Cụ thể đối với Bà mẹ Việt Nam anh hùng, Nghị định số 31 của Chính phủ, quy định: “Khi Bà mẹ Việt Nam anh hùng chết, người tổ chức mai táng được nhận mai táng phí; đại diện thân nhân được hưởng trợ cấp 1 lần bằng 3 tháng trợ cấp, phụ cấp ưu đãi”. Tại Khoản 1 Điều 4 Nghị định số 31/2013/NĐ-CP quy định: “Thân nhân NCC là cha đẻ, mẹ đẻ; vợ hoặc chồng; con (con đẻ, con nuôi)…”. Như vậy, theo quy định trên, chỉ giải quyết hưởng trợ cấp 1 lần bằng 3 tháng trợ cấp, phụ cấp ưu đãi cho đại diện thân nhân của Bà mẹ Việt Nam anh hùng gồm: cha đẻ, mẹ đẻ; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi.
Tương tự những trường hợp đối với NCC với cách mạng đang hưởng chế độ ưu đãi khác; anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; anh hùng lao động trong thời kỳ kháng chiến; thương binh; bệnh binh; người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù, đày; NCC giúp đỡ cách mạng hưởng trợ cấp ưu đãi hàng tháng theo quy định tại Nghị định số 31 chỉ giải quyết hưởng trợ cấp 1 lần khi NCC với cách mạng đang hưởng chế độ ưu đãi hàng tháng chết cho thân nhân (cha đẻ, mẹ đẻ; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi, thân nhân liệt sĩ còn là NCC nuôi dưỡng liệt sĩ).
Thực tế hiện nay, tại tỉnh có nhiều Bà mẹ Việt Nam anh hùng không còn con ruột chỉ còn con dâu, con rể, cháu hoặc người nhận phục vụ Bà mẹ Việt Nam anh hùng nuôi dưỡng chăm sóc thường xuyên. Khi Bà mẹ Việt Nam anh hùng chết, chỉ được nhận tiền mai táng phí không đủ để chi phí đám tang cho mẹ. Nếu được nhận kinh phí trợ cấp 1 lần bằng 3 tháng trợ cấp, phụ cấp ưu đãi của Bà mẹ Việt Nam anh hùng thì gia đình có thêm kinh phí lo mai táng cho mẹ được đầy đủ hơn. Và có nhiều đối tượng khi tham gia hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến chưa có vợ, con; cha mẹ đã mất sớm; có chồng hoặc vợ, con đã chết. Hiện nay chỉ còn cháu, anh, chị, em và người thân trong gia đình chăm sóc, nuôi dưỡng các đối tượng này cũng không thuộc đối tượng được nhận trợ cấp 1 lần bằng 3 tháng trợ cấp, phụ cấp ưu đãi nên thiệt thòi và khó khăn khi lo mai táng cho đối tượng NCC.
T.HÀ