Ông Nguyễn Minh Trí - Phó phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Hàm Thuận Bắc cho biết: Ngay từ đầu vụ đông xuân 2015 - 2016, thực hiện Chỉ thị 19 của UBND tỉnh, nguồn nước trên địa bàn huyện chủ yếu tập trung cho sinh hoạt, nước cho gia súc gia cầm, rồi cân đối tưới cho cây thanh long. Đối với cây lúa, chỉ bố trí khoảng 460 ha, tập trung ở khu vực ven các kênh, mương dẫn nước như Hồng Sơn, Hồng Liêm, Thuận Hòa và một số hồ đập ở 3 xã vùng cao. Tuy nhiên, trong diện tích lúa bố trí sản xuất vụ đông xuân, năng suất chỉ đạt 51 tạ/ha, giảm 7 tạ/ha so với vụ đông xuân 2014 - 2015. Trước đây, bình quân hàng năm, trong điều kiện nước sản xuất đầy đủ, toàn huyện có khoảng 8.500 ha đất lúa được canh tác. Như vậy, trong khoảng 8.000 ha bị cắt giảm, phòng đã có chủ trương khuyến cáo bà con nông dân nên chọn vùng giữ ẩm tốt, ven theo tuyến kênh mương có thể tận dụng nước để chuyển sang cây trồng ngắn ngày.
Thống kê của Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện, toàn huyện chuyển khoảng 500 ha từ đất lúa để trồng các loại cây hoa màu như rau, đậu các loại. Số diện tích đó tập trung ở Hàm Đức, Hồng Sơn, Phú Long và một số vùng tận dụng được nguồn nước gió khác. Theo đánh giá sơ bộ, nhìn chung mô hình chuyển đổi cây ngắn ngày trên đất lúa trong vụ đông xuân 2015-2016 đều có lãi và lãi cao hơn trồng lúa khoảng 1,5 lần. Đối với rau các loại, tổng thu nhập bình quân 1 ha rau từ 80-120 triệu đồng tùy loại. Sau khi trừ các khoản chi phí, ruộng chuyển đổi sang trồng rau mang lại lợi nhuận bình quân từ 30 - 45 triệu đồng. So với trồng lúa lãi hơn khoảng 18 - 30 triệu đồng/ha. Đối với cây đậu các loại, tổng thu nhập bình quân 1ha đậu từ 20 - 25 triệu đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí, ruộng chuyển đổi sang trồng đậu các loại mang lại lợi nhuận từ 12 - 15 triệu đồng. So với trồng lúa, nông dân lãi hơn khoảng 2 - 3 triệu đồng/ha.
Thời gian tới, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện sẽ tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân thấy rõ lợi ích của việc chuyển đổi cây ngắn ngày trên đất lúa. Để từ đó, người dân tự nguyện và chủ động tham gia thực hiện. Cùng với đó, khảo sát chọn vùng phù hợp để thực hiện chuyển đổi, lựa chọn cây trồng thích hợp và có thị trường tiêu thụ. Song song, mời gọi doanh nghiệp có năng lực tham gia để hình thành liên kết với nông dân trong sản xuất và tiêu thụ nông sản. Tăng cường tập huấn, chuyển giáo ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật đến với người dân để áp dụng rộng rãi trong sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao… Trước tình hình thời tiết tiếp tục nắng hạn, nguồn nước ngầm giảm sút, trong thời gian chờ chỉ đạo của Sở Nông nghiệp &PTNT tỉnh, bên cạnh việc khuyến cáo bà con cày ải, cải tạo đất, phòng đã chỉ đạo các xã tích cực làm thủy lợi nhỏ, nạo vét kênh mương để chuẩn bị cho vụ hè thu 2015-2016.
THU HÀ