Hạn hán do El nino kéo dài: Nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số nguy cơ thiếu đói

BT- Trước tình hình nắng hạn do hiện tượng El nino diễn ra trên địa bàn toàn tỉnh ở mức đỉnh điểm đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp và ảnh hưởng lớn đến nguồn nước sinh hoạt của người dân nói chung và đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS) nói riêng. 

                              

Hồ Sông Phan cạn kiệt nước.

Nhà máy nước Sông Phan đã ngừng hoạt động 2    tháng nay.

Hạn hán đảo lộn cuộc sống người dân

Trong vụ đông xuân 2015 - 2016, diện tích bị thiệt hại vùng đồng bào DTTS do nắng hạn gây ra hơn 391,83 ha; diện tích không bố trí sản xuất vụ đông xuân do không đủ nước tưới lên tới 4.074 ha. Trong đó, chủ yếu là vùng DTTS huyện Bắc Bình (3.000 ha), Hàm Thuận Bắc (817,6 ha), Hàm Thuận Nam (85 ha), Hàm Tân, Tánh Linh (172 ha). Ngoài thiệt hại về sản xuất, đồng bào DTTS nhiều vùng trong tỉnh đã thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng. Hiện Hàm Thuận Bắc có 1.510 hộ với 6.045 khẩu thiếu nước sinh hoạt, trong đó chủ yếu là các xã: Đông Giang 154 hộ, La Dạ 692 hộ, thôn Dân Hiệp (Thuận Hòa), thôn Ku Kê (Thuận Minh) 64 hộ. Nếu tình trạng hạn hán tiếp tục kéo dài đến cuối tháng 4 sẽ có 996 hộ (4.482 khẩu) có nguy cơ thiếu nước sinh hoạt. Đáng lưu ý là xã La Dạ do không có hệ thống nước sinh hoạt tập trung nên nguồn nước sử dụng của người dân chủ yếu là giếng khoan hộ gia đình hoặc tận dụng nguồn nước sông, suối hiện có. Xã Đông Giang, Đông Tiến mặc dù có nhà máy nước nhưng do nguồn nước cung cấp cho nhà máy không ổn định. Các vùng khác sử dụng giếng đào có nguy cơ bị đứt mạch, thiếu hụt nước ngầm.

Còn tại huyện Hàm Thuận Nam nguồn nước cung cấp cho nhà máy xã Mỹ Thạnh hiện bắt đầu cạn; mặc dù được bổ sung từ 2 giếng khoan thăm dò địa chất của đoàn 705 nhưng cũng chỉ cung cấp được 50% lượng nước theo yêu cầu. Dự kiến đến trung tuần tháng 4/2016 sẽ có thêm hơn 200 hộ (1.100 khẩu) thuộc vùng đồng bào DTTS thiếu nước sinh hoạt. Huyện Hàm Tân có 593 hộ với 2.370 khẩu thiếu nước sinh hoạt. UBND huyện Hàm Tân đã chi tiền hỗ trợ mua nước sinh hoạt hơn 170, 64 triệu đồng; lắp đặt 3 bồn chứa nước để tại giếng có sẵn cho đồng bào thôn Phò Trì (xã Tân Thắng); lắp đặt 3 bồn chở nước cho các hộ dân thôn Phò Trì và thôn Láng Gòn 2. Tổng lượng nước đã chở đến các bồn hơn 58m3. Tại thôn 1, xã Măng Tố (Tánh Linh), thôn 4, xã Trà Tân (Đức Linh) hiện có 60 hộ với hơn 200 khẩu thiếu nước sinh hoạt…

 Nhiều giải pháp chống hạn

Trước tình hình nắng hạn thiếu nước sản xuất, thiếu nước sinh hoạt tại nhiều vùng đồng bào DTTS, các ngành và UBND các huyện, xã đã triển khai nhiều biện pháp chống hạn; vận động người dân tiết kiệm nước; vận động các ngành, doanh nghiệp hỗ trợ (Công ty Đạm Phú Mỹ đã hỗ trợ bà con người Chăm thôn Phò Trì phân bón, xăng dầu trị giá 200.000 đồng/suất cho 73 hộ dân); vận động nhân dân khắc phục khó khăn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ưu tiên các loại cây có khả năng chịu hạn cao, thời gian sinh trưởng ngắn; nghiêm cấm người dân tự ý sản xuất tại các khu vực không nằm trong kế hoạch sản xuất và không tự ý sản xuất vụ tiếp theo khi chưa có kế hoạch cụ thể. Đối với các hộ trồng thanh long không được chong đèn thanh long ở những khu vực không bảo đảm nguồn nước tưới. Đồng thời, khai thác triệt để các nguồn nước phục vụ nhu cầu sinh hoạt (huyện Đức Linh tổ chức múc 5 ao chứa nước phục vụ cho người dân thôn 6, 9 xã Mê Pu; đắp một đập thời vụ, nạo vét 2.500m kênh mương để đưa nước từ Tà Pao về Mê Pu.

 Kiến nghị

Do nắng hạn kéo dài, vụ đông xuân, vụ hè thu nhiều vùng không sản xuất được (xã Đông Tiến 45 ha lúa nước phải bỏ đất trống không xuống giống hè thu do thiếu nước). Do vậy, khả năng vùng đồng bào DTTS xảy ra đói giáp hạt, thiếu hụt nguồn giống sản xuất, trước mắt tại xã vùng cao La Dạ có 77 hộ đồng bào DTTS đang có nguy cơ bị đói. Ông Mai Sên, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh cho biết: Ban Dân tộc đã có báo cáo và đề nghị Ủy ban Dân tộc phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiến nghị Chính phủ hỗ trợ cho đồng bào 28 ha bắp lai bị thiệt hại (tương đương với 56 triệu đồng); 168,83 ha lúa nước (tương đương 280,81 triệu đồng); 190 ha cây trồng các loại (367 triệu đồng); 5 ha cây công nghiệp dài ngày (tương đương 10 triệu đồng); xem xét hỗ trợ 610 tấn lúa giống cho đồng bào DTTS để gieo trồng khi có nước (với diện tích 4.074ha); hỗ trợ kinh phí mua nước sinh hoạt cho 25.978 khẩu. Đồng thời, hỗ trợ kinh phí để nạo vét các hồ đập, kênh mương; tu sửa các công trình thủy lợi và nâng cấp một số công trình cấp nước sinh hoạt chống hạn mùa khô 2016.        

    LÊ THANH