Tháo gỡ điểm nghẽn từ yếu tố con người

Chúng ta vừa đi qua năm 2021, một năm đầy khó khăn, thử thách với những cung bậc cảm xúc khác nhau. Giai đoạn đầu năm chúng ta vui mừng vì đón một năm mới an toàn, dù không bắn pháo hoa nhưng không khí tết vẫn vui, đầm ấm; thành phố Phan Thiết vẫn có chợ hoa, đường hoa đẹp, không có dịch bệnh trên địa bàn toàn tỉnh. Hoạt động du lịch đến 30/4 – 1/5 có sôi động trở lại, kinh tế 6 tháng đầu năm tăng khá, thu ngân sách 6 tháng đã đạt 86% kế hoạch năm. Chúng ta đã tổ chức tốt hoạt động bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV, bầu cử đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2021 - 2026 trong toàn tỉnh bảo đảm an toàn cả về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội lẫn an toàn dịch bệnh, với tỷ lệ người đi bỏ phiếu cao, bầu đủ số lượng đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp...

Tuy vậy, chúng ta đã không thể tránh khỏi đợt dịch thứ 4, với tốc độ lây lan nhanh, mạnh và sự khốc liệt của nó ngoài sức tưởng tượng của chúng ta. 3 tháng 7, 8, 9 và nửa đầu tháng 10 là những tháng ngày căng thẳng nhất, áp lực nhất. Chúng ta phải lo khống chế dịch ở La Gi, Phan Thiết - hai vùng đỏ; vừa ngăn chặn lây lan ở các địa bàn khác; vừa phải kiểm soát đường bộ khi Bình Thuận là cửa ngõ vào ra của các tỉnh phía Nam; vừa lo đưa người dân từ tâm dịch trở về quê... Có những lúc phải đặt ra một bài toán rất khó và cấp bách: Làm sao để vừa bảo vệ sức khỏe nhân dân, vừa phát triển kinh tế tỉnh nhà, vừa đón người Bình Thuận xa quê trở về với nguy cơ lây nhiễm rất cao. Tác động ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, các đồng chí đã biết, tôi không nhắc lại. Song, cũng có may mắn là chúng ta đã làm chủ được tình hình, sớm phục hồi kinh tế, thực hiện đạt và vượt 12/17 chỉ tiêu chủ yếu. Đáng chú ý, thu ngân sách đạt 13.383 tỷ đồng, vượt 60,86%, trong đó thu nội địa 10.060 tỷ đồng, vượt 67,0% kế hoạch. Tốc độ giải ngân vốn đầu tư công đạt cao; thu hút đầu tư xã hội tăng khá (8,6%), sản xuất công nghiệp duy trì được tốc độ phát triển, tăng trưởng 6,14%; nông nghiệp phát triển thuận lợi; các công trình trọng điểm quốc gia như đường cao tốc, dự án Cảng hàng không Phan Thiết không bị gián đoạn thi công nhiều, khối lượng thi công cơ bản đảm bảo…

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đặt ra chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP cả nhiệm kỳ là từ 7 - 7,5%. Đến năm 2025: Bình quân GRDP/người: 4.200 USD - 4.400 USD; thu nhập bình quân người: 1,5 - 1,8 lần so với năm 2020 và nhiều mục tiêu, chỉ tiêu quan trọng khác. Song đại dịch Covid-19 đã kéo chúng ta lại; chúng ta có năm đầu tiên của nhiệm kỳ không đạt tốc độ tăng trưởng và nhiều khó khăn. Do vậy, ngay từ đầu năm 2022 và các năm tiếp theo, phải phấn đấu nhiều hơn, cao hơn để bù cho mức tăng trưởng thấp của năm 2021 và vượt qua những khó khăn, thách thức.

Qua nghiên cứu báo cáo năm 2021 và dự thảo kế hoạch, chương trình hành động năm 2022, tôi nhận thấy UBND tỉnh đã nêu rất rõ các chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, kế hoạch phân công các cơ quan, địa phương thực hiện các nhiệm vụ, trong phát biểu thảo luận, các đồng chí cũng đã nêu nhiều nội dung, tôi xin trao đổi thêm một số vấn đề sau:

Thứ nhất, trước đây chúng ta thường nhắc đến 2 điểm nghẽn cản trở phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh là: (1) về giao thông, đối ngoại: Chúng ta không có cao tốc, không có sân bay, không có cảng biển nên việc vận chuyển hàng hóa từ tỉnh Bình Thuận đi các địa phương khác, nhất là các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và quốc tế khó khăn. (2) Chồng lấn quy hoạch titan với các quy hoạch khác, làm ảnh hưởng việc thu hút, kêu gọi đầu tư, nhất là các dự án phát triển năng lượng tái tạo, các khu du lịch, khu đô thị ven biển (những nơi có quy hoạch khai thác và dự trữ titan).

Hiện nay, cảng biển đã có, cao tốc, sân bay đã được triển khai thi công và sẽ hoàn thành vào cuối năm 2022, đầu năm 2023, chồng lấn quy hoạch titan đã có Nghị định số 51 của Chính phủ tháo gỡ. Như vậy, những điểm nghẽn về khách quan không còn.

Tôi nghĩ, chúng ta lâu nay không nhận thấy một điểm nghẽn rất quan trọng, nhưng nếu quyết tâm cao, nỗ lực lớn thì giải quyết được; không cần tiền, không cần sự hỗ trợ của Trung ương; đó là những tắc trách trong triển khai chính sách pháp luật của Nhà nước, đó là việc cụ thể hóa các chính sách địa phương, thực hiện thủ tục hành chính của cơ quan Nhà nước. Những vấn đề này thuộc chủ quan của chúng ta, trong đó nhân tố con người, mà cụ thể là cán bộ, công chức, viên chức có ý nghĩa quyết định.

Nếu tính 3 năm qua các chỉ số PaPi, PAR Index, Sipas của chúng ta đều ở nhóm thấp nhất nước, trong đó chỉ số Sipas ở vị trí 63/63 tỉnh, thành. Chỉ số PCI tuy nằm ở mức trung bình nhưng 3 năm liên tục tụt hạng. Nhiều thủ tục hành chính chậm trễ, ách tắc, khiến người dân, doanh nghiệp phiền lòng. Chúng ta cần xem đây là nút thắt, điểm nghẽn là sự cản trở lớn do chủ quan chúng ta tạo ra, để có biện pháp hữu hiệu khắc phục. Thưa các đồng chí, trong những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, thì những việc “né tránh trách nhiệm, thiếu trách nhiệm; không có ý thức hết lòng vì nước vì dân; không làm tròn chức trách nhiệm vụ được giao; chọn việc dễ bỏ việc khó; thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm trước những khó khăn, bức xúc và đòi hỏi chính đáng của nhân dân” là thể hiện sự suy thoái. Do vậy, tôi đề nghị Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh, Đảng đoàn HĐND tỉnh, Ban Thường vụ các huyện, thị, thành ủy, Đảng ủy trực thuộc, HĐND, UBND tỉnh, huyện, thị xã, thành phố; các cơ quan, ban, ngành cần phát động phong trào thi đua học tập, nghiên cứu, nêu cao tinh thần trách nhiệm, nâng cao hiệu quả công việc; năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì công việc chung trong đội ngũ cán bộ, công chức để tháo gỡ điểm nghẽn thuộc chủ quan nêu trên.

Thứ hai, tất cả chúng ta ai cũng thấy cần phải tập trung phục hồi kinh tế để lấy lại đà tăng trưởng và phát triển kinh tế, do dịch bệnh làm cho phát triển chậm lại; nhưng cần có kế hoạch phục hồi một cách thông minh, sáng tạo, khoa học, vừa không để lỡ nhịp, đi sau, về sau trong xu hướng phục hồi chung của cả nước, vừa có tốc độ phục hồi cao hơn và tôi muốn dùng từ “thần kỳ” hơn. Quá trình thực hiện kế hoạch phục hồi kinh tế, đề nghị các đồng chí tập trung vào 3 trụ cột: Công nghiệp, nông nghiệp, du lịch; lấy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cơ cấu lại không gian kinh tế, phát triển kinh tế đô thị, thúc đẩy liên kết vùng, liên kết đô thị - nông thôn là nhiệm vụ trọng tâm. Các ngành, các địa phương phải thi đua với nhau, hỗ trợ nhau, phối hợp chặt chẽ với nhau trong tổ chức thực hiện. Đề nghị UBND tỉnh có phần thưởng bằng công trình hạ tầng cho những địa phương có cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả trong phục hồi kinh tế, như Chính phủ có phần thưởng là tặng công trình hạ tầng cho những huyện, xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Thứ ba, chúng ta cùng nhận thức với nhau về vai trò, vị trí, ý nghĩa, sự ảnh hưởng của đầu tư công, nhất là trong giai đoạn khó khăn hiện nay. Trong bối cảnh kinh tế có nhiều khó khăn, đẩy mạnh đầu tư công sẽ giúp tạo cung để kích thích tổng cầu làm cho hoạt động kinh tế theo quy luật cung – cầu hài hòa hơn, từ đó góp phần thúc đẩy phục hồi, phát triển kinh tế trở lại sau một thời kỳ khó khăn bởi đại dịch và hệ lụy của nó. Đó chính là phát huy vai trò điều tiết của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Phương châm của Chính phủ là lấy đầu tư công để dẫn dắt, kích hoạt đầu tư tư và đã có nhiều gói đầu tư công quan trọng, nhất là đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông. Năm 2022, chúng ta có 297 dự án đầu tư công được phê duyệt mới với tổng vốn đầu tư là 2.918 tỷ đồng, giai đoạn 2021 - 2025 có 662 dự án đầu tư công với tổng kinh phí là hơn 20.769 tỷ đồng. Số dự án và số vốn đầu tư công của chúng ta không nhiều, song cũng không phải quá ít và trong đó có những công trình rất quan trọng, có ý nghĩa rất lớn trong phát triển kinh tế - xã hội, người dân đang mong chờ. Chúng ta phải dồn sức, dồn lực, các ngành và các địa phương phối hợp với nhau chặt chẽ hơn để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, sớm hoàn thành các công trình – dự án, đưa vào sử dụng, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ tư, chúng ta đã bước sang giai đoạn sống chung với dịch Covid-19, ngành y tế và các địa phương cần vừa bám các quy định của Bộ Y tế vừa căn cứ đặc điểm địa phương để có biện pháp thích ứng phù hợp, không chủ quan nhưng cũng không máy móc, áp dụng các biện pháp cứng nhắc. Chúng ta phải nêu cao quyết tâm không để dịch bệnh bùng phát, không để y tế quá tải, hạn chế số ca tử vong. Đồng thời, thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách an sinh xã hội, quan tâm hỗ trợ, chăm lo tốt hơn cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, những người bị ảnh hưởng, tác động bởi đại dịch…

Thứ năm, đề nghị UBND tỉnh, các ngành, địa phương quan tâm đến lĩnh vực văn hóa – xã hội và quan tâm đầu tư cho văn hóa tương xứng với sự phát triển kinh tế. Trung ương vừa mới tổ chức Hội nghị văn hóa toàn quốc, tại hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu rất sâu sắc, trong đó nhấn mạnh: “Văn hóa là bản sắc của dân tộc, văn hóa còn là dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất”, “Văn hóa là nguồn lực nội sinh của sự phát triển”. Do vậy, chúng ta cần phải quan tâm đầu tư cho văn hóa nhiều hơn, tương xứng với kinh tế, chính trị, xã hội; để gìn giữ vun đắp xây dựng những giá trị văn hóa tốt đẹp của quê hương và con người Bình Thuận, tạo nền tảng tinh thần, động lực, nguồn lực nội sinh cho sự phát triển. Đẩy mạnh các hoạt động giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống trong gia đình, nhà trường và xã hội, bồi dưỡng, nâng cao ý thức, ứng xử và hành vi chuẩn mực văn hóa trong nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.

Thứ sáu, chúng ta đang xây dựng quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021 -2030, tầm nhìn đến năm 2050. Định hướng, mục tiêu, tầm nhìn quy hoạch đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho ý kiến. Tôi chỉ nói một ý là, chúng ta cần suy nghĩ và làm sớm quy hoạch phát triển đô thị. Nhìn lại hiện trạng đô thị, chúng ta thấy các đô thị của chúng ta chưa đẹp, chưa sạch, chưa văn minh. Đề nghị thành phố Phan Thiết phải đi đầu trong chỉnh trang đô thị, xây dựng đô thị Phan Thiết thực sự hiện đại, văn minh, xanh, sạch, đẹp, hướng đến đô thị thông minh, xứng tầm là trung tâm du lịch thể thao biển trọng điểm của tỉnh và Quốc gia. Thị xã La Gi cũng vậy, để sớm đạt được mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị xã đề ra, là trở thành thành phố trực thuộc tỉnh, cần phải có nhiều nỗ lực, quyết tâm, đầu tư chỉnh trang, xây dựng và phát triển thị xã. Tiếp đến là các thị trấn, lấy chỉnh trang đô thị làm mẫu, tạo hiệu ứng lan tỏa để xây dựng nông thôn mới xanh – sạch – đẹp – thông minh…

Nhân dịp những ngày đầu năm mới, thay mặt Ban Thường vụ Tỉnh ủy, xin chúc các đồng chí và gia đình mạnh khỏe, hạnh phúc, nhiều thành công.