Rảo bước qua mùa thi

Đọc mấy dòng gợi tôi nhớ lại cách đây 17 năm, khi ấy còn đương chức, tôi cùng đồng nghiệp triển khai tập huấn dạy bộ sách này. Thế là hết một vòng đời bộ sách giáo khoa. Xa nghề nhiều năm, nhớ lại một thời sôi nổi, cảm thấy bồi hồi với bao kỷ niệm vui buồn. Bắt đầu từ năm học 2024 – 2025, thầy cô dạy lớp 12 với bộ sách giáo khoa mới của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Tôi viết những dòng này khi kỳ thi tốt nghiệp THPT năm học 2023 – 2024, kỳ thi cuối cùng của Chương trình giáo dục phổ thông thay sách giáo khoa 2006 vừa đi qua. Hội đồng thi đang triển khai chấm. Hôm qua, gặp anh bạn là thầy giáo, hỏi vừa rồi coi thi ở đâu. Anh nói năm nay con thi nên được miễn. Cùng lúc gặp một cô giáo đi với con gái vào quán. Cô giáo giới thiệu con gái vừa thi xong. Thế là câu chuyện xoay quanh vấn đề thi cử.

Hỏi anh bạn thầy giáo, cháu làm bài thế nào. Anh nói tinh thần làm bài của cháu rất thoải mái, vì trước đó cháu đã thi đánh giá năng lực, xét đủ điểm đậu vào đại học rồi, chỉ còn kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT này nữa là nhập học. Tôi hỏi về thủ tục và cách thi đánh giá năng lực, thầy nói “cái này” bây giờ mình đi dạy mà thấy khá lạc hậu, chỉ biết dạy kiến thức, còn việc hướng dẫn các bước thủ tục tuyển sinh vào đại học không bằng chúng nó. Công nghệ thông tin của học sinh bây giờ giỏi lắm. Vừa qua cháu tự tra cứu trên mạng, tìm trường, rồi đăng ký, ôn thi, khi có kết quả, nó báo con đã đủ điểm rồi.

Thấy tôi chăm chú ngồi nghe có vẻ thích thú nhưng còn tỏ ra ngỡ ngàng chưa rõ, con gái cô bạn vui vẻ tham gia. Cháu nói, về thi đánh giá năng lực, bọn con phải tự tìm hiểu trên mạng để đăng ký thi cho phù hợp với nguyện vọng của mình. Trên mạng hướng dẫn khá đầy đủ ạ, thi đánh giá năng lực giữa các trường cũng có những điểm khác nhau về số lượng môn thi. Cụ thể như Đại học Quốc gia Hà Nội trong đề thi đánh giá năng lực có 7 môn. Còn Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh có đến 8 môn. Nhưng vào cụ thể từng trường cũng có những thay đổi về số lượng môn thi. Như thi vào Trường Đại học Sư phạm Hà Nội lại tăng lên đến 8 môn – có thêm môn tiếng Anh; còn thi vào Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh thì giảm xuống còn 6 môn – không có 2 môn lịch sử, địa lý. Trường cháu thi vào gồm có 120 câu hỏi, thời gian làm bài 180 phút. Tổng điểm là 1.200, cháu làm bài đạt được 920 điểm. Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay đề thi dễ hơn đề thi đánh giá năng lực vừa rồi, nên cháu làm bài rất thoải mái, không bị áp lực, miễn không có điểm liệt là an toàn để vào trường đại học. Nó cười, nhưng với cháu, cũng khó mà có điểm liệt. Bạn của cháu cũng thi cùng trường, nhưng đạt được có 780/1.200 điểm, nên nó phải lấy thêm kết quả xét học bạ cả năm học lớp 10, 11 và học kỳ I lớp 12, nhưng kết quả học tập 3 năm của nó xếp loại giỏi, lại đạt danh hiệu học sinh giỏi cấp tỉnh. Năm rồi nó thi và lấy được chứng chỉ tiếng Anh IELTS đến 7.2, nên chắc nó đạt tiêu chuẩn xét tuyển vào trường theo nguyện vọng.

Anh bạn ngồi bên cạnh vỗ vai tôi, nói rằng, anh rất đồng tình với phương thức thi và xét tuyển này. Vì nó tạo điều kiện thuận lợi cho những học sinh trong việc chọn trường phù hợp với năng lực và sở thích để đăng ký thi tuyển. Đa số học sinh thi xong tự nhận biết được kết quả của mình để chuẩn bị tinh thần nhập học. Không như cái hồi 2015, anh còn nhớ không, một học sinh ở Hà Tĩnh, tới thời điểm chốt hồ sơ xét tuyển, theo dõi thấy lượng thí sinh đăng ký quá đông, biết không chọi nổi, lại đúng vào ngày cuối cùng nộp hồ sơ chuyển nguyện vọng, thời gian chỉ còn 1 buổi để đi một quãng đường dài hơn 350 km ra Hà Nội, mà phương tiện giao thông hồi ấy, anh biết đó, nên gia đình quyết định thuê xe cấp cứu mở đường chạy cho kịp thời gian, thật là ngao ngán chuyện thi cử thời ấy. Anh nói, riêng phần xét học bạ lấy điểm đậu vào đại học là vấn đề vẫn còn nan giải, bởi không ít trường phổ thông có chủ trương ngầm cho điểm học bạ trong quá trình học, không đúng với thực lực học sinh. Điều đó không công bằng về quyền lợi học tập cho học sinh giữa các trường. Thứ nữa, sẽ tuyển vào những học sinh yếu kém, chất lượng sẽ đi về đâu. Anh cười, bây giờ, cách thi tuyển này tuy có nhiều ưu điểm, nhưng chưa phải hoàn hảo. Sang năm dạy học theo chương trình và sách giáo khoa mới, phương thức thi cử có gì thay đổi khác nữa hay không! Phụ huynh năm nay có con học lớp 11, rất muốn bộ và các trường đại học nếu có bổ sung quy chế tuyển sinh thì phải ban hành thật sớm để học sinh không bị động.

Võ Nguyên