Giáo viên có thể dạy thoát ly sách giáo khoa được không?

Ngoài ra, nhiều ý kiến còn phản ánh sách giáo khoa được biên soạn quá nặng, nội dung kiến thức trong từng bài học nhiều gây áp lực cho cả người dạy và người học.

Tuy nhiên, một số nhà biên soạn chương trình, biên soạn sách giáo khoa lại có ý kiến rằng, nội dung bài học nặng hay nhẹ là hoàn toàn phụ thuộc vào giáo viên, bởi giáo viên có quyền tổ chức phương án, hoạt động dạy học sao cho phù hợp với năng lực học sinh cũng như điều kiện của trường lớp. Giáo viên được quyền lựa chọn tài liệu dạy học, có thể chọn dạy học trong sách giáo khoa, các tài liệu bên ngoài và cả những bộ sách khác.

Trên thực tế, sách giáo khoa chỉ là một trong những phương án dạy học. Nếu nội dung bài học trong sách giáo khoa chưa phù hợp, giáo viên có thể tìm tư liệu dạy học ở những nguồn tài liệu khác nhau.

Giáo viên có quyền phân bố nội dung dạy học phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi lớp, mỗi trường, mỗi địa phương.

Thậm chí, có vị giáo sư còn khẳng định, giáo viên vẫn lệ thuộc sách giáo khoa thì chương trình mới khó thành công.

         

Giáo viên có đủ năng lực để lựa chọn tài liệu bên ngoài thay thế ngữ liệu chưa hợp lý trong sách giáo khoa không?

Mới đây, bà Phạm Thị Minh Hiền, đại biểu Quốc hội đã làm nóng nghị trường khi cho rằng: “Một đội ngũ có trình độ, có bề dày nghiên cứu khoa học, có học hàm học vị được nhà nước đào tạo bài bản mà biên soạn sách còn gặp nhiều thiếu sót và Hội đồng thẩm định yêu cầu thay vẫn bảo vệ đến cùng thì với trình độ bằng cấp của giáo viên vẫn thấp hơn thì giáo viên nào tự tin nói rằng tôi sẽ dùng ngữ liệu đúng hơn so với các giáo sư, tiến sĩ?”.

Là giáo viên, cá nhân tôi hoàn toàn đồng ý với nhận định của đại biểu Quốc hội Phạm Thị Minh Hiền. Bởi, chất lượng đội ngũ nhà giáo của chúng ta hiện nay chưa thể đáp ứng được sự kỳ vọng này.

Bao năm qua, giáo viên đã quen với việc “sách giáo khoa là pháp lệnh” và khi dạy học chỉ biết bám vào sách giáo khoa. Nếu giáo viên tùy tiện cắt xén nội dung trong sách giáo khoa mà thay bằng một nội dung khác bên ngoài nhẹ thì bị xếp loại đạt yêu cầu còn nặng sẽ phải dạy lại.

Và nay, chương trình mới đã bỏ cụm từ “sách giáo khoa là pháp lệnh” mà thay vào đó là “chương trình là pháp lệnh”. Việc thay đổi này hiện vẫn chưa được nhiều giáo viên thậm chí là cán bộ quản lý hiểu rõ. Bởi, không ít người hiện đang nhầm lẫn và khá mơ hồ về hai khái niệm chương trình và sách giáo khoa.

Và một nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến nhận định giáo viên khó có thể thoát ly sách giáo khoa để giảng dạy, giáo viên khó có thể chủ động tìm ngữ liệu bên ngoài để thay thế những văn bản chưa chuẩn của sách giáo khoa chính là chất lượng đội ngũ giáo viên hiện nay chưa cao.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đáng buồn này phải kể đến:

Đó là việc thiếu giáo viên nên nhiều địa phương ồ ạt tuyển mới nhưng điểm chuẩn đầu vào 2 môn luôn dưới 10 điểm.

Do chế độ đãi ngộ thấp nên người giỏi không thi vào sư phạm. Thế nên mới có câu “chuột chạy cùng sào…”.

Các trường sư phạm hiện vẫn chưa đổi mới kịp về giáo trình đào tạo để giáo sinh đáp ứng kịp thời với sự thay đổi của chương trình mới.

Và một điều không kém phần quan trọng, sau mỗi giờ lên lớp nhiều thầy cô giáo vẫn đang phải vất vả ngược xuôi tìm kế mưu sinh thì thời gian đâu dành cho việc tìm tòi, nghiên cứu và thẩm định ngữ liệu để thay thế những văn bản chưa phù hợp trong sách giáo khoa?

Khi chất lượng đội ngũ nhà giáo chưa cao, nếu để giáo viên tự quyền thay thế các ngữ liệu được cho là chưa phù hợp trong sách giáo khoa mà không có người kiểm tra, thẩm định thì thực sự là đáng lo lắng lắm thay.

Phan Tuyết