Australia đã hủy thỏa thuận năm 2016 với Tập đoàn Hải quân Pháp (FNG) về chế tạo tàu ngầm thông thường, đồng thời thông báo về kế hoạch chế tạo ít nhất 8 tàu ngầm chạy năng lượng hạt nhân với công nghệ của Mỹ và Anh theo thỏa thuận đối tác an ninh 3 bên mới.
Động thái này đã chọc giận Pháp, đồng minh của Mỹ và Anh trong NATO, dẫn tới việc Paris triệu hồi các đại sứ tại Washington và Canberra.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Australia khi đó là ông Malcom Turnbull trên tàu HMAS Waller – tàu ngầm lớp Collins do Hải quân Hoàng gia Australia vận hành tại Sydney tháng 5/2018. Ảnh: AFP
Pháp thậm chí gọi vụ hủy hợp đồng là cú đâm sau lưng. Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian nói rằng các mối quan hệ với Mỹ và Australia đang rơi vào “khủng hoảng”.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Peter Dutton khẳng định, Australia đã nêu quan ngại với Pháp về hợp đồng năm 2016 ban đầu trị giá 40 tỷ USD nhưng đã bị đội vốn sau 2 năm.
Thủ tướng Scott Morrison ngày 17/9 cũng nói rằng ông đã bày tỏ những lo ngại đáng kể về hợp đồng tàu ngầm với Tổng thống Pháp hồi tháng 6 và tuyên bố rõ ràng rằng Australia sẽ phải “đưa ra quyết định dựa trên lợi ích quốc gia”.
Bộ Trưởng tài chính Simon Birmingham cho biết, Australia đã thông báo cho Pháp về thỏa thuận, nhưng thừa nhận các cuộc đàm phán diễn ra bí mật do tính chất nhạy cảm.
Cả Bộ trưởng Quốc phòng Dutton và Bộ trưởng Tài chính Birmingham đều từ chối tiết lộ giá trị của thỏa thuận mới. Tuy nhiên, ông Dutton nói rằng “đây không phải là một dự án rẻ tiền”.
Hoàng Phạm/VOV