Khai thác hải sản xa bờ gắn dịch vụ hậu cần

BT - Theo Sở Nông nghiệp & PTNT, tàu cá 90 CV trở lên khả năng đánh bắt xa bờ tăng nhanh, chiếm 2.700/7.000 chiếc toàn tỉnh, bình quân trên 280 CV/chiếc, phân bổ ở các địa phương có nghề cá phát triển như La Gi, Phan Thiết, Tuy Phong, Phú Quý. Đội tàu này hoạt động chủ yếu các nghề chính như: lưới kéo đôi, kéo đơn, lưới vây, câu, lưới rê, mành đèn, mành mực. Ông Huỳnh Quang Huy, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh cho biết, chỉ có nghề lưới vây khơi, câu khơi, rê thu ngừ thường xuyên hoạt động khai thác các vùng biển xa bờ; còn nhóm tàu nghề mành đèn, mành mực đánh bắt ngư trường khơi khi thời tiết thuận lợi, hoặc di chuyển ngư trường theo mùa vụ… Qua thực tế đánh bắt, ngành chức năng cho hay, khoảng 500 tàu công suất lớn hành nghề vây rút chì, câu khơi thường xuyên bám vùng biển khơi đảo Phú Quý, Côn Đảo, quần đảo Trường Sa, nhà giàn DK1, quần đảo Hoàng Sa… Tàu vây rút chì khai thác gần như quanh năm, có nhiều chuyến biển kéo dài 30 - 60 ngày. Đội tàu này trang bị đồng bộ, với 100% máy liên lạc vô tuyến tầm trung (Galaxy, Fujicom, Garmin), tầm xa (Icom, Alinco, Vx1700), máy định vị vệ tinh GPS, máy dò ngang giúp phát hiện đàn cá nổi từ xa như: nục, ngừ, sòng, bạc má, chỉ… Trong khi tàu câu khơi đánh bắt những loài có giá trị kinh tế cao hơn như cá: mập, nhám, cờ, thu; cá rạn: mú, đổng, cam, hồng, mó, gáy…

         

Năm qua, đội tàu đánh bắt xa bờ khai thác chiếm 54% sản lượng hải sản toàn tỉnh 213.000 tấn; giá trị chiếm khoảng 60 % tổng giá trị hải sản khai thác. Qua đó cho thấy, đóng góp của đội tàu xa bờ chưa tương xứng tỷ trọng sản lượng khai thác. Nguyên nhân do cơ cấu nghề chưa phù hợp, sản phẩm nghề lưới kéo chiếm số lượng khá lớn, trong khi hải sản thu được có giá trị kinh tế cao như mực, tôm, cá đáy chiếm tỷ lệ thấp. Nghề lưới vây khơi đánh bắt chủ yếu cá nổi như: nục, ngừ; nghề câu mập, câu cá chân rạn số lượng cũng chưa nhiều… Bên cạnh đó, hệ thống bảo quản sản phẩm trên tàu đánh bắt xa bờ hầu hết chưa đảm bảo, hải sản bị suy giảm chất lượng khi đi dài ngày, giá bán thấp hơn. Theo phản ánh ngư dân, việc tiêu thụ sản phẩm trên biển còn bị chèn ép; nhiều tàu nghề vây khơi trong tỉnh bán sản phẩm trên biển (cá nục, ngừ…) cho đội tàu thu mua Tiền Giang giá bằng một nửa giá bán ở đất liền…

Cần dịch vụ hậu cần mạnh

Trong khi đó, số lượng tàu dịch vụ hậu cần toàn tỉnh thực sự phục vụ hoạt động xa bờ 110 chiếc, chủ yếu tập trung tại địa bàn Phú Quý với hơn 90 chiếc. Đội tàu này chuyên thu mua các sản phẩm có giá trị kinh tế cao như mực, cá (mập, nhám, cờ, thu…) vận chuyển vào đất liền phục vụ nhà máy xuất khẩu, đồng thời cung cấp nhu yếu phẩm cho các tàu đang khai thác trên biển. Qua đó, quá trình khai thác hải sản liên tục, giảm nhiều chi phí trung gian, chất lượng sản phẩm đảm bảo hơn. Trong đó, nhiều tàu Phú Quý trang thiết bị hệ thống cấp đông, hầm cách nhiệt, bảo quản tốt sản phẩm giá trị cao xuất khẩu… Tuy nhiên đội tàu này chiếm hầu hết ở Phú Quý, thu mua chủ yếu cho đội tàu xa bờ huyện đảo; nhiều tàu xa bờ khác phải bán nguyên liệu cho tàu dịch vụ tỉnh ngoài, giá cả thua thiệt. Do vậy, Sở Nông nghiệp & PTNT kiến nghị “Chính phủ tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ tàu khai thác xa bờ theo Quyết định 48/2010/QĐ-TTG, bổ sung thêm chính sách hỗ trợ đối với tàu dịch vụ hậu cần trên biển xa”. Tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi cùng huy động các nguồn vốn khác (như mô hình HTX dịch vụ hậu cần), đẩy mạnh đội tàu dịch vụ tỏa khắp ngư trường, mới khuyến khích 2.700 tàu công suất lớn thực sự khai thác xa bờ khu vực Trường Sa, Hoàng Sa... đem lại sản lượng ngày càng nhiều hơn, có giá trị xuất khẩu. Cùng với đó, cơ cấu lại thuyền nghề phù hợp (giảm số lượng tàu trên 90 CV làm nghề lưới kéo dưới 15%), hỗ trợ ngư dân thông qua các mô hình nghề cá (tổ đội sản xuất trên biển), chuyển đổi tàu công suất lớn vươn khơi; đưa được một vạn ngư dân thường xuyên bám biển…

Thụy Khanh