Xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư theo hương ước thôn

                

Người dân thôn Lâm Giang    tham gia trồng cây xanh.

Xây dựng hương ước thôn

Từ lâu, hương ước đã có tác dụng duy trì lối ứng xử chuẩn mực trong cộng đồng làng, xã, giúp hạn chế, đẩy lùi những hủ tục, tập quán lạc hậu, gìn giữ và phát huy các giá trị tốt đẹp, xây dựng nếp sống văn minh. Vì thế để tạo mối đoàn kết trong khu dân cư và xây dựng nông thôn mới, Ban điều hành thôn Lâm Giang, xã Hàm Trí đã thống nhất xây dựng bản hương ước dựa trên các chính sách pháp luật của Nhà nước trong nhiều năm qua, với 6 chương, 12 điều.

Trưởng thôn Thông Minh Đồng cho biết: Hương ước thiên về ràng buộc đạo đức hơn là pháp lý. Quy định cụ thể chuẩn mực của hộ gia đình, cá nhân trong thôn về phát triển kinh tế - xã hội, về nếp sống văn hóa, quy định việc cưới, việc tang, lễ hội, về trật tự xã hội, vệ sinh môi trường và không hề đặt ra các khoản phí, lệ phí, phạt tiền, phạt vật chất... Yêu cầu mỗi hộ trong thôn hăng hái thi đua làm giàu chính đáng bằng sức lao động, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Các chi, tổ hội và mọi gia đình có trách nhiệm giúp đỡ hộ khó khăn khai thác và sử dụng nguồn vốn vay hợp lý. Xây dựng thôn Lâm Giang có kinh tế phát triển, mọi lao động có công ăn việc làm, kể cả tư vấn và tham gia lao động ở các công ty trong và ngoài huyện tăng thu nhập.

Lâm Giang là thôn xen ghép, có 672 hộ, trong đó 85% đồng bào dân tộc Chăm. Đời sống nhân dân chủ yếu dựa vào nghề nông và làm công nhân. Vì thế với những tiêu chí nông thôn mới cần đến kinh phí, mỗi lần vận động là cả một vấn đề lớn. Để tạo sự minh bạch trong đóng góp, xây dựng, nội dung hương ước nêu rõ các khoản đóng góp phải được bàn bạc, thống nhất thông qua cuộc họp của toàn thể nhân dân và được đa số hộ gia đình, cá nhân nhất trí. Khi đã thống nhất thì phải nghiêm túc tuân thủ, đóng góp kịp thời. Không những thế mọi người phải có trách nhiệm bảo vệ tất cả các công trình công cộng, không được sửa đổi, lấn chiếm, trồng cây xanh và bảo vệ môi trường.

Cùng với đó, mỗi hộ gia đình trong thôn phải chấp hành tốt quy định họp. Trừ trường hợp ốm đau bất khả kháng, nếu không chủ hộ phải tham gia họp hoặc cử người từ 18 tuổi trở lên trong gia đình đi thay. Đoàn kết xóm giềng, tham gia các hoạt động hòa giải, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong lao động, sản xuất, khi khó khăn, hoạn nạn. Có trách nhiệm đóng góp các loại quỹ, tạo điều kiện cho con em đến trường học tập. Thực hiện thu gom rác thải, không vứt xả bừa bãi, giữ gìn cảnh quan môi trường, đường làng thông thoáng, sạch sẽ. Chăn thả gia súc, gia cầm đúng nơi quy định. Hương ước cũng quy định hình thức khen thưởng khi thực hiện tốt, ngược lại sẽ bị phê bình, cảnh cáo trước cuộc họp toàn thôn hay đề nghị cấp trên xử lý…

Đưa hương ước vào cuộc sống

Những con đường bê tông rộng rãi, những ngôi nhà khang trang, khoảng sân vườn được chỉnh trang ngăn nắp, sạch sẽ... đã làm cho cuộc sống ở Lâm Giang giờ đây tươi vui hẳn. Trưởng thôn Thông Minh Đồng vui mừng khi những điều khoản trong bản hương ước được thẩm thấu trong nhân dân một cách rất tự nhiên. Đó là sự ý thức trong lao động, sản xuất khi mỗi người, mỗi gia đình cố gắng vươn lên, không trông chờ ỷ lại vào Nhà nước. Hàng trăm lao động là thanh niên, phụ nữ có việc làm ổn định tại các khu công nghiệp trong tỉnh. Toàn thôn hiện có 418 hộ khá và chỉ còn 17 hộ nghèo, 98% hộ đạt gia đình văn hóa.

Đặc biệt từ khi thực hiện hương ước, những giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của tôn giáo được tôn trọng và khuyến khích phát huy. Từ năm 2018 đến nay không có trường hợp tảo hôn, ép hôn, hôn nhân cận huyết thống. Các tuyến ánh sáng an ninh, tuyến đường sáng - xanh – sạch – đẹp được duy trì tốt. Đồng thời xây dựng thêm các mô hình “Chức sắc tôn giáo tham gia giữ gìn an ninh trật tự”, “Tổ hợp tác chăn nuôi bò thịt”, “Nhóm nòng cốt tuyên truyền, vận động giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”, “Phụ nữ tuyên truyền, phòng chống bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em”. Năm 2019, 60 hộ dân dọc tuyến đường Lãn Ông thuộc tổ 5 (dài 1,5 km), đã đồng thuận đóng góp và ủng hộ để thực hiện bê tông xi măng.

Sự linh hoạt trong xây dựng hương ước đã thực sự phát huy quyền làm chủ của nhân dân, đồng thời nhắc nhở họ ý thức thi đua vươn lên, sống có trách nhiệm với cộng đồng làng xã. Những “quy tắc mềm” ấy góp phần xóa đói giảm nghèo, thực hiện hiệu quả cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng nông thôn mới ở địa phương.       

Thùy Linh