của Hòn Lan, nhận hàng xong, quan sát thấy tình hình yên ổn, anh lệnh cho tiểu đội đi qua Hòn Một kéo cá đối. Vừa kéo được một lượt lưới thì tàu gáo địch xuất hiện. Tất cả bỏ chạy thục mạng. Đang chạy anh Năm Rền chợt quay lại xách cho bằng được xâu cá đối. Máy bay phát hiện rượt bắn mãi tới bìa rừng, một viên róc két đã xuyên qua bả vai, may mà viên đạn chỉ đi qua phần mềm, anh thoát chết. Sau này, mọi người cứ gọi cái sẹo đó là “sẹo cá đối”, mỗi lần nghe vậy cả người anh đỏ rần lên, ngượng chín nhưng vẫn cố cười vớt vát: “Hú vía! Suýt chết vì cá đối Hòn Một”.

Bây giờ, dân du lịch khảnh ăn cứ tìm mua cá đối Hòn Một vì thịt cá trắng, dai mềm, ít mỡ, vị ngọt đậm và rất thơm. Rất nhiều món cá đối được chế biến trong những quán ăn ven biển: Kho tiêu, kho dứa thơm, kho nghệ, kho dưa cải chua, nướng than chấm mắm me, hấp cuốn bánh tráng rau sống, chiên xù chấm nước mắm tỏi ớt chua cay, nấu phớt với cà chua, hành lá… Đây là món ăn bình dân được ưa thích, không những ngon miệng, khoái khẩu mà còn là món cung cấp nhiều đạm, cần cho sự phát triển thể chất và trí tuệ của con người.

Cá đối vốn có tập tính sống quần đàn, cá đối Hòn Một càng thể hiện tập tính này mạnh hơn nên việc đánh bắt khá dễ dàng, giá rẻ. Đến mùa cá rộ ngày xưa, ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh từng đoàn, từng đoàn các chị, các bà gánh những gánh cá đối trắng ánh lên dưới nắng, họ lao đi, lao đi, đầu chúi hẳn về phía trước. Buổi chợ sớm đang hối thúc họ. Bây giờ, có ghe đón mua tận ngoài biển nên hình ảnh ấy không còn nữa nhưng lượng cá đối đánh bắt được vẫn rất nhiều.

Khi tôi đang viết bài viết nhỏ này thì những cơn mưa đầu mùa cũng đang giăng mắc khắp nơi, những cơn mưa mang hương vị của bầu trời, nó chợt gợi nhớ, chợt đánh thức trong tôi những hương vị của quê nhà. Như vừa mới đây thôi, má ngồi đợi tôi về bên nồi cơm và tô canh phớt cá đối Hòn Một, mới đó, tất cả từ hình ảnh, mùi vị còn hiển hiện rõ ràng trong tâm trí, vậy mà má đã đi xa hơn ba mươi năm rồi. Giỗ này, không biết chị tôi có nhớ nấu cho má tô canh quen thuộc cá đối Hòn Một ấy không?! Nhớ và thương lắm hương vị quê nhà! Nhớ và thương lắm một thời đã xa!

Nguyễn Hiệp



(0) Bình luận
Bài liên quan
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO
Cá đối Hòn Một