Nợ bảo hiểm xã hội ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động

Một thực trạng hiện nay là nợ tiền BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của các đơn vị hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp có xu hướng gia tăng trong những tháng đầu năm 2018. Trong 4 tháng đầu năm 2018, các đơn vị, doanh nghiệp nợ tiền BHXH, BHYT, BHTN gần 211.372 triệu đồng, chiếm 9,92% số thu, tăng 28,6% so cùng kỳ năm trước. Lý do mà các đơn vị nợ bảo hiểm đưa ra là gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh nên ngừng hoạt động hoặc chỉ hoạt động cầm chừng. Nguyên nhân nữa là một phần còn do kinh tế khó khăn nhưng đa phần là cố tình chây ì để chiếm dụng vốn do quy định mức lãi suất chậm đóng BHXH thấp hơn mức lãi suất vay ngân hàng nên đại bộ phận doanh nghiệp cố tình nợ BHXH, chấp nhận chịu phạt để chiếm dụng quỹ BHXH. Việc doanh nghiệp nợ BHXH khiến người lao động phải chịu nhiều thiệt thòi. Nếu như không được doanh nghiệp đóng BHXH, người lao động không được hưởng các chế độ cũng như những quyền lợi về BHXH, BHYT, BHTN. Tình trạng nợ BHXH kéo dài còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người lao động như không được hưởng các quyền lợi trước mắt như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, trợ cấp thất nghiệp và quyền lợi hưu trí sau này. Bên cạnh đó, do đơn vị nợ BHXH nên cơ quan BHXH không tiến hành chốt sổ BHXH để người lao động hoàn tất hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Còn đối với cơ quan BHXH thì ảnh hưởng tới kế hoạch thu của năm và những hệ lụy trong thâm hụt quỹ BHXH để chi trả các chế độ cho người lao động.

Qua công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý trong thực hiện chính sách pháp luật đối với người lao động trong 3 năm qua, ngành Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với BHXH tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh và các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra việc chấp hành chính sách pháp luật lao động tại 103 doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước. Qua thanh tra đã có 2.186 kiến nghị yêu cầu 103 doanh nghiệp này khắc phục các khuyết điểm, tổ chức thực hiện tốt các quy định của pháp luật lao động. Qua đó xử phạt hành chính 10 doanh nghiệp do sai phạm chính sách pháp luật lao động, an toàn lao động. Ngành BHXH còn tổ chức thực hiện 353 cuộc thanh tra, kiểm tra tại các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, qua kiểm tra đã yêu cầu các đơn vị nộp tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN với số tiền trên 66 tỷ đồng. Đồng thời yêu cầu các đơn vị đóng đúng mức lương, đúng thời gian, đúng đối tượng cho người lao động theo quy định. Thực hiện chi trả các chế động BHXH cho người lao động đảm bảo đúng quy định hiện hành. Riêng năm 2017 vừa qua, đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 5 đơn vị để nợ đọng kéo dài. Sau thanh tra, kiểm tra các đơn vị chấp hành tốt hơn Luật BHXH, BHYT, đảm bảo quyền lợi cho người lao động, khắc phục nộp số tiền nợ trên 42 tỷ đồng.

Hiện nay vẫn còn tình trạng doanh nghiệp chây ì đóng BHXH, nhiều doanh nghiệp số nợ tăng dần dẫn đến mất khả năng chi trả. Mặt khác, do chế tài xử phạt BHXH hiện nay còn rất thấp, chính vì vậy mức phạt không đủ răn đe nên tình trạng các doanh nghiệp nợ BHXH vẫn diễn ra…

THANH QUANG