Thiếu vắng những tác phẩm phê bình chất lượng cao

                

Từ trái qua: Giáo sư Đinh Xuân Dũng, Giáo    sư Hà Minh Đức, Phó giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Thế Kỷ và Phó giáo sư    Tiến sĩ Phan Trọng Thưởng trong buổi thảo luận, trao đổi với học    viên của lớp tập huấn.

 Thưa Phó giáo sư, tính cần thiết của lớp tập huấn lần này là gì?

Chúng ta đang đứng trước nhiệm vụ là từng bước xây dựng hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam, xây dựng đội ngũ lý luận, phê bình văn học. Hiện nay có một số vấn đề quan tâm hàng đầu, đợt tập huấn này có nhiều vấn đề quan trọng đó là: quán triệt quan điểm, tư tưởng Mác – Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật; quan điểm đường lối văn nghệ của Đảng ta; cái quan trọng nữa là tiếp thu vận dụng lý thuyết văn học nghệ thuật nước ngoài vào Việt Nam hiện nay – thực trạng và định hướng; đấu tranh, phê phán quan điểm sai trái trong văn học nghệ thuật. Đây là 4 nội dung quan trọng của đợt tập huấn – là cơ sở định hướng cho hoạt động lý luận, phê bình văn học nghệ thuật. Lớp tập huấn này hướng đến mục tiêu đó.

 Làm gì để nâng cao chất lượng tác phẩm phê bình văn học nghệ thuật, thưa Phó giáo sư ?

Để làm được việc đó theo tôi có rất nhiều việc. Thực ra từ nhiều năm nay Hội đồng lý luận, phê bình văn học nghệ thuật và một số cơ quan như Hội Nhà văn tổ chức các hội thảo với chủ đề làm thế nào để nâng cao chất lượng, hiệu quả phê bình. Phải nói rằng giới nghiên cứu, lý luận phê bình cũng bàn rất nhiều nhưng trên thực tế câu trả lời vẫn chưa có. Đó là mình vẫn thiếu vắng những tác phẩm phê bình chất lượng cao. Nguyên nhân từ đâu, cần phải làm gì, giải pháp để có thể nâng cao chất lượng phê bình - đây là một việc rất khó, nỗ lực cá nhân của nhà nghiên cứu  là một chuyện. Hai nữa là tạo tiền đề, tạo chính sách, cơ hội, môi trường để có tác phẩm tốt. Đây là việc của cả xã hội phải làm chứ một người chắc là khó.

 Hiện nay trên các báo, tạp chí, đài truyền hình địa phương có rất ít những bài, tác phẩm về lý luận, phê bình văn học nghệ thuật. Có cách nào thu hút các cây bút viết về mảng này thưa Phó giáo sư?

Hoạt động lý luận phê bình hiện nay có thể tạm chia ra hai giới: người làm lý luận phê bình chuyên nghiệp tức là ăn lương để làm điều đó và một lực lượng nữa là anh chị em làm báo. Tôi nghĩ người làm báo có thế mạnh của họ, phê bình gắn với báo chí có ảnh hưởng lớn với xã hội, tác động rất nhanh đến đời sống văn hóa. Tuy nhiên đứng về mặt chuyên môn vẫn không tránh khỏi tính nghiệp dư. Muốn nâng cao tính chuyên nghiệp, chất lượng của lý luận, phê bình như mong đợi không có giải pháp nào tối ưu cả. Cái chính vẫn là quan điểm đến đào tạo, tạo môi trường khích lệ anh em làm việc. Vì vậy có hiện tượng nhiều bài lý luận, phê bình trên các báo, tạp chí  chất lượng chưa cao cũng là việc bình thường, chúng ta cần kiên nhẫn chờ đợi.

Xin trân trọng cảm ơn Phó giáo sư!

Thực hiện: Như Nguyễn