Cần đánh giá vấn đề sốt đất tại các địa phương để có phương án kiểm soát

Thảo luận về nội dung này, các ĐBQH bày tỏ nhất trí với sự cần thiết đầu tư 2 Dự án với những lý do đã nêu trong Tờ trình Chính phủ, nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua và phù hợp với Nghị quyết số 29 của Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.

Tham gia ý kiến về nguồn vốn và phương án thu hồi vốn đầu tư, ĐBQH tỉnh Phạm Thị Hồng Yến nêu rõ: Nguồn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến phân bổ cho dự án khoảng 26.147 tỷ đồng theo Nghị quyết số 29 của Quốc hội; Nguồn vốn từ rà soát, sắp xếp lại kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ Giao thông vận tải khoảng 2.203 tỷ đồng.

Đại biểu Yến cho rằng việc Chính phủ dự kiến tập trung các nguồn vốn nêu trên nhằm cơ bản hoàn thành các Dự án là phù hợp. Tuy nhiên, theo báo cáo của Chính phủ, trong số các dự án dự kiến tiết giảm vốn, có một số dự án hoàn thành trong và sau năm 2022. Do đó đại biểu Yến đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát và chịu trách nhiệm về tính khả thi của nguồn vốn từ rà soát, sắp xếp lại kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ Giao thông Vận tải.

Xung quanh vấn đề thu hồi vốn đầu tư, Chính phủ dự kiến sau khi các dự án này hoàn thành sẽ thực hiện nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn hoàn trả vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, đại biểu Yến đề nghị làm rõ cơ chế hoàn trả đối với tỷ lệ vốn góp của ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương. Đồng thời, đến nay cơ chế nhượng quyền thu phí, tổ chức thu phí các dự án đường cao tốc do Nhà nước đầu tư vẫn chưa được ban hành theo quy định.
Vì vậy, đại biểu Yến đề nghị cần khẩn trương rà soát, sửa đổi, hoàn thiện quy định pháp luật về thu phí để bảo đảm thực hiện thành công việc nhượng quyền thu phí.

Liên quan đến mỏ vật liệu để đáp ứng cho các công trường, ĐBQH tỉnh Nguyễn Hữu Thông bày tỏ băn khoăn hiện nay Chính phủ đã quy hoạch mỏ vật liệu như thế nào? Bên cạnh đó, tình trạng lạm phát có chiều hướng gia tăng do vậy cần đánh giá các mỏ vật liệu tương ứng với công trình dự án để tránh tình trạng vấn đề lạm phát tiếp tục tăng cao.

Mặt khác, khi các dự án đầu tư được xây dựng sẽ kéo theo vấn đề sốt đất ở các địa phương. Do đó, đại biểu Thông đề nghị cơ quan soạn thảo Chính phủ cần đánh giá vấn đề sốt đất tại các địa phương thời gian qua ảnh hưởng như thế nào đến đời sống nhân dân.
Đồng thời, để tiếp tục đầu tư các dự án này cần đánh giá sâu kỹ và có giải pháp, phương án kiểm soát vấn đề sốt đất ở các địa phương có dự án đi qua.

Bên cạnh đó, đại biểu Thông bày tỏ băn khoăn về vấn đề cam kết thời hạn, tiến độ và tổng mức đầu tư của các dự án như thế nào? Có đúng như yêu cầu của Quốc hội và cam kết của Chính phủ hay không? Cần phải có sự ràng buộc, trách nhiệm cụ thể đối với việc thực hiện các dự án để từ đó có sự giám sát, quy trách nhiệm, tránh tình trạng dự án kéo dài thời gian.

Liên quan đến vấn đề phân cấp cho địa phương, cần xem lại năng lực của địa phương đối với dự án đường cao tốc có đáp ứng được hay không? Vì cần có tính đồng bộ về chất lượng công trình tại các địa phương. Việc thu hồi đất cùng 1 dự án nhưng 2 tỉnh lại có giá khác nhau sẽ vướng đến tiến độ  giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án. Do vậy, cần có sự điều phối của Bộ Giao thông Vận tải trong việc giải tỏa đền bù, thi công dự án nhằm tránh ảnh hưởng đến tiến độ.