Theo dõi trên

Cõi trần ai và dòng sữa ngọt lành trong truyện ngắn của Elena Trương

23/11/2018, 11:34 - Lượt đọc: 324

BT- Nếu những câu chuyện kể in trên từng trang sách khiến trái tim bạn rung động, thổn thức thì đó chính là tình yêu chân thực của nhà văn dâng tặng cuộc sống đã chạm vào trái tim biết yêu thương của bạn. Nếu tâm hồn bạn cũng vui buồn, đau khổ, hạnh phúc… cùng nhân vật, thì chính nhà văn đã truyền cảm xúc ấy cho bạn bằng con chữ và tài kiến tạo cuộc đời nhân vật qua lăng kính văn chương.

14 câu chuyện kể về cõi phù sinh và tình người trong tập truyện ngắn “Vàng trên biển đá đen” của Elena Pucillo Truong đã làm được điều đó, đã lay động lòng người đọc bởi nhà văn biết cách khơi chảy dòng sữa ngọt lành trong tim mình và truyền cảm xúc ấy sang trái tim bạn đọc.

A.Toltoy đã từng định nghĩa: “Truyện ngắn là một trong những thể tài văn học khó nhất… do ngắn nên khó hơn… Truyện ngắn đòi hỏi một công phu lao động lớn”. Nhưng Elena Pucillo Truong lại thích viết truyện ngắn, bởi chị muốn lao động công phu… Bởi như thế, chị mới có thể quan sát, chiêm nghiệm, bóc tách, cắt lát những mảng nhỏ hiện thực của cuộc sống đang bộn bề quanh chị để đem vào trang sách, để cùng thương yêu, cùng phẫn nộ, cùng đau khổ, cùng hạnh phúc… với các nhân vật của mình.

Những tình tiết, chi tiết, nhân vật… trong 14 câu chuyện cứ lấp la, lấp lánh sống động như hình ảnh “sắc vàng” trong cái tựa đề của truyện. Tình yêu thương con người chính là vàng ròng, bởi tình người đã nẩy mầm yêu thương như những hạt lúa, hạt bắp… tưởng chừng sẽ bị “thiêu chết” trên biển đá cao nguyên bỏng rát, nhưng nào ngờ, “màu vàng” ấy vẫn rực sáng mạnh mẽ trên những tảng đá đen nhấp nhô uốn lượn tựa sóng biển khơi.

“Vàng trên biển đá đen” của Elena Pucillo Truong mang hơi thở thật thà của cuộc sống bộn bề đang diễn ra trước mắt chúng ta. Bối cảnh câu chuyện dù xảy ra ở đâu, thì hồn cốt vẫn là viết về những vùng miền đất Việt với tình người, cách sống, cách suy nghĩ của người Việt, bởi chị là nàng dâu của đất Tây Sơn – Bình Định- là con gái của đất Việt mà chị đã yêu thương, gắn bó đời mình. Và đó cũng chính là nét độc đáo, ấn tượng của nữ nhà văn gốc Ý này.

 Mỗi truyện ngắn tuy có đường nét khác nhau nhưng đều khắc họa thâm sâu về thân phận con người, về cuộc sống đời thường trong những hoàn cảnh cụ thể của nó. Và dưới góc độ quan sát tinh tế, đa chiều, Elena Pucillo Trương đã soi thấu những rung cảm mạnh mẽ, bung vỡ… của những con người cô đơn, tuyệt vọng. Họ bị bủa vây, bị rẻ rúng, bị lệ thuộc bởi đồng tiền chi phối và tình người tráo trở, lọc lừa, vô nhân tính… Nhưng may ra, đâu đó, vẫn còn chút ánh sáng lương tri le lói “cuối đường hầm” trong cõi trần ai này, mà chúng tôi muốn gọi tên là “dòng sữa ngọt lành”. Dòng sữa ngọt lành trong trái tim tác giả Elena Trương và dịch giả Trương Văn Dân. Dòng sữa ngọt lành của các nhân vật thiện lương trong tập truyện. Dòng sữa ngọt lành trong những con người có nhân cách đẹp sống cuộc đời đẹp xung quanh ta.

Cách dẫn dắt truyện, cách đào xới tâm lý nhân vật (người Việt), cách diễn đạt ngôn ngữ… có thể xem là thế mạnh của nhà văn nữ Elena Trương, mặc dù chị là người Ý. Và có lẽ, cũng chính nhờ dịch giả Trương Văn Dân đã thổi hồn dân dã vào những câu chuyện đầy giá trị nhân văn.

Trong 40 truyện ngắn được in trong tập, tôi rất ấn tượng với các truyện “Con chim nhỏ trong lồng” và “Dải ruy băng màu tím”.

Hình ảnh bà mẹ già trong truyện ngắn đầu tiên mang tên “Con chim nhỏ trong lồng” là một người mẹ cô đơn, đau khổ tột cùng khi bị chính đứa con trai do mình tạo ra từ xương tủy, đã hành xử với mẹ hệt như cầm tù một phạm nhân. Bà mẹ đã cô đơn, lẻ loi biết bao trong ngôi nhà  một thời thanh xuân tràn đầy hạnh phúc của mình. Bà “sống mà như đã chết, sống như một kẻ lạ mặt trong chính ngôi nhà của mình”. Bởi bằng thủ đoạn tàn nhẫn và nham hiểm, nàng dâu đã cướp mất lòng yêu thương của con trai bà dành cho mẹ, rồi leo lên địa vị bà chủ, thay thế vai trò ấy của mẹ chồng trong chính ngôi nhà của mẹ. Tựa đề của truyện đã gợi lên sự tù hãm bủa vây số phận cô độc, trơ trọi của mẹ, hệt con chim nhỏ  bé bị nhốt trong lồng.Vì điều gì? Chính vì tiền, vì của cải vật chất, vì lòng yêu thương bị xói mòn… mà người ta có thể bội bạc cả ơn nghĩa sinh thành một đời mẹ đã ấp yêu…

Hình ảnh mẹ già vất vưởng, lạc lỏng trong đêm, đi dọc hành lang, tâm hồn luôn bị những lời bạc đãi của con cái ám ảnh, tựa như những mũi dao nhọn hoắt đâm vào tim khiến ta buồn đau vô hạn. Và chính Elena Trương đã tạo nên nỗi buồn ấy cho độc giả. Dưới ngòi bút phân tích tâm trạng nhân vật sâu sắc của nữ văn sĩ, có người làm mẹ nào không nhoi nhói tim đau? Bởi kết thúc truyện là gì? Con chim nhỏ sổ lồng, nhưng nó không đập cánh bay cao mà tự thả đôi cánh trụi lông xơ xác kia, rơi tự do trong không gian, chấp nhận kết cục xa lìa cuộc sống bằng nụ cười ngọt ngào nở trên đôi môi héo khô. “Con chim nhỏ trong lồng” ấy đã chọn sự giải thoát thân phận một cách đớn đau. Cõi tạm nhưng đầy nhức nhối. Dòng sữa ngọt lành trong trái tim nhà văn đã cho bà cụ chút môi cười khi buông tay từ giã cõi trần ai khốn khổ.

Truyện thứ hai: “Dải ruy băng màu tím”. Con trai yêu quý vượt ngàn dặm xa, mưu sinh, quyết tâm  học tập vươn lên ở xứ lạ quê người để mong thay đổi cuộc đời. Nước Ý xa xôi chấp nhận anh, cưu mang anh nhưng nỗi buồn xa xứ, xa gia đình, nhớ thương cha mẹ cứ luôn làm trái tim anh thổn thức.  Ba mẹ nghèo khổ ở quê  nhà cũng luôn ngóng tin anh, nhớ thương không dứt về anh. Nhưng cũng vì đồng tiền mà con người ta có thể lạnh lùng, tàn nhẫn không báo tin dữ cho người con trai xa xứ về cái chết của cha mẹ để cướp trọn số tiền anh đổ mồ hôi nước mắt, ký cóp gửi về cho cha mẹ. Linh cảm tình yêu ruột thịt đã thôi thúc anh về nước, để nhận ra nghịch cảnh trớ trêu và lòng người man trá. Vì tiền mà con người ta bán rẻ cả lương tri, bán rẻ cả linh hồn cho quỷ dữ.

Tôi tin chắc rằng các bạn sẽ buồn rũ người khi đọc về nỗi đau cắt da thịt của anh con trai trong cái ngày về quê, bàng hoàng nhìn hai nấm mộ trơ khô của đấng sinh thành. Và càng xót xa hơn khi tưởng tượng cảnh anh con trai mở “dải ruy băng màu tím” để lần giở từng phong thư cũ. Cõi phù sinh quả lắm nỗi đau lòng bởi thế thái nhân tình điên đảo. Elena Trương đã tinh tế phân tích tâm lý nhân vật và nhìn ra nỗi đau dằn vặt của người con trai. Hình như trên “Dải ruy băng màu tím” có lóng lánh những giọt sữa ngà trắng ngọt ngào an ủi con yêu.

Truyện thứ ba có tên “Phía sau sự thật” kể về: hai cụ già có vẻ bề ngoài ốm yếu, bơ đời, mải mê đánh cờ đã dang tay giải cứu mẹ con người phụ nữ thoát khỏi sự khống chế của kẻ cướp khi đột nhập vào quán… Dòng sữa ngọt lành có thể chảy lan đến những con người rất đỗi bình thường nhưng giàu lòng nghĩa hiệp. Tâm người viết rất thiện lương mới có thể nhìn ra vẻ đẹp từ bên trong lớp áo thô ráp, lạnh lùng của hai cụ già kia.

“Búp bê bằng sáp” là câu chuyện thứ tư kể về một người vợ đẹp bị người chồng xem như là búp bê để trang trí cho ánh hào quang danh lợi của mình. Nàng là một con búp bê được nặn bằng sáp. Nhưng búp bê thì rỗng, không có trái tim. Còn nàng thì mang trái tim của con người - của loài người, biết hỉ, nộ, ái, ố, lạc…nên đau thấu tim, đau thắt ruột gan khi nhận ra mình ngày càng xa lạ với chính mình. Nàng đã chọn một cái chết hết sức đau lòng. Bức tranh Hoa máu trên nệm trắng là hình ảnh cực kỳ xót xa nhưng là hình ảnh đẹp tuyệt vời cho sự giải thoát cuộc đời bế tắc của nàng.

“Chút hơi ấm cuối cùng” là câu chuyện thứ năm kể về một người đàn ông vợ chết, con cái tranh giành nhà cửa, đẩy ông vào bệnh viện. Người đàn ông quá đau buồn, trốn vòng vây tê lạnh của bệnh viện để đi tìm cái chết ở một bờ biển vắng… Ngòi bút hiện thực của Elena mang giá trị nhân văn “răn đời, răn người”…

Truyện ngắn thứ sáu mang tên “Trên đỉnh núi thiêng” là hình ảnh và tâm trạng vượt qua chính mình của nhân vật xưng tôi mang bóng dáng của tác giả khi đến với đỉnh Yên Tử… Chẳng phải là dòng suối ngọt ngào trên đỉnh núi  thiêng đang chảy xuôi xuống, tắm gội cho chúng ta hay sao? 

“Thư viết cho mẹ” là câu chuyện thứ bảy viết bằng thơ vô cùng xúc động mà Elena Trương đã viết gửi cho hai người mẹ kính yêu, một đã sinh ra mình và một đã sinh ra chồng mình nhân lễ Vu Lan - ngày báo hiếu công đức sinh thành… Những từ ngữ rất ngọt ngào, rất Việt Nam, mang đậm nét đẹp văn hóa về tình yêu thương, sự báo hiếu với cha mẹ đã được Elena biểu đạt uyển chuyển, nhẹ nhàng, và đã chạm tới trái tim những người con yêu mẹ… “Mẹ là mẹ thế thôi, dù là mẹ chồng hay mẹ vợ”.

“Cuộc săn mồi” thuật lại câu chuyện một cô gái bị mẹ bán mình cho lũ đàn ông xa lạ nên hận đời và tìm cách săn mồi đàn ông để trả thù…  Elena đã phân tích tâm lý nhân vật cô gái với cách nghĩ, cách thể hiện… vô cùng sâu sắc… Dòng sữa ngọt nào sẽ chảy để xóa bỏ hận lòng?

Truyện thứ chín mang tên “Cuộc hẹn ở sân ga”, mang giá trị như một sự cảnh báo về lòng chung thủy đã bị quỹ dữ bám riết... Dòng sữa ngọt lành không dành cho những kẻ như thế.

“Giấc mơ thu ngọt ngào” là câu chuyện về cô gái mười sáu tuổi và cây phong xinh đẹp… giữa cõi nhân gian với tình người thánh thiện. Như một phiên bản khác của Chiếc lá cuối cùng - O Henri… Tình đời thánh thiện biết bao. Cây cỏ cũng có tình…

Nhưng cõi người không chỉ có những tâm hồn trong veo, tinh khiết như cô gái trẻ thiết tha yêu cuộc sống trong Giấc mơ thu ngọt ngào, như hai cụ già trong Phía sau sự thật. Cái ác, cái xấu đã chực chờ để cưỡng hiếp tập thể một cô bé con: “Xõa tóc ra, mày sẽ lớn như một cô gái…”. Bầy lang sói đã giết chết cô bé, để bà mẹ khổ đau mòn mỏi chờ con về cả một đời… Thiên thần trẻ thơ đã đành phận chết, còn người mẹ suốt đời bị nhốt trong ngục tối tâm hồn. Dòng sữa ngọt nào sẽ tưới lên linh hồn của hai mẹ con cô bé? Elena Trương đã làm điều đó: chiêu tuyết cho bà mẹ” hãy điên đi cho bớt khổ đau”…

Truyện thứ mười hai mang tên “Món quà đặc biệt”. Đó là tấm áo cưới mẹ đã thêu chăm chút cho con gái ngày con về nhà chồng. Truyện như một bản tình ca ngọt ngào về tình mẫu tử. Là lời nhắn gửi của Elena Trương: “Mẹ là dòng suối ngọt ngào. Mẹ là nải chuối buồng cau. Là ánh sáng trăng sao…”(1).

“Vàng trên biển đá đen”, một câu chuyện làm xúc động lòng người về tình yêu nghề nghiệp, tình thương học sinh của cô giáo dạy học ở vùng cao Hà Giang… Mỗi hạt lúa nảy mầm trên các hốc đá tai mèo khác gì “vàng tâm” trên biển đá đen. Truyện mang một thông điệp rất rõ rằng: “Hãy cứ yêu thương rồi sẽ nhận về những yêu thương”.

Câu chuyện cuối cùng trong tập là “Dòng máu nhiễm độc”. Đây chính là thông điệp mà Elena muốn nhắn nhủ mọi người: …“Đừng khơi nguồn dòng máu nhiễm độc mà hãy cùng nhau khơi nguồn dòng sữa yêu thương”.

14 truyện, là 14 lát cắt về đời sống chân thực quanh ta với nhiều dạng người, nhiều vùng miền, nhiều tâm trạng phức tạp… Cõi  trần ai man man thiên địa ấy, dưới ngòi bút sắc sảo của Elena Trương, đã nổi rõ hai biểu hiện đỏ - đen của tim người.

Này là dòng máu hiền hòa trong trái tim con người, có thể ví như dòng sữa  đã chảy tràn mang đầy nhân hậu, yêu thương, chia sẻ, đồng cảm… Nhưng những dòng máu nhiễm độc cũng không ngừng chen lấn, xô đẩy để mong cướp đi linh hồn của những kiếp người trôi nổi phập phù. Họ đã nhiễm độc dòng máu vô ơn bạc nghĩa. Họ bị nhiễm độc đồng tiền, nhiễm độc sự giả trá của cái ác, cái xấu của đời sống nhân sinh….

Xin hãy dập tắt đi ngọn lửa xanh xao ma quái, hãy bớt đi những hành xử độc ác, gian ngoa, dối trá, lọc lừa, tham vọng… Xin mọi người hãy yêu thương con người như yêu chính bản thân mình để cùng nhau nhìn đời bằng đôi mắt rộng mở, thân ái, để nhân gian này bớt những điêu linh, bớt những muộn phiền đau khổ… Như Elena Trương đã thế, như Elena Trương(2) đã xây dựng nên những nhân vật thiện lương để ca ngợi và xây dựng những nhân vật phản diện để lên án, để mong mọi người hãy tự răn mình và hãy thắp lên trong tim ngọn lửa yêu thương.

Nguyễn Thị Liên Tâm

(1): Bài hát Bông hồng cài áo - Phạm Thế Mỹ.

(2): Tiến sĩ Văn chương.



(0) Bình luận
Bài liên quan
Nổi bật
Phan Thiết cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, công trình trọng điểm
BTO-Chiều 28/3, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ( khóa XIV) làm việc với tập thể Ban Thường vụ Thành ủy Phan Thiết về tình hình thực hiện nhiệm vụ trong thời gian qua, phương hướng nhiệm vụ trong thời gian tới . Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nguyễn Hoài Anh chủ trì.
Đừng bỏ lỡ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO
Cõi trần ai và dòng sữa ngọt lành trong truyện ngắn của Elena Trương