Du lịch cộng đồng - hướng đi mới của các hợp tác xã

Mô hình đang lan rộng

Phát triển hợp tác xã (HTX) gắn với du lịch cộng đồng đang là xu hướng mới, giúp khai thác tiềm năng địa phương, nâng cao thu nhập cho người dân, đồng thời bảo tồn văn hóa và bảo vệ môi trường. Mô hình HTX gắn với du lịch cộng đồng, du lịch học đường tại Bình Thuận đang được triển khai mạnh mẽ, đặc biệt ở các địa phương như Phan Thiết, Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình, Đức Linh...

Hiện nay, toàn tỉnh có gần 200 HTX, trong đó có 167 HTX nông nghiệp. Những năm gần đây, mô hình HTX kết hợp du lịch có xu hướng phát triển và đã có những tác động nhất định đến sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn nói chung và kinh tế hộ gia đình nói riêng. Thời gian gần đây, các trường học trong và ngoài tỉnh đang quan tâm đến dịch vụ trải nghiệm du lịch nông thôn ở HTX chăn nuôi hữu cơ Thiện Nghiệp (TP. Phan Thiết). Đây là dự án chuỗi nông nghiệp xanh chăn nuôi con đặc sản vùng miền, kết hợp du lịch sinh thái trải nghiệm liên kết với Ba Tường Farm. Đã có nhiều học sinh các cấp đến đây vừa trải nghiệm vẻ đẹp Suối Tiên nằm ngay chân núi, vừa hòa mình vào thiên nhiên, được hướng dẫn trồng cây, thu hoạch rau, thăm chuồng nuôi dông, gà rừng, bồ câu… Ngoài ra, các em còn được chơi những trò chơi dân gian như bắt cá, bắt gà, đập niêu, ô ăn quan… vừa thư giãn vừa thưởng thức các món đặc sản như bồ câu, dông được nuôi tại chỗ khá thú vị.

Bên cạnh Ba Tường Farm, HTX thanh long Hòa Lệ cũng là điểm đến quen thuộc của các đoàn học sinh, sinh viên trong và ngoài tỉnh. Với gần 200 ha thanh long sạch vào mùa trái chín đỏ rộ đẹp mắt, thời gian qua HTX thanh long sạch Hòa Lệ đã đón nhiều đoàn khách trong, ngoài nước (Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu) đến tham quan vườn, trải nghiệm ẩm thực các món ăn chế biến từ thanh long, giao lưu văn hóa vùng miền. Hay ở các huyện đều nhen nhóm có các mô hình tham quan vườn cây ăn trái như sầu riêng ở Đa Mi (Hàm Thuận Bắc), tham quan nhà vườn tại xã Đa Kai (Đức Linh), hái nho, dưa lưới ở trang trại Bình An… Ông Đỗ Thanh Hiệp, Giám đốc HTX thanh long sạch Hòa Lệ (thị trấn Ma Lâm, Hàm Thuận Bắc) chia sẻ: “Để mô hình này phát triển mạnh mẽ hơn thời gian tới, HTX Hòa Lệ đang có ý định kết nối với các HTX sản xuất, chế biến các sản phẩm khác ngoài thanh long để đa dạng hóa sản phẩm địa phương, sản phẩm OCOP. Từ đó giúp các thành viên HTX tăng thu nhập, cải thiện sản xuất, đa dạng hóa các dịch vụ, sản phẩm du lịch đặc trưng, góp phần phát triển kinh tế địa phương”.

Cần sự gắn kết

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận thực tế hiện nay, hoạt động du lịch trong các HTX chủ yếu phát triển tự phát, không có quy hoạch, thiếu sự gắn kết với tour du lịch nên chưa mang tính chuyên nghiệp. Sản phẩm du lịch nông nghiệp chưa thực sự hấp dẫn du khách và chưa được chú trọng về mẫu mã, thương hiệu. Các hoạt động du lịch nông nghiệp, nông thôn còn trùng lặp, chưa phát huy được giá trị cốt lõi của bản sắc văn hóa truyền thống, sự tinh tế, sự khác biệt và dấu ấn đặc trưng vùng, miền trong các sản phẩm du lịch nông nghiệp. Nhiều mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đã được khai thác trong nhiều năm nhưng không được đầu tư làm mới, chủ yếu vẫn dựa vào tận dụng tài nguyên tự nhiên. Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước về HTX gắn với du lịch chưa được hoàn thiện.

Mới đây, Liên minh HTX tỉnh đã tổ chức lớp tập huấn với chuyên đề “Phát triển HTX gắn với du lịch cộng đồng, du lịch học đường”. Bà Trần Thị Kim Thoa – Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh chia sẻ: “Lớp tập huấn này sẽ giúp các thành viên HTX đang sản xuất nông nghiệp trong tỉnh hiểu rõ ngoài sản xuất nông nghiệp đơn thuần, cần kết hợp phát triển du lịch, nhằm tạo ra nhiều giá trị cho HTX, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng thu nhập cho các thành viên trong HTX”.

Tại lớp tập huấn, hơn 50 HTX trong tỉnh đã được nghe Tiến sĩ Võ Thị Kim Sa – Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn chia sẻ các nội dung liên quan đến tổ chức và cách quản lý HTX du lịch cộng đồng, du lịch học đường; vai trò của HTX du lịch cộng đồng trong phát triển địa phương; lợi ích khi phát triển du lịch cộng đồng trong HTX… Bà Võ Thị Kim Sa cho biết: “Để các HTX trên địa bàn tỉnh không chỉ sản xuất nông nghiệp đơn thuần, mà mạnh dạn hơn trong kết hợp phát triển du lịch cộng đồng, vì đây là cách nhanh nhất mang khách hàng nhiều hơn về cho HTX. Bình Thuận là nơi tiên phong phát hiện hoa thanh long nở ngẫu nhiên nhờ nằm gần bóng đèn. Đây sẽ là những kiến thức thú vị mà các nhà vườn, HTX cần khai thác để truyền tải đến du khách bên cạnh những sản phẩm chế biến từ trái thanh long. Từ đó, các HTX buộc phải sáng tạo, nghĩ ra nhiều cách, khai thác tốt tiềm năng hiện có để làm du lịch bền vững, giữ chân du khách”.

Minh Vân