Ngày 2/9/1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, một chính quyền cách mạng còn non trẻ đứng trước hoàn cảnh “ngàn cân treo sợi tóc”, phải đối phó với 3 loại giặc: Giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Do vậy, ngay sau những ngày độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thành lập Chính phủ cách mạng lâm thời và đưa ra những kế sách quan trọng, trong đó có chủ trương phát động phong trào Bình dân học vụ (BDHV) để diệt giặc dốt.