Nâng cao vị thế, vai trò của Liên minh Hợp tác xã

Ông Hồ Công Dương - Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh.

Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Liên minh HTX tỉnh Bình Thuận lần thứ V, bức tranh KTTT trên địa bàn tỉnh đã có nhiều khởi sắc. Ông có thể cho biết những kết quả nổi bật về tình hình hoạt động của khu vực KTTT trên địa bàn tỉnh trong nhiệm kỳ qua?

Ông Hồ Công Dương: Nhiệm kỳ 2016 - 2020, KTTT nói chung và hoạt động của Liên minh HTX tỉnh nói riêng đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, hiệu quả của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh. Nhờ đó, Nghị quyết Đại hội V đã được triển khai nghiêm túc, toàn diện và căn bản đạt, vượt các chỉ tiêu đề ra, như  thành lập mới 10 HTX/năm, đến năm 2020 thành lập mới từ 50 – 60 HTX; 100% HTX trên địa bàn tỉnh hoạt động đúng quy định của Luật HTX năm 2012. Song song đó, nhận thức của cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò vị thế của KTTT đối với phát triển kinh tế hộ trong cơ chế thị trường được nâng lên. Mô hình HTX kiểu mới theo Luật HTX năm 2012 trên địa bàn tỉnh bước đầu được hình thành, dần thay thế những mô hình HTX kiểu cũ. Nhiều HTX hoạt động hiệu quả, phát huy được những lợi thế của địa phương, các HTX từng bước được củng cố, đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đặc biệt, công tác tư vấn, hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh ngày càng có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần hỗ trợ và bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng cho thành viên qua đó nâng cao vị thế, vai trò của Liên minh HTX tỉnh và thúc đẩy phong trào phát triển kinh tế tập thể đa dạng, thực chất. Nhiều nơi, bà con nông dân đã liên kết lại với nhau thành tổ hợp tác (THT), HTX để tăng năng lực cạnh tranh, liên kết chuỗi giá trị với doanh nghiệp để phát triển bền vững. Đây là yếu tố  thuận lợi, có tác động làm cho KTTT, HTX tiếp tục phát triển, tạo công ăn việc làm cho người lao động, góp phần đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Vậy ông có thể cho biết cụ thể các  THT, HTX  hoạt động như thế nào?

Ông Hồ Công Dương: Tính đến ngày 31/5/2020, toàn tỉnh có 5.089 THT với 164.787 thành viên, hoạt động trong các lĩnh vực tín dụng; nông, lâm, ngư nghiệp… các THT đã khắc phục có hiệu quả một số mặt còn hạn chế của kinh tế hộ, kinh tế cá thể; vừa hợp tác về vốn, công cụ, kỹ thuật, kinh nghiệm sản xuất của từng hộ, từng cá nhân, vừa phát huy được tinh thần tương trợ, giúp đỡ nhau trong sản xuất, đời sống, xóa đói giảm nghèo, góp phần tăng sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa và thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, là tiền đề hình thành nên HTX.

Sản phẩm của thành viên HTX được trưng bày tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện xây dựng Nông thôn mới.

Hiện nay toàn tỉnh có 187 HTX và 2 Liên hiệp HTX với 48.195 thành viên, hoạt động trong các lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản; thương mại, dịch vụ, môi trường; giao thông vận tải; công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp; Quỹ tín dụng nhân dân… Tổng nguồn vốn hoạt động của các HTX tỉnh đến nay đạt 2.788 tỷ đồng, tăng 760 tỷ đồng so với đầu nhiệm kỳ. Doanh thu bình quân 1 HTX năm 2019 đạt 2.219 triệu đồng. Lợi nhuận bình quân 1 HTX đạt 253 triệu đồng, tăng 8 triệu đồng so với đầu nhiệm kỳ. Thu nhập bình quân của lao động thường xuyên làm việc tại HTX là 4,35 triệu đồng/người/tháng, tăng 1,2 triệu đồng so với đầu nhiệm kỳ. Hầu hết, các lĩnh vực hoạt động của các HTX đều đạt được những kết quả tích cực. Trong đó, lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản là nổi bật nhất với 143 HTX/ 5.803 thành viên.  Đa số HTX phát huy tốt vai trò sản xuất, hỗ trợ kinh tế hộ phát triển, đáp ứng các khâu cơ bản của dịch vụ sản xuất nông nghiệp, hướng dẫn và tạo điều kiện cho nông dân sản xuất theo quy hoạch. Một số nơi đang mở ra hướng dịch vụ, kinh doanh tổng hợp, xúc tiến thành lập HTX trang trại, chăn nuôi sạch, HTX sản xuất rau sạch, nông sản sạch.

Trong nhiệm kỳ qua hoạt động của Liên minh HTX tỉnh cũng đối diện với không ít khó khăn. Vậy ông có thể chia sẻ thêm về vấn đề này?

Ông Hồ Công Dương: Một trong những khó khăn lớn nhất mà chúng tôi gặp phải trong nhiệm kỳ qua đó chính là hệ thống cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế chưa đồng bộ, việc hỗ trợ kinh phí để thành lập HTX không có, nên khó khăn trong việc thành lập. Ngoài ra, quỹ hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh chưa có, nên các HTX khó tiếp cận các nguồn vốn để mở rộng kinh doanh, sản xuất... Bên cạnh đó, nhận thức về phát triển KTTT, HTX của một bộ phận cán bộ các cấp và nhân dân chưa đầy đủ, chưa hiểu đúng vai trò, bản chất của HTX kiểu mới. Nhiều HTX chưa nhận thấy sự khác biệt quan trọng giữa Luật HTX năm 2003 và Luật HTX năm 2012 nên chưa thực hiện đầy đủ quy định của luật, vẫn hoạt động theo kiểu “bình mới, rượu cũ”. Mặt khác, thành viên HTX đa phần là nông dân, đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn nên việc huy động sự đóng góp vật chất, trí tuệ để xây dựng, phát triển HTX còn hạn chế, chuyển đổi công nghệ và ngành nghề phù hợp với sự phát triển của thị trường còn chậm. Quy mô hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX vẫn ở mức nhỏ, hàng hóa dịch vụ thiếu tính cạnh tranh, sản xuất kinh doanh của đa phần HTX còn yếu kém, năng lực tài chính hạn chế; một bộ phận thành viên vẫn còn tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào bao cấp, chưa thực sự cố gắng vươn lên.

Vậy mục tiêu cốt lõi của nhiệm kỳ tới 2020 – 2025 là gì thưa ông? Và đâu là những giải pháp để hiện thực hóa các mục tiêu Đại hội VI đề ra?

Ông Hồ Công Dương: Trong nhiệm kỳ tới, KTTT, HTX và hoạt động của Liên minh HTX tỉnh đứng trước những cơ hội, khó khăn, thách thức đan xen. Đây là thời kỳ tiếp tục thực hiện quan điểm phát triển KTTT của Đảng được nêu tại Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII; thực hiện Luật HTX năm 2012 và Chiến lược phát triển KTTT, HTX giai đoạn 2021 – 2030, nhiều chính sách, chủ trương quan trọng trong phát triển KTTT, HTX được quan tâm. Xu thế liên kết, hợp tác tiếp tục phát triển, khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó chúng tôi sẽ tập trung đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền; tích cực vận động chính sách, hỗ trợ các HTX tiếp cận và thụ hưởng chính sách; thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh sản phẩm hàng hóa đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, có chứng nhận nhãn hiệu tập thể, truy xuất nguồn gốc; tư vấn, hỗ trợ tài chính, tín dụng, thúc đẩy các hoạt động liên kết làm nền tảng cho việc phát triển KTTT nhanh và bền vững, góp phần thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương. 

Để thực hiện được mục tiêu trên, giải pháp được xác định căn cơ là chú trọng thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho khu vực KTTT, thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng bám sát thực tiễn, phù hợp với yêu cầu phát triển của thị trường, môi trường kinh doanh. Hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường cho sản phẩm của KTTT, thực hiện hiệu quả việc cung cấp thông tin thị trường và khách hàng cho các HTX. Hỗ trợ các HTX cải tiến quy trình kỹ thuật sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đảm bảo các tiêu chuẩn, đạt chứng nhận an toàn, xây dựng, tạo lập nhãn hiệu, nhận diện thương hiệu, bao bì, mẫu mã sản phẩm. Đồng thời, tập trung nguồn lực từ ngân sách nhà nước và xã hội, tạo điều kiện để HTX tham gia xây dựng các mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị làm cơ sở để triển khai nhân rộng. Phát huy, làm nổi bật vai trò của HTX trong việc là cầu nối giữa thành viên với nhà nước, doanh nghiệp, nhà khoa học, ngân hàng và nhà phân phối, là điểm tựa cho xây dựng nông thôn mới. Ngoài ra, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ cao vào phục vụ sản xuất, giảm lao động thủ công, tăng năng suất lao động, thu nhập cho thành viên.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

Thanh Nhàn (thực hiện)