Đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa: Được nhiều nhưng hạn chế không ít

BT- Một trong những thành quả đáng biểu dương của cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa (TDĐKXDĐSVH) (giai đoạn 2011 – 2015) là đã trở thành một phong trào thi đua yêu nước sôi nổi diễn ra đều khắp tại các xã, phường, thị trấn trong tỉnh. Phong trào được triển khai từ mỗi gia đình, điển hình như xây dựng nếp sống văn minh, hiện đại, ông bà cha mẹ mẫu mực, con cháu hòa thuận, hiếu thảo… rồi lan tỏa ra các thôn, khu phố văn hóa, đoàn kết, an ninh – trật tự…

                

Cần thêm nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ,    thể thao để gắn kết đời sống tinh thần cho người dân, đặc biệt là    đồng bào các dân tộc, khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Chủ trương “xã hội hóa” văn hóa với việc vận động người dân tham gia đóng góp xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội, thể thao cơ sở đã từng bước phát huy nội lực trong quần chúng. Đến nay, đã có 604/705 thôn, khu phố có nhà văn hóa, xây dựng được 259 sân thể thao. Các địa điểm đã từng bước phát huy tác dụng khi trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng, bàn bạc các công việc cấp thôn – xóm, là nơi giao lưu văn hóa, văn nghệ, rèn luyện sức khỏe cho cộng đồng, đưa tỷ lệ người dân thường xuyên tập luyện thể dục thể thao ở cơ sở đạt 27,5%.

Ban chỉ đạo TDĐKXDĐSVH tỉnh đã công nhận gần 262 nghìn gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ 90,5%, 544 thôn, khu phố đạt chuẩn văn hóa, tăng 29,3% so năm 2011. Số lượng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học, bệnh viện đạt chuẩn văn hóa 88% với 1.454 cơ quan. Các huyện Bắc Bình, Hàm Tân và Đức Linh đã công nhận tổng cộng 41 cơ sở thờ tự và 49 dòng tộc văn hóa. Vận động Quỹ “Vì người nghèo” gần 86 tỷ đồng, hỗ trợ xây dựng mới 6.386 căn nhà cho người nghèo, hơn 1,8 tỷ đồng để mua thẻ BHYT cho hộ nghèo; duy trì 81 xã, phường, thị trấn không có tệ nạn mại dâm, 68 xã không có tệ nạn ma túy. 

Những hạn chế, tồn tại

Nhiều bài học kinh nghiệm đã được rút ra qua tổng kết 5 năm thực hiện cuộc vận động TDĐKXDĐSVH. Tại vùng đồng bằng, chỉ có 4 tiêu chí đạt kế hoạch đề ra là gia đình văn hóa 91,4%; thôn – khu phố văn hóa 80,5%; cơ quan – đơn vị đạt chuẩn văn hóa 87,1%; nhà văn hóa và khu thể thao thôn đạt chuẩn 85,3%.

Còn 3 tiêu chí chưa đạt là xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới (chỉ đạt 4,8% so kế hoạch là 14,3%); phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị (5,3% so với 20%) và tiêu chí trung tâm văn hóa và khu thể thao xã (35,9% so với 70%). Tương tự, vùng miền núi có 2 tiêu chí liên quan đến chuẩn văn hóa và văn minh đô thị tại các xã – trị trấn chưa đạt chuẩn theo kế hoạch đề ra. Đây được coi là hạn chế lớn nhất của cuộc vận động trong 5 năm qua.

Lý giải những hạn chế này, nhiều địa phương cho rằng việc xây dựng phong trào văn hóa – thể thao tại cơ sở còn thiếu và rất yếu. Nhiều nhà văn hóa được xây dựng nhưng không có trang thiết bị vận hành, thiếu kinh phí hoạt động. “Cái lớn nhất vẫn là người vận hành, chế độ phụ cấp cho cán bộ thôn vẫn còn quá thấp dẫn đến nhiều người chưa mặn mà công việc, nhiều thôn không tìm ra người đảm đương nhiệm vụ vì phụ cấp chi trả không đủ sống”.

Mặt khác, ảnh hưởng của tiến trình hội nhập kinh tế, văn hóa cũng tạo ra các áp lực về tình trạng bất ổn an ninh xã hội ngày một lan rộng tại các cộng đồng dân cư, trong đó tỷ lệ sinh con thứ 3 vượt mức quy định, tệ nạn xã hội, phạm pháp hình sự, trọng án chậm được đẩy lùi. Trong khi tình hình mê tín dị đoan, mất vệ sinh an toàn thực phẩm, rác thải, nước thải, khí thải, ô nhiễm tiếng ồn chưa có biện pháp khắc phục triệt để và lâu dài.

Trong giai đoạn mới 2016 – 2020, việc triển khai thực hiện cuộc vận động TDĐKXDĐSVH sẽ gắn với phát triển văn hóa nông thôn, xây dựng nông thôn mới, xây dựng nếp sống văn minh đô thị nhằm phát huy tối đa vai trò của ban chỉ đạo các cấp. Qua đó thúc đẩy công tác phối hợp, tích cực tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân và tăng cường xã hội hóa nguồn lực xây dựng các thiết chế văn hóa, thông tin, thể thao cơ sở...

H.Đ