Hàm Cần (Hàm Thuận Nam): Hàng chục hộ dân sang nhượng trái phép đất 04

BT- Chủ trương cấp đất theo tinh thần Nghị quyết 04 của Tỉnh ủy (sau đây gọi là đất 04), nhằm giúp đồng bào dân tộc thiểu số ổn định sản xuất, nâng cao mức sống. Thế nhưng vì nhiều lý do, người Rai ở thôn 3, xã Hàm Cần, huyện Hàm Thuận Nam cứ âm thầm sang nhượng đất 04 cho nhiều người…

                

Một bãi tập kết mì tại thôn 3.

Bán “chiếc cần câu”

16 giờ. Ánh nắng chiều dường như đã dịu mát hơn. Bên bãi tập kết mì rộng lớn ở thôn 3, xã Hàm Cần, những nông dân người Rai đang tất bật gom mì vào bao để xe chở về nhà chủ vựa. Trong số đó, có không ít người đã lớn tuổi, sức khỏe yếu nên chuyện cào mì cũng khiến họ thở hồng hộc, mồ hôi mồ kê nhễ nhại. Công việc này giúp họ kiếm từ 120 đến 150 ngàn đồng/ngày, ở vùng xa như Hàm Cần cũng tạm đủ sống qua ngày. Lân la trò chuyện, chúng tôi được một anh lái xe công nông chở mì thuê cho biết, rất nhiều người đang làm trong bãi tập kết mì này không còn đất để sản xuất nên buộc phải làm thuê. Trước đây họ cũng có đất nhưng vì nhiều lý do khác nhau, một số hộ đã bán. Đáng nói, số đất bán đi này đều là đất 04 của tỉnh cấp. Bãi tập kết mì rộng lớn cũng là đất 04 do các hộ đồng bào đã bán đi. Anh lái xe chỉ tay về một vùng thanh long rộng mênh mông cách bãi mì không xa nói: “Thanh long ở đó cũng được trồng trên một diện tích không nhỏ đất 04 do bà con bán. Theo lời anh, chúng tôi tiếp cận vùng thanh long rộng lớn, ước tính có trên 100 ha, phần lớn đã cho trái, còn một số mới trồng. Hỏi một người đang thu hoạch mì được biết, vườn rộng lớn này là của ông Hiệp “trắng”, người Kinh ở dưới xuôi lên canh tác. Không khó để chúng tôi biết ông Hiệp “trắng” chính là Giám đốc Công ty TNHH Thanh long Hoàng Hậu (sau đây gọi là Công ty Hoàng Hậu).

Theo điều tra của chúng tôi, năm 2015, 4 hộ dân của thôn 3 đã bán đất 04 cho một người tên là Hiệp “trắng” với diện tích trên 2 ha với giá gần 80 triệu đồng/1ha. Trong 4 hộ, chỉ có 1 hộ đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Họ đều mua bán kiểu “giao dịch ngầm”. Trước đó, vào năm 2006, hộ ông Đồng Văn Quốc bán 0,9ha đất 04 cho Công ty Hoàng Hậu với số tiền 30 triệu đồng và hộ ông Nguyễn Văn Dơi đã bán cho ông Võ Tấn Thái ở thôn 3 diện tích 0,25ha với số tiền 9 triệu đồng. Tiếp đó năm 2007, bà Nguyễn Thị Yến bán cho Công ty Hoàng Hậu diện tích 0,6ha với số tiền 24 triệu đồng; bà Nguyễn Thị Liễu bán 0,5 ha cho ông Nguyễn Văn Long với giá 3,6 triệu đồng; bà Phạm Thị E bán 1 ha cho ông Võ Tấn Thái với giá 1,5 triệu đồng. Cứ như thế, các vụ bán đất 04 tiếp tục diễn ra đến hết năm 2012 thì ngừng lại. Năm 2014, xã Hàm Cần lại tiếp tục xảy ra tình trạng bán đất 04, bà Lê Thị Miên bán cho bà Lê Thị Lũy, diện tích 0,35ha với giá 69 triệu đồng; ông Nguyễn Văn Minh bán cho Công ty Hoàng Hậu 0,3 ha; bà K’ Thị Nơ bán cho ông Sơn diện tích 0,5 ha với giá 50 triệu đồng. Tất cả những người bán và người mua đều thường trú tại thôn 3, xã Hàm Cần. Riêng Công ty Hoàng Hậu trụ sở chính đóng trên địa bàn xã Hàm Mỹ. 

 “Đất tôi - tôi bán”

Thông tin từ xã Hàm Cần, theo báo cáo của các thôn gửi lên, xã đã tổng hợp có tất cả 50 trường hợp có nghi vấn bán đất. Sau đó xã đã mời và làm việc với 47 trường hợp. Qua kiểm tra và xác minh lại, trong 47 trường hợp thì có 21 trường hợp bán đất 04 tập trung tại thôn 3 với diện tích 10,6 ha. Khi được cấp đất 04, có hộ đồng bào DTTS đã được nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đàng hoàng. Dường như lúc này, cái quyền “đất tôi - tôi bán” đã mặc định trong họ. Bà Nguyễn Thị Nghiêng, thôn 3, một trong 4 hộ đã bán đất 04 cho Công ty Hoàng Hậu nhớ lại: Vào tháng 4/2015, 0,5 ha đất của bà đang trồng mì nhưng phải sang nhượng lại cho Công ty Hoàng Hậu với giá 37 triệu đồng. “Lý do tui bán là do Công ty Hoàng Hậu đã mua đất của ông Nguyễn Văn Minh, thửa đất giáp với đất của tui. Khi công ty xuống trụ thanh long, sẽ không có đường đi vào rẫy mì nên tui bán”, bà Nghiêng phân trần. Hay hộ bà Lê Thị Phương, được Nhà nước cấp đất 04 vào năm 2005 với diện tích 0,34 ha, có giấy chứng nhận quyền sở hữu đất hẳn hoi. Đến năm 2015, bà Phương bán diện tích đất trên cho Công ty Hoàng Hậu với giá 34 triệu đồng. Hiện trạng đất trong thời điểm giao dịch đang bỏ trống. “Gia đình tui bán đất 04 để lấy tiền đầu tư trồng thanh long, múc ao. Khi bán đất tui có viết giấy tay thỏa thuận rồi giao sổ đỏ lại cho chủ trang trại Hoàng Hậu”, bà Phương nhớ lại. Hàng chục vụ bán đất 04 ở Hàm Cần diễn ra âm thầm và suôn sẻ. Vì những cuộc mua bán này chỉ có giấy sang nhượng đất viết tay giữa người bán và người mua, không ra chính quyền làm chứng. Nếu ai kỹ hơn thì trên giấy tay ấy có sự làm chứng của người thứ ba là người giáp ranh quanh khu đất đó mà thôi! 

Người mua đất nói gì?

Để tìm hiểu nguyên nhân vì sao mua đất nhưng lại không ra xã chứng thực mà chấp nhận làm giấy tay, có khi “tiền mất tật mang”, chúng tôi đã liên hệ với ông Trần Ngọc Hiệp – Giám đốc Công ty Hoàng Hậu, đơn vị được cho là đã mua nhiều ha đất 04 của dân. Ông Hiệp kể: “Thực ra cách đây khoảng 5 - 7 năm về trước, tôi có mua một vài mảnh đất trồng thanh long nhưng tôi hoàn toàn không biết đất nào là đất 04. Người bán nói đây là đất họ tự khai hoang nên tôi đã tin tưởng. Lúc này 2 bên tự thỏa thuận và viết giấy tay vì nhiều hộ bán đất nhưng không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tôi nghĩ là đất tự khai hoang nên mua rồi sau này làm lại giấy tờ đứng tên tôi”.

Ông Hiệp cho biết thêm: Vào tháng 10/2012, diện tích của ông được huyện Hàm Thuận Nam kiểm tra và đề nghị lập thủ tục bổ sung hồ sơ đất đai nằm ngoài dự án là hơn 46 ha và trong dự án 35 ha, tại Công văn số 1151/UBND-KT ngày 22/10/2012 của UBND huyện Hàm Thuận Nam, và không ai khiếu nại gì, hiện nay tôi đã trồng thanh long. Thực tế 2 năm nay, cháu tôi có dùng tiền riêng mua đất, nhất là sau khi thanh long xuống giá, đất rẻ. Mỗi ha có giá khoảng 40 - 60 triệu đồng để dành canh tác. Điều này giờ tôi mới biết và tôi cảm thấy không vui vì cháu tôi đã dùng danh nghĩa công ty mua đất trái phép”. Ông Hiệp cũng khẳng định, nếu ông “lỡ” mua nhầm đất 04 mà buộc phải thu hồi lại thì ông sẽ chấp hành nghiêm túc. Tuy nhiên, ông cũng muốn được trả đầy đủ cả vốn lẫn lãi và tiền đầu tư. Bởi trong chuyện này ông không có gì sai! 

THU HÀ – KIM ANH