Căng thẳng ở Idlib, Thổ Nhĩ Kỳ dọa mở cửa cho người tị nạn đến châu Âu

Một quan chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, nước này sẽ không còn ngăn chặn người tị nạn Syria đổ tới các nước châu Âu nữa.

Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh các lực lượng chính phủ Syria tăng cường chiến dịch nhằm giành lại quyền kiểm soát tỉnh Idlib – thành trì cuối cùng của lực lượng nổi dậy Syria.

                

Những người Syria mất    nhà ở trong một khu trại ở Idlib ngày 27/2/2020. Ảnh: Reuters

Trong diễn biến mới nhất, Thổ Nhĩ Kỳ cho biết 33 binh sỹ nước này thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương trong một cuộc không kích do lực lượng chính phủ Syria tiến hành ở tỉnh Idlib.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiến hành chiến dịch tổng lực nhằm đáp trả lực lượng Syria nếu họ không rút lui khỏi Idlib. Ông cũng đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp trong ngày 27/2, chỉ vài giờ sau khi xảy ra cuộc không kích khiến hàng chục binh sỹ nước này thương vong ở Idlib.

Gần 1 triệu dân thường mất nhà ở tại tỉnh Idlib, gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ từ tháng 12/2019 khi các lực lượng chính phủ Syria được Nga hậu thuẫn đã giành lại được một số khu vực từ tay các nhóm nổi dậy được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, đánh dấu khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất trong cuộc nội chiến kéo dài 9 năm tại Syria.

Lời đe dọa “mở cửa” cho người tị nạn tới châu Âu, nếu được thực hiện, sẽ đảo ngược cam kết của Thổ Nhĩ Kỳ với Liên minh châu Âu (EU) năm 2016 và có thể nhanh chóng kéo các nước phương Tây vào vấn đề Idlib, cũng như các cuộc đàm phán đang bế tắc giữa Ankara và Moscow.

Quan chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ nói với Reuters rằng, lực lượng cảnh sát, bảo vệ bờ biển, an ninh biên giới nước này đã nhận được lệnh không ngăn chặn người tị nạn đi qua các cửa khẩu trên bộ cũng như trên đất liền tới châu Âu.

“Quyết định có hiệu lực ngay lập tức, không chặn người Syria tới châu Âu bằng đường biển hay đường bộ. Tất cả người tị nạn, bao gồm cả người Syria, giờ đây được hoan nghênh nếu họ đi tới các nước EU”, quan chức giấu tên cho biết.

“Gánh nặng phải tiếp nhận người tị nạn là quá nặng nề đối với bất kỳ một nước đơn lẻ nào”, quan chức này nói.

Thổ Nhĩ Kỳ đã tiếp nhận 3,7 triệu người tị nạn Syria và nhiều lần nói rằng nước này không thể tiếp nhận thêm. Theo thỏa thuận 2016, EU cung cấp hàng tỷ euro viện trợ để đổi lấy việc Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý ngăn làn sóng tị nạn đổ về châu Âu.

Thỏa thuận di cư EU-Thổ Nhĩ Kỳ

Theo Liên Hợp Quốc, khoảng 900.000 dân thường– phần lớn là phụ nữ và trẻ em – đã phải đi lánh nạn từ khi chiến dịch của chính phủ Syria bắt đầu tháng 12/2019. Chỉ riêng trong tháng 2/2020, có khoảng 300.000 người mất nhà ở.

Liên Hợp Quốc cũng cảnh báo giao tranh ở tây bắc Syria có thể kết thúc bằng cảnh “tắm máu”, và một lần nữa kêu gọi các bên có ảnh hưởng ở Syria đứng ra dàn xếp một lệnh ngừng bắn để tránh thảm kịch này.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ lo ngại chiến dịch giành lại Idlib của chính quyền Tổng thống Assad sẽ khiến làn sóng người tị nạn Syria tiếp tục đổ sang nước này.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng nhiều lần thúc giục châu Âu cần phải làm nhiều hơn để xoa dịu cuộc khủng hoảng ở Idlib. Tổng thống Erdogan năm ngoái từng tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ sẽ “mở cánh cổng” cho người di cư sang châu Âu nếu họ không hành động.

Thổ Nhĩ Kỳ và EU đã có một thỏa thuận năm 2016 nhằm giúp chấm dứt làn sóng di cư và tị nạn đổ về lục địa già, phần lớn trong số họ đều chạy khỏi chiến tranh và đói nghèo ở Trung Đông, châu Phi.

Theo thỏa thuận, người di cư và tị nạn bất hợp pháp đi qua biển Aegean sẽ được đưa trở lại Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng việc giải ngân diễn ra quá chậm và quá ít so với con số 40 tỷ mà EU tuyên bố sẽ chi để nước này ngăn chặn làn sóng di cư và tị nạn đổ sang châu Âu.

Hoàng Phạm/VOV