Phương Tây đang cân nhắc ‘đổi đất lấy hòa bình’ ở Ukraine?

Theo Washington Post, các thành viên NATO ở châu Âu ngày càng tin rằng một kết thúc trên bàn đàm phán cho cuộc xung đột Nga - Ukraine sẽ liên quan đến việc Kiev phải nhượng bộ lãnh thổ mặc dù Ukraine đến nay vẫn phản đối.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại cuộc họp ở Brussels, Bỉ, ngày 17/10/2024. Ảnh: Reuters

Một số quốc gia châu Âu đang trải qua “sự thay đổi thầm lặng nhưng ngày càng tăng” hướng tới một lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine. Theo đó, Nga sẽ kiểm soát một số lãnh thổ mà Ukraine tuyên bố chủ quyền, đồng thời phương Tây sẽ đưa ra cho Kiev một số cam kết an ninh.

Theo nguồn tin của Washington Post, các cuộc thảo luận kín của phương Tây diễn ra trong bối cảnh tình hình chiến trường ảm đạm đối với Ukraine và viễn cảnh nguồn tài trợ của Mỹ cạn kiệt khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào tháng 1/2025.

Các nhà ngoại giao EU và NATO cho hay, mặc dù vẫn công khai tuyên bố tiếp tục ủng hộ Ukraine, nhưng một số quốc gia cũng âm thầm tìm cách “đặt nền móng” cho các cuộc đàm phán hòa bình.

Một trong những ý tưởng được đưa ra là để Nga giữ các vùng lãnh thổ mà nước này đang kiểm soát, trong khi Ukraine sẽ tiếp nhận được lực lượng gìn giữ hòa bình của phương Tây hoặc các đảm bảo an ninh khác, nhưng không được gia nhập NATO.

“Chắc chắn đó không còn là chuyện vô lý nữa”, một quan chức phương Tây giấu tên nói với Washington Post, ám chỉ đề xuất “đổi đất lấy hòa bình” ở Ukraine.

Thách thức lớn nhất đối với phương Tây là sẽ phải công khai như thế nào về các cuộc đàm phán sau hơn 2 năm đổ hàng tỷ USD viện trợ cho Ukraine với cảnh báo về mối đe dọa hiện hữu đối với châu Âu.

Theo bà Camille Grand, một quan chức của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, các thành viên NATO cũng có những quan điểm khác nhau về một thỏa thuận hòa bình Ukraine tiềm tàng. Họ cũng không thể đoán biết được Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sẽ đề xuất điều gì sau khi tuyên thệ nhậm chức vào đầu năm sau.

Ông Trump từ lâu phản đối đổ hàng tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine và nhiều lần tuyên bố có thể chấm dứt xung đột trong vòng 24 giờ sau khi đắc cử.

Với lực lượng Nga kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine bao gồm cả khu vực Donbass ở miền Đông Ukraine và Bán đảo Crimea đã sáp nhập từ năm 2014, việc đóng băng các tiền tuyến hiện nay hoặc vạch ra một đường phân định sẽ có nghĩa là Ukraine nhượng lại các vùng lãnh thổ mà nước này tuyên bố chủ quyền.

Chính quyền của tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden đang gấp rút viện trợ cho Kiev trong những tuần cuối cùng của nhiệm kỳ, trước khi ông Trump nhậm chức. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 13/11 đã tới Brussels để thảo luận chiến lược với các quan chức cấp cao của NATO, EU và Ukraine.