Nhận diện phương thức thủ đoạn chiếm đoạt tài sản qua hệ thống ngân hàng

Báo cáo của Công an tỉnh nêu rõ, những năm gần đây, tội phạm hình sự, tệ nạn xã hội sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng để hoạt động, đặc biệt là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hoạt động chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng hoặc ứng dụng internet banking đang diễn biến phức tạp và gây bức xúc trong Nhân dân. Các loại tội phạm này thường sử dụng phương thức như: Giả danh cơ quan thực thi pháp luật; lừa đảo mua hàng trực truyến với giá rẻ; tuyển cộng tác viên online; kêu gọi đầu tư, tài chính, tiền ảo; mạo danh là giáo viên, nhân viên y tế nhà trường hoặc nhân viên y tế bệnh viện; giả yêu đương, gửi nhận tiền, bưu phẩm từ nước ngoài; đánh cắp hoặc tạo tài khoản mạo danh trên mạng xã hội; vay tiền trực tuyến; cài đặt ứng dụng giả mạo; thông báo trúng thưởng, quà tặng.

Theo Công an tỉnh, loại tội phạm này hoạt động có tổ chức, có sự phân công nhiệm vụ chặt chẽ theo từng khâu nhiệm vụ cụ thể. Các đối tượng lừa đảo sử dụng các số điện thoại di động không chính chủ, giống hệt số điện thoại công khai của Công an, Viện kiểm sát, Toà án... để liên lạc với bị hại. Bên cạnh đó, loại tội phạm này thực hiện hành vi phạm tội gián tiếp qua môi trường mạng với tính chất không biên giới nên khả năng ẩn danh cao, hành vi phạm tội diễn ra trong thời gian ngắn khó xác định được địa bàn, đối tượng. 

Hầu hết các đối tượng lừa đảo lợi dụng chuyển tiền qua hệ thống ngân hàng bằng các tài khoản không chính chủ. Sau đó, nhanh chóng rút và chuyển tiền đến nhiều tài khoản khác nhau, thậm chí là chuyển tiền đến các tài khoản ở ngước ngoài. Các đối tượng thường nắm bắt thông tin và chi phối tâm lý nạn nhân, dùng lời lẽ hối thúc, đe dọa, lấy lòng tin và yêu cầu bị hại không được kể cho bạn bè, người thân, không để bị hại có thời gian kiểm tra thông tin, trình báo cho cơ quan chức năng... Đa phần bị hại trong các vụ lừa đảo là phụ nữ, người lớn tuổi, học sinh, sinh viên, người lao động, thiếu kiến thức về công nghệ, nhẹ dạ cả tin.

Trước diễn biến phức tạp của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Công an tỉnh đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước tỉnh chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh chủ động phối hợp với Công an các đơn vị, địa phương tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm cướp tài sản, tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, tội phạm khủng bố, rửa tiền…rà soát, trao đổi thông tin tài khoản ngân hàng của các đối tượng có hoạt động nghi vấn liên quan đến an ninh quốc gia.

Trong năm 2023 và nửa đầu năm 2024, các đơn vị đã tổ chức xác minh hơn 60 vụ việc, đưa vào tin báo, tố giác tội phạm 9 vụ, khởi tố vụ án hình sự 1 vụ liên quan đến tội phạm công nghệ cao nói chung. Đã phát hiện, điều tra xử lý 47 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trong đó có 4 vụ liên quan không gian mạng với các thủ đoạn hack tài khoản ngân hàng, lừa bị hại nhận quà, quảng cáo hoặc kêu gọi từ thiện… Đặc biệt những tháng đầu năm 2024 với tinh thần trách nhiệm và ý thức cảnh giác cao một số nhân viên ngân hàng trên địa bàn tỉnh đã kịp thời phát hiện và phối hợp với công an các địa phương ngăn chặn 4 vụ việc bị hại chuyển tiền cho đối tượng lừa đảo với số tiền gần 7,5 tỷ đồng.

Tại hội nghị, đại diện các ngân hàng đã chia sẻ kinh nghiệm trong việc nghi ngờ, phát hiện, ngăn chặn kịp thời tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân thông qua hoạt động chuyển tiền qua hệ thống ngân hàng. Công an các đơn vị, địa phương cũng thảo luận, làm rõ phương thức, thủ đoạn của các loại tội phạm này, từ đó đề xuất giải pháp để phòng ngừa ngăn chặn trong thời gian tới.

Tại hội nghị, Bộ Công an đã thưởng tiền cho 4 tập thể; Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen cho 2 cá nhân; Công an tỉnh tặng Giấy khen cho 3 tập thể 4 cá nhân đã có thành tích trong việc phối hợp ngăn chặn kịp thời hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” của công dân.