Học tiếng Anh, tiếng Trung hay tiếng Nga?

                

Làm thế nào để tiếng Anh trở thành ngôn ngữ    thứ hai sau tiếng mẹ đẻ.

Bậc cha mẹ, cô, chú (ở độ tuổi trên dưới 60) hẳn rất thấm thía điều này khi nói về chuyện học ngoại ngữ. Họ bảo tiếng nào họ cũng học nhưng không rành một ngoại ngữ nào cả. Do đó, xem văn bản thì biết đó là tiếng Nga, tiếng Trung hoặc tiếng Pháp hay tiếng Anh, song không hiểu nội dung là gì. Bi kịch của lớp người sau ngày hòa bình năm 1975 mới học lớp 8 - 9 là ở chỗ đó. Những năm đó, do hoàn cảnh lịch sử, giáo viên dạy ngoại ngữ thiếu trước hụt sau, nên thuận đâu dạy đó chứ không theo một chương trình chuẩn nào cả, việc dạy ngoại ngữ “lộn xộn” cũng khó tránh khỏi. Có thể lớp 9 thì học tiếng Anh, sang lớp 10 lại chuyển tiếng Nga, lớp 11 học tiếng Pháp, năm cuối cấp lại học tiếng Trung! Có lẽ chỉ có những bộ óc siêu phàm, những học sinh có năng khiếu về ngoại ngữ mới có thể học tốt được tất thảy những ngoại ngữ  ấy mà thôi.

Nhiều giáo viên dạy Anh văn chia sẻ, học ngoại ngữ phải áp dụng phương thức “mưa dầm thấm lâu”, nghĩa là phải học từ từ, chứ không phải cuộc thi chạy marathon mà chạy càng nhanh thì về đích càng sớm. Quan trọng vẫn là phương pháp giảng dạy. Để giỏi một ngoại ngữ nào đó, cần có sự “hợp lực” của cả người dạy lẫn người học bằng một phương pháp tối ưu nhất. Điều đó cắt nghĩa vì sao thế hệ học sinh thời Pháp thuộc, dù đã qua 60 - 70 năm không “đụng” tới tiếng Pháp, nhưng gặp ông Tây, bà đầm người Pháp, họ có thể trò chuyện một cách thoải mái, chứ không phải chỉ biết “good morning”, “how are you” rồi “good bye” như đa số học sinh học ngoại ngữ bây giờ. Có em làm bài tập ngữ pháp đạt điểm tối đa, nhưng gặp người nước ngoài là khép nép,  thiếu tự tin giao tiếp.

Nếu Bộ GD&ĐT mạnh dạn làm một cuộc thăm dò ý kiến nên học ngoại ngữ nào, thì chắc chắn phụ huynh sẽ nghiêng về phía “học tiếng Anh”. Nó là thứ tiếng thông dụng trên thế giới khỏi cần bàn cãi. Vì vậy, chỉ cần tiếng Anh thông thạo, trở thành ngoại ngữ thứ 2 sau tiếng mẹ đẻ là điều quá thành công của giáo dục Việt Nam. Sau đó, bạn nào có nhu cầu nghiên cứu về văn hóa, lịch sử chuyên sâu về một nước nào đó (Nga hay Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan…) thì việc học thêm thứ tiếng của nước đó là điều không quá khó khăn nếu như học sinh, sinh viên đã thông thạo tiếng Anh. Không phủ nhận ngoại ngữ như chiếc cầu nối ta với thế giới và tiếng Anh vẫn là chiếc cầu tốt nhất trong hành trình bước ra thế giới. Vì vậy, các nhà quản lý không cần quá bận tâm đến chuyện “thêm” một hay nhiều ngoại ngữ nữa. Dĩ nhiên, ai có khả năng học thêm một ngoại ngữ nào khác ngoài tiếng Anh thì đó là điều quá tốt.

MINH VÂN