Cần ngăn chặn tình trạng giá cả âm thầm leo thang
Vấn đề và sự kiện - Ngày đăng : 05:06, 23/05/2025
Riêng tháng 4/2025, Chỉ số giá tiêu dùng do Tổng cục Thống kê công bố tăng 0,07% so với tháng 3/2025. Dự báo trong quý II/2025 Chỉ số giá tiêu dùng sẽ tiếp tục gia tăng bởi nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, từ tình hình quốc tế và trong nước, ảnh hưởng đến biến động của thị trường, sự tăng giá của một số mặt hàng chủ lực, thiết yếu có tính chất chi phối thị trường.
Theo các chuyên gia tài chính, thị trường thế giới và trong nước đang biến động với nhiều loại hàng hóa và dịch vụ tăng giá do một số nguyên nhân chính sau đây:
Nguồn cung vàng hạn chế do điều kiện khai thác khó khăn hoặc quy định quốc gia, dẫn đến giá vàng tăng. Nhu cầu mua vàng tăng cao do các yếu tố địa chính trị và kinh tế toàn cầu. Các xung đột địa chính trị như cuộc xung đột Nga-Ukraine làm tăng nhu cầu đầu tư vào vàng. Bất ổn kinh tế toàn cầu khiến vàng trở thành kênh đầu tư an toàn.
Giá vàng tăng ảnh hưởng đến thị trường, hút nguồn tiền lớn từ các kênh đầu tư khác, có thể gây sức ép lên các mặt hàng khác, đẩy lạm phát cao hơn mong muốn. Lạm phát tăng cao làm giảm sức mua của người tiêu dùng, dẫn đến nhu cầu mua hàng hóa thiết yếu tăng, đẩy giá lên.
Giá điện tăng ảnh hưởng đến thị trường như sau: Làm tăng chi phí sản xuất, kinh doanh cho các ngành công nghiệp sử dụng nhiều điện năng. Tăng chi phí sinh hoạt cho người dân, đặc biệt là vào mùa hè khi nhu cầu sử dụng điện cao. Kéo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng khoảng 0,09 điểm phần trăm theo ước tính của Tổng cục Thống kê.
Sự biến động của thị trường với nhiều loại hàng hóa và dịch vụ tăng giá là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa nhiều yếu tố kinh tế vĩ mô và vi mô. Việc quản lý hiệu quả những biến động này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước và sự linh hoạt trong điều hành chính sách kinh tế vĩ mô.
Để chống tình trạng tăng giá và lạm phát, Nhà nước có thể thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
Cần chủ động, linh hoạt sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ theo nguyên tắc thị trường. Quản lý dòng vốn đầu tư để nâng cao hiệu quả đầu tư xã hội. Cắt giảm đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước và đầu tư của doanh nghiệp nhà nước vào các công trình kém hiệu quả hoặc chưa thực sự cần thiết. Yêu cầu các cơ quan nhà nước cắt giảm chi tiêu hành chính, tiết kiệm chi phí thường xuyên.
Tạo điều kiện thuận lợi về vốn, thị trường, thủ tục hành chính để thúc đẩy sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, tăng sản lượng lương thực, thực phẩm. Tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính để thúc đẩy tổng cung, giảm áp lực lạm phát.
Bảo đảm cân đối cung cầu về hàng hóa, nhất là các mặt hàng thiết yếu cho sản xuất và đời sống. Đẩy mạnh xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu, tăng cường quản lý thị trường, chống buôn lậu, gian lận thương mại.
Quản lý, ổn định giá cả và thị trường. Đặc biệt là giữ ổn định giá các mặt hàng thiết yếu như điện, than, xăng dầu trong một thời gian nhất định. Điều hành giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý phù hợp với mục tiêu kiểm soát lạm phát. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, chống buôn lậu, gian lận thương mại, đầu cơ găm hàng, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Thực hiện nghiêm các quy định về kê khai giá, niêm yết giá, công khai thông tin về giá; thanh tra, kiểm tra các yếu tố hình thành giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về giá, đầu cơ, găm hàng tăng giá, thao túng giá. Thực hiện hiệu quả hoạt động truyền thông, cung cấp thông tin kịp thời, chính xác và rõ ràng về các chính sách, giải pháp chỉ đạo, điều hành của Chính phủ.
Loại bỏ thông tin sai lệch về giá cả thị trường, không để xảy ra hiện tượng lạm phát do tâm lý từ thông tin sai lệch gây ra, tình trạng sốt hàng giả tạo, tăng giá “té nước theo mưa”.
Các giải pháp trên cần được Nhà nước thực hiện đồng bộ và linh hoạt, tùy thuộc vào tình hình thực tế để đạt được hiệu quả cao nhất trong việc kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.