Mong sớm đóng cửa bãi rác Bình Tú

Bãi rác Bình Tú đốt cháy lộ thiên.

 “Núi” rác

Có mặt tại bãi rác Bình Tú – thôn Tiến Bình vào một buổi chiều cuối tháng 5, chúng tôi khó thở bởi mùi hôi thối bốc lên nồng nặc tỏa ra khắp nơi. Đây là bãi rác lộ thiên với đủ thứ hỗn độn từ chăn chiếu cũ, vỏ chai lọ, túi nilon, xác động vật chết, đồ gia dụng vật dụng hỏng chất chồng lên nhau, ruồi nhặng bu kín. Ông Nguyễn Trường Khiên – thôn Tiến Bình cho biết: Mùi rác thải hôi thối cộng với mùi khói đốt rác cứ âm ỉ ngày này qua tháng khác khiến không khí lúc nào cũng ngột ngạt. Người dân đã dùng nhiều cách để hạn chế bớt ruồi nhặng như: dùng keo dính, phun thuốc… Nhưng ruồi quá nhiều nên khi ăn cơm phải đóng cửa, có khi phải bỏ màn mới ăn nổi. Ông Hưng sống ở gần đó cũng bức xúc: “Rác thải ứ đọng, ruồi nhặng phát triển mạnh đã mang các mầm bệnh bay khắp nơi”.

Theo quan sát, sau khi thu gom, vận chuyển về tập kết, rác chất thành đống, cao vượt đầu người rồi đốt lộ thiên. Ngọn lửa từ bãi rác bốc cháy, khói mù mịt bao trùm toàn bộ khu vực xung quanh bãi rác. Một góc rác lửa chưa bén tới, dăm ba người làm nghề ve chai tranh thủ tìm kiếm những gì có giá trị còn sót lại trong đống rác khổng lồ, tay liên tục đuổi ruồi bám đầy người. Dân cư sinh sống gần bãi rác tầm 50 hộ. Họ là những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất suốt bao năm qua. Không dừng lại, bãi rác “khủng” này tồn tại bấy lâu nay còn khiến người lưu thông trên đường ĐT 719, nhất là các đoàn khách du lịch cảm thấy ngao ngán…

 Chậm nghiệm thu khối lượng rác xử lý

Theo tìm hiểu, bãi rác Bình Tú rộng hơn 26 ha, được UBND tỉnh giao cho Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Bình Thuận xây dựng bãi xử lý và chôn lấp rác hợp vệ sinh từ năm 2002 và được gia hạn thời gian sử dụng đến cuối năm 2020. Mỗi ngày bãi rác Bình Tú tiếp nhận bình quân khoảng 400 tấn rác chưa qua xử lý. Rác thải tại đây được xử lý bằng cách đổ trực tiếp xuống các hố đào kích thước bình quân 50x100m, các hố rác này không có hệ thống thu gom nước rỉ từ rác. Hiện trạng các hố chứa rác đã đầy nên thường xuyên tồn đọng khối lượng rác lớn, không còn chổ để tiếp tục chôn lấp, do vậy chưa đảm bảo theo mô hình chôn lấp rác hợp vệ sinh. Sau khi thu gom, vận chuyển rác về tập kết tại bãi rác, công ty tiến hành san ủi tạo mặt bằng, phun hóa chất diệt ruồi, EM, Bokashi để khử mùi hôi 2 lần/ngày và đốt cháy lộ thiên. Qua khảo sát thực tế nhận thấy bãi rác cháy âm ỉ trên toàn bộ bề mặt, phát sinh nhiều khói nhưng không có thiết bị chữa cháy và không có giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường theo tiêu chuẩn, làm ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân xung quanh khu vực bãi rác.

Tháng 11/2016, dự án Nhà máy xử lý rác của Công ty TNHH Nhật Hoàng khởi công xây dựng đã mang lại cho người dân niềm vui và mong ước môi trường sống trong lành đang dần hiện hữu. Đến đầu năm 2020, nhà máy đã hoàn thành với công suất tiếp nhận, xử lý 400 tấn rác/ngày, đủ năng lực để xử lý toàn bộ khối lượng rác thải hàng ngày của TP. Phan Thiết. Lúc ấy, UBND TP. Phan Thiết đã thống nhất đề nghị chuyển rác cho Công ty TNHH Nhật Hoàng tiếp nhận, xử lý, vận hành thử nghiệm đợt 1 từ ngày 6/8/2020 đến 22/8/2020 và đợt 2 từ ngày 18/9/2020 đến hết ngày 31/12/2020 với công suất xử lý khoảng 100 tấn rác/ngày. Trong thời gian Công ty TNHH Nhật Hoàng đưa vào vận hành thử nghiệm nhà máy xử lý rác thì bãi rác Bình Tú chỉ còn tiếp nhận khoảng hơn 200 tấn rác/ngày. Dự kiến sau khi kết thúc quá trình vận hành thử nghiệm, công ty sẽ lập hồ sơ gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị kiểm tra, xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường làm cơ sở để đi vào hoạt động chính thức. Tuy nhiên, sau một thời gian vận hành thử nghiệm, Công ty TNHH Nhật Hoàng và UBND TP. Phan Thiết đã tổ chức họp nhiều lần nhưng vẫn chưa thống nhất được thành phần hồ sơ nghiệm thu và quy trình nghiệm thu khối lượng rác xử lý để chính thức đưa vào hoạt động. Chính vì vậy, Công ty TNHH Nhật Hoàng đã không tiếp nhận rác của thành phố để vận hành thử nghiệm kể từ ngày 1/2/2021 khiến cho bãi rác càng thêm quá tải.

Nhà máy xử lý rác của Công ty TNHH Nhật Hoàng trong thời gian vận hành thử nghiệm.

 Đẩy nhanh tiến độ

Tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Phan Thiết vào giữa tháng 4/2021, Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn An đã chỉ đạo TP. Phan Thiết cần đẩy nhanh tiến độ nghiệm thu giai đoạn vận hành thử nghiệm Nhà máy xử lý rác thải của Công ty TNHH Nhật Hoàng để đi vào hoạt động chính thức, song song với việc xử lý và đóng cửa bãi rác Bình Tú. Mặt khác, nghiên cứu lại vị trí dự kiến xây dựng, kêu gọi đầu tư Nhà máy xử lý rác thải tại khu vực phía bắc TP. Phan Thiết. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bí thư Tỉnh ủy, ngày 13/5, UBND TP. Phan Thiết đã có Công văn số 2525 về việc nghiệm thu khối lượng rác thải được thu gom, vận chuyển và xử lý tại nhà máy xử lý rác thành phố trong giai đoạn vận hành thử nghiệm. Theo đó, Chủ tịch UBND thành phố đồng ý thực hiện nghiệm thu khối lượng thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải tại Nhà máy xử lý rác thành phố trong giai đoạn vận hành thử nghiệm, dựa trên một số hình ảnh do Công ty TNHH Nhật Hoàng đã in ra trước đây, các phiếu cân rác có xác nhận giữa đơn vị vận chuyển (Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Bình Thuận và đơn vị tiếp nhận, xử lý rác Công ty TNHH Nhật Hoàng), các thành phần hồ sơ nghiệm thu khác liên quan. Về phía UBND TP. Phan Thiết sẽ cùng với Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Bình Thuận, Công ty TNHH Nhật Hoàng tiến hành thương thảo và ban hành phương thức nghiệm thu quá trình thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải tại Nhà máy xử lý rác thành phố, để làm căn cứ nghiệm thu khối lượng thực hiện khi nhà máy đi vào hoạt động chính thức. Thời điểm này, UBND TP. Phan Thiết đang xem xét trình các phương án xử lý sau khi đóng cửa bãi rác Bình Tú.  

THU HÀ