Nông dân xóm Ruộng Mới thôn 5, xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc đến với nghề trồng cây rau xanh ngò gai như một cơ duyên. Năm 2021, dịch Covid-19 bùng phát, đầu ra trái thanh long bế tắc, nhà vườn gặp rất nhiều khó khăn. Để ổn định cuộc sống, một số hộ dân ở đây đã mạnh dạn phá bỏ thanh long, chuyển sang trồng rau xanh ngò gai. Bởi cây trồng này có nhiều ưu điểm phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế hộ, giải quyết được bài toán lo cho cuộc sống gia đình. Cây rau ngò gai có thời gian sinh trưởng ngắn, chỉ sau 3 tháng trồng là cho thu hoạch; tiếp đến 45 ngày sau lại tiếp tục thu hoạch. Chi phí cho đầu tư sản xuất ban đầu cũng thấp. 1 gói hạt giống ngò gai chỉ khoảng 150.000 đồng; 1 sào (1.000 m2) đất chỉ cần gieo từ 3 - 5 gói hạt giống là đủ. Công chăm sóc, chủ yếu tận dụng công lao động gia đình như: tỉa chọn cây con, không để rau mọc quá dày và trồng dặm thêm những chỗ rau mọc thưa, bón phân, nhổ cỏ… Chị Nguyễn Thị Thảo xóm Ruộng Mới thôn 5, xã Hàm Đức có thâm niên gần 4 năm trồng rau ngò gai truyền thống ngoài trời chia sẻ, nhờ chuyển đổi 6 sào thanh long sang cây trồng ngò gai mà gia đình có điều kiện nuôi 3 con học hành đến nơi đến chốn. Trên diện tích 6 sào, chị Thảo sản xuất ngò gai với hình thức luân canh, cuốn chiếu nhằm đảm bảo cung cấp liên tục hàng ngày cho tư thương tiêu thụ với sản lượng rau thu hoạch khoảng 1 - 1,2 tạ/ngày. Gần 4 năm qua, giá rau xanh ngò gai luôn ở mức ổn định khoảng 20.000 đồng/kg; trừ chi phí 3 công chăm sóc và chi phí đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, chị Thảo thu ổn định 2 triệu đồng/ngày. Hiện đứa con lớn đã tốt nghiệp đại học và có việc làm ổn định, đứa kế đang học đại học năm cuối và đứa con út đang học lớp 12, cuộc sống gia đình cũng đã vươn lên khá hơn - chị Thảo chia sẻ thêm.
Vườn rau ngò gai thôn 5.
Cùng chung xóm với chị Thảo, anh Trần Thanh Trúc chia sẻ: Gia đình anh chuyên canh ngò gai với diện tích hơn 3 sào; tận dụng trụ bê tông trồng thanh long, anh đầu tư mua lưới về phủ lên tất cả 3 sào đất; chi phí tiền lưới khoảng 17 triệu đồng/1 sào, thời gian sử dụng khoảng 2 năm rưỡi. Trồng rau xanh ngò gai trong nhà lưới tuy chi phí ban đầu cao hơn so trồng rau truyền thống ngoài trời, nhưng số lần cho thu hoạch, cũng như sản lượng rau thu hoạch trên mỗi sào tăng cao gấp 2 – 3 lần so với ngò gai trồng ngoài trời. Mỗi lần thu hoạch 1 sào rau ngò gai đạt sản lượng trên 10 tạ, thu về trên 20 triệu đồng. Trung bình mỗi sào rau trồng trong nhà lưới cho thu hoạch khoảng 7 đợt/năm, thu về khoảng 140 triệu đồng - anh Trúc chia sẻ thêm.
Chị Trần Thị Tuyết Nhung – Chi hội trưởng phụ nữ thôn 5, xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc chia sẻ: Từ năm 2021 về trước, xóm Ruộng Mới thôn 5, xã Hàm Đức chỉ có duy nhất một hộ bà Lê Thị Cái (mọi người thường gọi là dì Sáu) chuyên nghề trồng rau ngò gai. Chi hội phụ nữ thôn vận động dì Sáu chia sẻ nghề trồng rau ngò cho chị em. Từ đó đến nay, xóm có trên dưới 10 hộ trồng loại rau này; mỗi hộ trồng dao động với diện tích từ 2 – 6 sào mang lại hiệu quả kinh tế khá cao. Do đó, thời gian tới Chi hội phụ nữ thôn 5, Hàm Đức vận động chị em phụ nữ, thành lập tổ “chuyên canh nghề trồng rau ngò gai”.
Theo các hộ chuyên canh nghề trồng rau ngò gai xóm Ruộng Mới thôn 5, xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc, đầu ra cho ngò gai không nhiều như các loại rau xanh khác. Cây rau này chỉ được tiêu thụ ở các quán phở, do một số tư thương cung cấp với lượng rau ổn định mỗi ngày, số lượng tăng, giảm không nhiều. Đây chính là yếu tố quan trọng, nông dân cần suy tính, liên kết, tìm đầu ra ổn định trước khi quyết định trồng rau ngò gai. Do đó, việc Chi hội phụ nữ thôn 5, xã Hàm Đức vận động thành lập tổ “Chuyên canh rau ngò gai” không ngoài mục đích giúp họ có điều kiện xích lại gần nhau, học tập, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất rau đạt sản lượng lẫn đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm, đưa sản phẩm rau ngò gai xóm Ruộng Mới thôn 5, xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc ngày càng vươn xa.