Cấm bẫy tôm hùm con và nỗi lo về thu nhập

Hiện nay vào thời gian cho phép đặt bẫy bắt tôm hùm con hàng năm (từ ngày 1/10 đến 28/2), chính vì vậy, để thực hiện chủ trương cấm hoạt động ngành nghề này theo kế hoạch của UBND TP. Phan Thiết, những ngày qua, phường Phú Hài đã tiến hành thông báo đến các khu phố có hoạt động nghề này. Bên cạnh thông qua hệ thống loa truyền thanh, UBND phường cũng đã chỉ đạo cán bộ văn hóa tuyên truyền bằng loa tay để thông báo chủ trương, thời gian cấm thả bông tôm đến từng địa bàn có hoạt động nghề này. Khu phố 4 là địa bàn đang có nhiều hộ ngư dân hành nghề thả bông tôm nhất tại phường Phú Hài. Sau khi biết chủ trương cấm, hầu hết các hộ này đều rất lo lắng. Bởi lẽ, do thiếu phương tiện đánh bắt nên bà con đã chọn nghề thả bông tôm gần bờ để mưu sinh trong những tháng vụ bấc. Anh Nguyễn Văn Thanh, người dân khu phố 4 đã hành nghề bẫy tôm hùm con được hơn 5 năm. Trong những tháng vụ nam, anh Thanh chọn nghề thả lưới rê trên thuyền thúng để mưu sinh. Tuy nhiên, thời gian gần đây, giã cào bay liên tục hoạt động sai tuyến khiến nhiều hộ ngư dân khai thác tuyến lộng như anh hết sức khó khăn. Nay khi có chủ trương cấm nghề bẫy tôm hùm con, khiến anh hết sức băn khoăn cho đời sống của gia đình trong vụ bấc sắp tới. “Anh em ngư dân ở đây không có công chuyện trong những tháng bấc nên mới chọn nghề thả bông tôm. Nếu thành phố cấm thì chúng tôi sẽ hết sức khó khăn. Mặt khác nơi chúng tôi thả bông tôm không có du lịch hoạt động nên mong muốn được tiếp tục được đánh bắt tôm hùm con” - anh Nguyễn Văn Thanh nói.

Nghề bẫy bắt tôm hùm con bắt đầu xuất hiện trên địa bàn vùng biển Phan Thiết vào năm 2011. Từ một vài hộ hành nghề ban đầu, đến nay toàn TP. Phan Thiết đã có hơn 500 hộ hoạt động thả bông tôm. Đây là nghề được nhiều bà con hạn chế về điều kiện đánh bắt hải sản chọn làm phương kế mưu sinh trong những tháng biển động. Trong đó, một số trường hợp có điều kiện kinh tế gia đình phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nghề này trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 2 hàng năm. Chính vì vậy mà khi chủ trương cấm hoạt động bẫy bắt tôm hùm con đưa ra, không ít ngư dân tỏ ra lo lắng.

Cần biết, nghề bẫy tôm hùm con vốn dĩ không phải ngành nghề truyền thống của ngư dân Phan Thiết, vì vậy không được khuyến khích phát triển. Bên cạnh đó, khi đặt cạnh những lợi ích của nghề này mang lại so với những tác động xấu thì rõ ràng, nghề bẫy tôm hùm con cần phải được hạn chế hoạt động. Xung đột với sự phát triển của ngành du lịch, ảnh hưởng giao thông đường thủy là những tác động của nghề bẫy tôm hùm con. Ngoài ra, vấn đề tranh chấp ngư trường trong hoạt động thả bông tôm diễn ra thường xuyên, gây mất an ninh trật tự trên những địa bàn có nghề này hoạt động. Thời gian gần đây, do lợi nhuận ngành nghề khai thác mang lại, không ít vụ ẩu đả, xung đột giữa các ngư dân với nhau, giữa người địa phương với người khu vực khác đến để tranh chấp vùng không gian biển ngày càng phổ biến. Ông Huỳnh Quang Huy – Chi cục trưởng Chi cục thủy sản cho rằng: “Thật sự mà nói đây là một nghề rất có lợi cho một bộ phận ngư dân. Người ta không cần vốn nhiều mà chỉ bỏ bông tôm xuống là có thể khai thác. Tuy nhiên với Bình Thuận thì nghề này lại mâu thuẫn với ngành nghề mũi nhọn của tỉnh là du lịch. Cho nên đối với Phan Thiết - Bình Thuận thì chủ trương hạn chế rồi tiến tới cấm theo mùa, sau nữa là chấm dứt hoạt động là phù hợp”.

Trước tình hình trên, sau khi cân nhắc những thuận lợi, khó khăn và hướng giải quyết cho các ngư dân hành nghề bẫy tôm hùm con, UBND TP. Phan Thiết đã trình văn bản xin chủ trương của tỉnh về việc cấm hoàn toàn hoạt động của ngành nghề này trên địa bàn thành phố. Sau khi lấy ý kiến các sở, ngành có liên quan, hiện chủ trương cấm hoàn toàn bẫy bắt tôm hùm con vào năm 2018 đã cơ bản được thông qua. Theo đó, bắt đầu từ tháng 10/2016 trở đi, TP. Phan Thiết sẽ cấm việc đặt bẫy tôm hùm con từ vùng biển phường Mũi Né đến hết vùng biển phường Hưng Long. Riêng đối với vùng biển thuộc các phường Đức Long và xã Tiến Thành sẽ bắt đầu cấm hoàn toàn vào thời điểm đầu năm 2018. Để đảm bảo chủ trương thực hiện thông suốt, cần phải đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị chức năng và sự đồng thuận của người dân.

Về vấn đề đề xuất cơ chế hỗ trợ giúp ngư dân chuyển đổi ngành nghề, UBND TP. Phan Thiết hết sức chia sẻ, đồng hành với bà con ngư dân trong hoạt động khai thác hải sản. Tuy nhiên vấn đề khó khăn lớn nhất đó chính là hiện nay chưa có quy định về đề xuất hỗ trợ cho ngư dân bẫy tôm hùm con chuyển đổi nghề nghiệp. Trước mắt, UBND TP. Phan Thiết yêu cầu các địa phương lập danh sách các ngư dân có nghề bẫy tôm hùm con là hoạt động mưu sinh chính, đi kèm với điều kiện là hộ nghèo, hộ khó khăn để có cơ sở đề xuất hỗ trợ học nghề miễn phí. 

Châu Tỉnh