Khu phố 3 - phường Phú Tài có hơn 80% số dân từ các phường Bình Hưng, Hưng Long và Đức Thắng (TP. Phan Thiết) di chuyển lên từ năm 2005. Đây là các hộ có đất giải tỏa để thực hiện dự án Kè sông Cà Ty giai đoạn 2 và Cảng vận tải Phan Thiết. Sau khi di dời về nơi ở mới, do chưa có điều kiện thực hiện nghĩa vụ tài chính nên tại thời điểm đó các hộ dân tái định cư Khu phố 3 - phường Phú Tài không làm sổ đỏ. Để linh hoạt hỗ trợ các hộ dân, TP. Phan Thiết phối hợp với Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh bàn giao biên bản cắm mốc, quyết định giao đất và cấp giấy phép xây dựng cho các hộ tái định cư kịp thời ổn định chỗ ở. Tuy nhiên do thời gian nộp tiền sử dụng đất kéo dài, trong khi giá đất do UBND Tỉnh ban hành hàng năm liên tục điều chỉnh nên nhiều năm sau khi các hộ tái định cư có nhu cầu làm Sổ đỏ thì mức giá đã cao hơn gấp 2, 3 lần. Bà Huỳnh Thị Bé - người dân khu phố 3, phường Phú Tài băn khoăn: “Ban đầu gia đình tôi nhận đất vào năm 2005 và được thông báo thu tiền sử dụng đất khoảng 40 triệu. Tuy nhiên do chưa có điều kiện để nộp nên gia đình chỉ xây nhà và sử dụng quyết định giao đất để làm cơ sở sử dụng. Hiện nay khi có nhu cầu làm sổ để phục vụ phát triển kinh tế thì tôi nghe đâu tiền sử dụng đất của gia đình hơn cả trăm triệu thì tiền đâu mà đóng”.
Cũng chính vì lý do giá đất điều chỉnh cao hơn so với thời điểm bàn giao nên nhiều hộ dân tại khu phố 3 và các khu vực tái định cư khác tại phường Phú Tài rất khó khăn khi làm sổ đỏ. Ông Võ Văn Hùng - Khu phố trưởng Khu phố 3, phường Phú Tài cho biết: hiện nay, có khoảng 70% trên tổng số 1.325 hộ tại khu phố 3 chưa được cấp sổ. Và để có vốn phát triển kinh tế, nhiều hộ lại đem cả…quyết định giao đất của gia đình để thế chấp, kéo theo nhiều hệ lụy.
Còn theo ông Phạm Phúc Thịnh - Phó Chủ tịch UBND phường Phú Tài, thì tình trạng thu tiền sử dụng đất điều chỉnh tăng so với thời điểm giao đất không chỉ tồn tại ở khu phố 3 mà hầu hết các hộ dân ở những khu tái định cư khác tại địa phương đều gặp phải. Trước băn khoăn của cử tri về mức thu tiền sử dụng đất cao gấp 2, 3 lần so với thời điểm giao đất, khiến cho các hộ tái định cư khó khăn trong việc làm sổ đỏ, mới đây, UBND TP. Phan Thiết đã có văn bản hướng dẫn xử lý. Theo đó, UBND thành phố xác định, việc chưa thống nhất thời gian thu tiền sử dụng đất và tiền cơ sở hạ tầng thời điểm giao đất hay thời điểm làm sổ đỏ là nguyên nhân dẫn đến khó khăn trong thực hiện các thủ tục nêu trên. Trên cơ sở kiến nghị của UBND TP. Phan Thiết, liên Sở Tài chính, Tài nguyên -Môi trường và Cục thuế Tỉnh đã có công văn tham mưu UBND Tỉnh hướng giải quyết. Ngày 9/9/2015, UBND tỉnh ban hành Công văn số 3090/UBND-TH về chủ trương thu tiền sử dụng đất của các hộ được giao đất tại các khu tái định cư do ngân sách Nhà nước đầu tư còn nợ tiền sử dụng đất. Cụ thể, Công văn số 3090 nêu rõ: Đối với các hộ thuộc đối tượng được nộp chậm tiền sử dụng đất 5 năm theo điểm 2, 3 Công văn số 841/UBND-TH năm 2008 của UBND Tỉnh, nếu chưa quá hạn 5 năm thì tiếp tục được thực hiện nộp tiền sử dụng đất theo quy định tại Công văn 841. Đối với các trường hợp được giao đất ở trước ngày 1/1/2005 nếu quá hạn 5 năm nhưng vẫn còn nợ thì tính lại số tiền còn nợ theo giá đất mới tại thời điểm nộp tiền. Nếu chưa quá hạn 5 năm thì tiếp tục được nộp theo giá cũ (tức thời điểm nhận Quyết định giao đất). Trong thời gian chưa quá 5 năm, nếu hàng năm không nộp đúng theo quy định số tiền phải nộp mỗi năm thì xử phạt nộp chậm 0,02%/ngày (số ngày nộp chậm từ 30/6/2007 trở về trước) hoặc xử phạt chậm nộp 0,05%/ngày (số ngày nộp chậm từ 1/7/2007 trở về sau) tính trên số tiền phải nộp hàng năm.
Như vậy, căn cứ theo Công văn số 3090 của UBND Tỉnh thì do đa số các hộ tái định cư tại khu Văn Thánh - phường Phú Tài đều nhận đất thời điểm năm 2005 nên các hộ phải nộp tiền sử dụng đất theo mức giá hiện tại, do quá thời gian gia hạn. Và giá đất hàng năm được UBND tỉnh điều chỉnh, chính vì vậy mà tiền sử dụng đất chênh lệch từ 2, 3 lần so với mức giá thông báo thời điểm nhận đất.
Châu Tỉnh