Bố trí người trợ giúp pháp lý tại tòa: Thiết thực và ý nghĩa

Phối hợp...

Lễ ký kết diễn ra trong bối cảnh thực hiện Thông tư liên tịch của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Tòa án nhân dân Tối cao và Viện Kiểm sát Tối cao quy định về phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng; Quyết định của UBND tỉnh về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cơ cấu tổ chức của Sở Tư pháp; và đặc biệt Chương trình phối hợp của Bộ Tư pháp, Tòa án nhân dân Tối cao về người thực hiện TGPL tại Tòa án nhân dân.

Bà Phạm Thị Minh Hiếu – Giám đốc Sở Tư pháp cho biết, nội dung bản kế hoạch được xây dựng dựa trên Chương trình phối hợp giữa Bộ Tư pháp và Tòa án Tối cao. Căn cứ vào nội dung này 2 bên sẽ phối hợp thực hiện trong thời gian tới. Theo đó nội dung kế hoạch quyết định phần việc 2 bên phải thực hiện gồm: Đối với trực tại trụ sở tòa án, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh (Trung tâm) - đơn vị trực thuộc Sở Tư pháp, phân công người trực ít nhất 1 buổi trong tuần theo ngày làm việc tại các tòa ở Phan Thiết, Bắc Bình, Đức Linh; Cung cấp danh sách người trực, người hỗ trợ trực cho tòa theo danh sách trực được niêm yết tại địa điểm trực của tòa. Phía tòa phải có trách nhiệm bố trí cho người thực hiện TGPL của Trung tâm trực ở Phòng Tiếp dân tại trụ sở tòa. Với trực qua điện thoại, Trung tâm cung cấp cho TAND tỉnh và Tòa án các huyện, thị xã, thành phố danh sách số điện thoại của người trực để niêm yết tại trụ sở tòa. Qua đó, tòa 2 cấp phải kết nối, liên hệ hoặc hướng dẫn đối tượng thuộc diện TGPL liên hệ với người trực qua điện thoại, tạo điều kiện thuận lợi cho người được TGPL tiếp cận dịch vụ TGPL miễn phí. Về cơ chế tiếp nhận yêu cầu TGPL, người tiến hành tố tụng, công chức TAND khi phát hiện người thuộc diện TGPL phải có trách nhiệm thông tin và cung cấp số điện thoại của người được TGPL hoặc người thân của họ cho người trực. Đồng thời, hướng dẫn người thuộc diện TGPL đến nơi niêm yết danh sách, số điện thoại của người trực; thông báo cho Trung tâm biết để liên hệ với người được TGPL...

...để nhiều người biết

Theo thống kê của Trung tâm, kể từ khi Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 ra đời, đến nay Trung tâm và các chi nhánh của trung tâm ở các huyện đã TGPL cho 375 vụ việc. Riêng 6 tháng đầu năm 2022 đã trợ giúp 73 vụ việc. Bà Nguyễn Thị Kiều Châu, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh cho biết: Công tác trợ giúp pháp lý ở tỉnh ta hiện đã tăng lên rất nhiều. Nếu như 6 tháng đầu năm 2021, trung tâm và 3 chi nhánh của trung tâm tiếp nhận 25 vụ việc người yếu thế đến đề nghị giúp đỡ, thì cùng thời điểm ấy của năm nay là 73 vụ việc. Trong đó, 67/73 trường hợp đã được trung tâm cử trợ giúp viên, luật sư đi trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng tại tòa, còn lại 6 trường hợp được tư vấn pháp luật tại trung tâm và chi nhánh”.

Thực tế, con số trên so với dân số toàn tỉnh hoặc tỷ lệ người nghèo còn khiêm tốn, biểu hiện Trợ giúp pháp lý miễn phí - chính sách nhân đạo bảo đảm quyền con người, quyền công dân và là một bộ phận của tổng thể các chính sách xóa đói, giảm nghèo, đền ơn, đáp nghĩa, chính sách dân tộc và ưu đãi xã hội của Đảng và Nhà nước, chưa đến với người dân như mong muốn. Chính vì vậy, việc ký kết này rất có ý nghĩa, không chỉ tiếp tục củng cố, tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa 2 ngành trong thực hiện các nhiệm vụ được giao mà còn có ý nghĩa giúp người dân thêm một kênh tiếp cận sớm với TGPL để hiện thực hóa quyền TGPL của mình đã được pháp luật quy định; góp phần đảm bảo sự bình đẳng trong tiếp cận pháp luật cho người được TGPL.

Bà Phạm Thị Minh Hiếu mong muốn sau lễ ký kết, Tòa án nhân dân tỉnh quan tâm triển khai công tác phối hợp trong toàn ngành, bố trí địa điểm ngồi, danh sách số điện thoại của người trực tại tòa đảm bảo thuận tiện để người dân dễ dàng tiếp cận với chính sách nhân đạo này. Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Nguyễn Văn Thanh cho biết, sẽ chỉ đạo người tiến hành tố tụng bao gồm thư ký, thẩm phán... trong quá trình xét xử phát hiện người thuộc diện TGPL hướng dẫn họ tiếp cận dịch vụ TGPL miễn phí, đồng thời liên hệ với Trung tâm TGPL tham gia bảo vệ, giúp đỡ họ.