Khác với học sinh trước đây luôn lấy việc tự học là chính. Ngoài giờ lên lớp, các em về nhà mua sách vở và tự học. Có khi đôi ba học sinh cùng trình độ tự thành lập nhóm học thêm mà không cần đến giáo viên. Ngày nay, rất hiếm bắt gặp những nhóm học như thế. Ngày nay từ lúc nào phụ huynh cũng bị ảnh hưởng căn bệnh thành tích, cũng như sự kỳ vọng về con quá lớn nên nhiều gia đình đã buộc con phải đi học thêm cho “bằng bè bạn…”.
Bên cạnh đó, vẫn còn không ít thầy cô giáo lấy việc dạy thêm để tăng thu nhập nên không ít người đã tìm cách “hút” học sinh vào lớp dạy thêm của mình. Một cô bé học lớp 9 trường trung học cơ sở X than phiền với mẹ mình: “Con tự học ở nhà, dù rất cố gắng nhưng mỗi lần kiểm tra giỏi lắm chỉ được 8 điểm. Còn mấy bạn trên lớp, nhờ đi học thêm ở cô, luôn làm bài được điểm 9, 10”. Điều này thật dễ hiểu, bởi đi học thêm, đa phần các em sẽ được ôn các dạng toán tương tự như đề kiểm tra, vì vậy tất nhiên các em học thêm sẽ làm tốt hơn các em không đi học, hoặc tự học ở nhà.
Còn về tiền học thêm. Đa phần là do thầy cô dạy thêm ấn định. Một cô giáo dạy thêm cho hay: “Mỗi lớp dù đông hay ít thì thấp nhất 3 triệu đồng mới đảm nhận”. Một em học hay vài chục em cũng thế. Do vậy, không kể học sinh con nhà khá giả (có thể một mình hoặc vài bạn theo một lớp), học sinh con nhà nghèo thường rủ thật đông bạn bè để cùng học với nhau nhằm chia nhỏ số tiền từng em phải trả cho thầy cô (thường là từ 200.000 - 300.000 đồng/học sinh/tháng). Tuy vậy, với nhiều gia đình lao động, thu nhập của cả gia đình chỉ vài triệu đồng trong tháng thì lại là khoản tiền không hề nhỏ. Chỉ cần một học sinh học thêm 3 môn thôi thì cha mẹ của em đó bỏ ra ít nhất 600.000 đồng/tháng. Và dĩ nhiên cha mẹ của em đó phải cắt những khoản chi tiêu khác. Tình trạng thiếu hụt vì thế nảy sinh. Một phụ huynh tâm sự: “Không cho con đi học thì không yên tâm, đi học thêm kiểu này, lo tiền cho con cũng đuối! Nhiều khi tiền ăn có thể thiếu nhưng tiền học thêm của con phải có nếu không thầy cô sẽ cho nghỉ học ngay”.
Ngoài giờ trên lớp, các em lại tất tả về các lớp học thêm, ngay cả khi bụng đói. Chẳng có gì ngạc nhiên khi ấy nhiều em học sinh nhà nghèo rũ rượi, bơ phờ trông đến tội khi từ các lớp học thêm về nhà…
Trúc Hạnh