Coi chừng mất tiền và bị phạt khi đổi tiền mới

Pháp luật - Ngày đăng : 05:36, 20/01/2025

Gần như là thói quen của nhiều người Việt, lì xì con cháu vào dịp Tết Nguyên đán là tiền phải mới?!

Vì vậy, cận Tết Nguyên đán nhiều người muốn có tiền mới để lì xì con cháu nên rỉ tai nhau nơi nào có đổi tiền mới là nhờ vả để đổi. Những năm trước vào khoảng tháng 11 – 12, Ngân hàng Nhà nước thường “xuất kho” khoản tiền mới với các mệnh giá khác nhau để giúp các tổ chức tín dụng (TCTD) đổi tiền mới cho khách hàng. Với các TCTD, việc đổi tiền mới cho khách hàng được xem như là cầu nối tạo sự thân thiết để giữ chân khách hàng lâu dài. Tuy nhiên, việc đổi tiền mới từ ý nghĩa tốt đẹp trên đã bị một số người lạm dụng để kinh doanh bất hợp pháp, gây rối loạn thị trường tiền tệ nên khoảng 5 năm trở lại đây, Ngân hàng Nhà nước ngưng việc rót tiền mới vào dịp cuối năm. Đồng thời ra quy định chi tiết về việc đổi tiền rách, tiền hư hại và chế tài việc đổi tiền không đúng quy định sẽ bị phạt...

zalo_1089079888966210.jpg
Ảnh minh họa.

“Đến hẹn lại lên”, thời gian gần đây trên các trang mạng xã hội lan truyền các thông tin về thực hiện cách đổi tiền nhằm hưởng chênh lệch đánh vào tâm lý cần tiền mới của người dân vào dịp tết Nguyên đán. Chỉ cần gõ trên mạng tìm kiếm từ “đổi tiền mới” thì cả chục trang web xuất hiện chi tiết việc đổi tiền mới. Các mệnh giá đổi tiền đều có mức “hoa hồng” khác nhau, tùy loại tiền mới 100% hay 95% và tiền đã qua sử dụng nhưng còn mới.... Trong vai người muốn đổi tiền mới, tôi gõ vào trang “đổi tiền mới uy tín” hỏi cần đổi khoảng 10 triệu đồng tờ tiền mệnh giá 50.000 đồng. Người phụ trách trang web tên Dũng ra giá “tiền nguyên kiện, nguyên khối còn nguyên sê – ri từ 0 – 99 “phí” đổi 10%, tức 11 triệu đồng đổi lấy 10 triệu đồng. Tiền mới không còn nguyên kiện “phí” 5 – 8%, tùy mức độ mới của tờ tiền. Còn tiền mới “lộn xộn” đã qua sử dụng “phí” từ 3 – 5%”... Dũng nói thêm, bên em đổi vậy là giá mềm hơn những nơi khác, anh cứ tham khảo sẽ biết, tiền mới còn nguyên kiện, nguyên khối họ đổi không bao giờ phí dưới 15%. Các mệnh giá khác như tờ mệnh giá 500.000 đồng, 200.000 đồng cho đến 5.000 đồng, 10.000 đồng đều có mức phí đổi khác nhau, tùy người đổi... Trước khi vào trang web tìm hiểu việc đổi tiền, tôi được anh Vũ ở xã Thiện Nghiệp kể chuyện “dở khóc, dở cười” việc đổi tiền trên mạng. “Thấy quảng cáo bùi tai, tôi đổi 5 triệu đồng tiền mệnh giá 20.000 đồng. Trang web thông báo tờ 20.000 đồng nguyên kiện, nguyên bó hiện rất hiếm nên phí 20%. Nếu đổi nhiều từ 10 triệu đồng trở lên sẽ giảm 5% phí, còn từ mốc 50 triệu đồng phí chỉ còn 8%. Theo hướng dẫn của trang web, tôi chuyển 6 triệu đồng để đổi nhưng khi nhận tiền thì hỡi ơi, chỉ có khoảng 1 triệu đồng là tiền mới, số còn lại là tiền đã qua sử dụng, có tờ còn cũ chẳng có tí mới nào. Liên lạc lại trang web thì nhận được câu “anh thông cảm, chắc tưởng anh đổi tiền lộn xộn nên nhân viên gửi nhầm, giờ anh đổi thêm, bên em sẽ đảm bảo đổi nguyên bó còn cho anh...” Vũ kể rồi lắc đầu ngao ngán: “May mà nó còn gửi tiền chứ nó không gửi chắc “bắc thang lên hỏi ông trời”...

Trao đổi với phóng viên về việc đổi tiền mới tràn lan trên mạng, khiến không ít người bị lừa mất tiền, ông Phan Thanh Én – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Bình Thuận, cho biết: Vào dịp gần Tết Nguyên đán, người dân có tâm lý thích đổi tiền mới. Đây là cơ hội để các loại tội phạm như lừa đảo, tiêu thụ tiền giả hoạt động. Nhằm đấu tranh chống lại các loại tội phạm và hạn chế những tổn thất về kinh tế, người dân cần nâng cao cảnh giác, không nên đổi tiền mới qua mạng, làm như vậy dễ bị mất tiền và vi phạm pháp luật...

Ông Én nói thêm: "Theo quy định tại Thông tư số 25/2013/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về việc thu đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông, chỉ có Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng, Chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Kho bạc Nhà nước có trách nhiệm thực hiện thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông cho tổ chức, cá nhân (không thu phí). Ngoài các đơn vị vừa nêu, chưa có quy định pháp luật nào cho phép tổ chức, cá nhân thực hiện dịch vụ đổi tiền. Bên cạnh đó, Nghị định số 88/2019/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng cũng đã nêu rất rõ hành vi “Thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật” là một trong những hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt với mức phạt từ 20 triệu đồng đến 40 triệu đồng.

Người dân cần nâng cao cảnh giác, tỉnh táo trong việc đổi tiền mới nhằm đấu tranh với các đối tượng trục lợi từ hành vi đổi tiền không đúng quy định pháp luật hiện hành...

Trần Thi