Thiếu hụt nguồn nước sinh hoạt
Hệ thống cấp nước sinh hoạt huyện Phú Quý do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn quản lý, gồm 2 nhà máy nước (NMN) là Ngũ Phụng và Long Hải. Nguồn nước thô cung cấp từ 19 giếng khoan được UBND tỉnh cấp phép khai thác nước với lưu lượng 1.590 m3/ ngày - đêm. Tuy nhiên, hiện nay hệ thống cấp nước sinh hoạt huyện Phú Quý chỉ khai thác 16 giếng/19 giếng khoan, với tổng lưu lượng khai thác khoảng 1.420 m3/ngày - đêm, còn lại 3 giếng với tổng công suất cấp phép 160 m3/ngày - đêm chưa khai thác. Lý do, Trung tâm Nước đã khoan thăm dò và được UBND tỉnh cấp phép khai thác nhưng chưa được đầu tư bơm cấp 1 và tuyến ống về NMN Ngũ Phụng. Vì trước đây dự kiến giao Ban QLDA đầu tư theo dự án xây dựng các hồ chứa nước ngọt và nâng cấp, cải tạo hệ thống cấp nước huyện Phú Quý.
Ngoài ra trên địa bàn huyện Phú Quý có 2 hồ chứa nước ngọt, tại xã Long Hải có dung tích 37.440 m3 và tại xã Ngũ Phụng có dung tích 12.406 m3. Đáng chú ý, 2 hồ chứa nước trên hiện nay chỉ làm nhiệm vụ thu giữ nước mưa, hạn chế chảy ra biển để bổ sung cho nguồn nước ngầm trên đảo, chưa khai thác phục vụ cấp nước sinh hoạt. Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, qua kiểm tra vào thời điểm ngày 2/5/2024, hồ chứa nước ngọt tại xã Long Hải còn khoảng 32.000 m3 và hồ chứa nước ngọt tại xã Ngũ Phụng còn khoảng 7.000 m3. Vì vậy, NMN trên địa bàn phải cấp nước luân phiên theo khu vực (ngày cấp, ngày ngưng), vào thời gian cao điểm trong ngày hoặc các dịp lễ, tết nhiều khu vực dân cư có áp lực nước rất yếu hoặc bị ngưng cấp nước cục bộ.
Theo đánh giá, với công suất cấp nước của NMN Long Hải và NMN Ngũ Phụng hiện nay là 1.420 m3/ngày - đêm, chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu của nhân dân trên đảo, chưa tính đến nhu cầu sử dụng nước của du khách tăng vào các dịp lễ, tết. Từ thực trạng trên, việc đầu tư nâng công suất NMN Ngũ Phụng và NMN Long Hải từ nguồn nước 3 giếng khoan đã được cấp phép nhưng chưa khai thác và nguồn nước từ 2 hồ nước hiện có tại xã Long Hải và xã Ngũ Phụng để giải quyết việc thiếu nước sinh hoạt đặc biệt trong mùa khô tại huyện Phú Quý là hết sức cần thiết và cấp bách.
Đề xuất phương án giải quyết
Tại công văn báo cáo UBND tỉnh mới đây, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất các phương án giải quyết việc thiếu nước sinh hoạt trên địa bàn huyện Phú Quý. Trong đó cho biết, theo đề xuất của Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn vào cuối tháng 5/2024, trường hợp đầu tư công trình trạm bơm cấp 1 và tuyến ống nước thô từ 2 hồ chứa nước mặt về NMN Ngũ Phụng cần đầu tư các hạng mục: Tuyến ống nước thô từ 2 hồ chứa nước về nhà máy nước, 1 trạm bơm cấp 1 đặt tại hồ chứa nước Long Hải. Đồng thời bổ sung thiết bị bơm đặt tại trạm bơm nước mưa hiện hữu hồ chứa nước Ngũ Phụng, 1cụm xử lý nước, 1 bể chứa nước sạch, nâng cấp nhà hóa chất, mở rộng tuyến ống cấp nước; hệ thống đường dây trung thế và trạm biến áp; các hạng mục phụ trợ khác. Tổng kinh phí dự kiến khoảng 14,988 tỷ đồng. Trường hợp đầu tư công trình trạm bơm cấp 1 và tuyến ống nước thô từ 3 giếng khoan về NMN Ngũ Phụng cần đầu tư các hạng mục gồm tuyến ống nước thô từ 3 giếng khoan về NMN Ngũ Phụng, 3 trạm bơm cấp 1 bơm nước giếng khoan, hệ thống đường dây trung thế và trạm biến áp, lắp đặt thiết bị quan trắc tự động lưu lượng. Tổng kinh phí dự kiến khoảng 3,720 tỷ đồng.
Phương án đầu tư trước mắt, Sở Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị UBND tỉnh giao Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn khẩn trương lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án Sửa chữa nâng cấp hệ thống nước Ngũ Phụng và Long Hải để đầu tư các hạng mục công trình khai thác nguồn nước từ 3 giếng khoan còn lại đã được UBND tỉnh cấp phép và nguồn nước từ 2 hồ hiện có tại xã Long Hải và Ngũ Phụng nhằm nâng công suất cấp nước từ 1.420 m3/ngày - đêm lên tối thiểu 1.750 m3/ngày - đêm trong năm 2025. Kinh phí từ nguồn vốn ngân sách tỉnh trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.