Kiểm toán Nhà nước chỉ ra nhiều sai phạm về môi trường tại Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 1

Xả nước làm mát ra biển khi chưa được cấp phép

Từ ngày 19/11đến ngày 16/12/2018 Đoàn kiểm toán đã tiến hành kiểm toán về công tác quản lý môi trường của Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 và phát hiện nhiều sai phạm về vấn đề môi trường: Toàn bộ lượng nước thải trừ nước làm mát được tái sử dụng cho mục đích tưới ẩm bãi tro xỉ, kho than nhưng không được giám sát thường xuyên 3 tháng/lần. Do đó tiềm ẩn rủi ro đến môi trường trong trường hợp hệ thống nước thải gặp sự cố, không xử lý đảm bảo chất lượng.

Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1. Ảnh: Đình Hòa

Chỉ số NO_x trong khí thải ra môi trường tại một số thời điểm vượt ngưỡng cho phép theo cam kết của Báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt. 

Chủ đầu tư xả nước làm mát ra biển khi chưa được Bộ TN-MT cấp giấy phép xả nước thải vào nguồn nước là chưa tuân thủ quy định của Luật Tài nguyên nước.Sử dụng nước biển khi chưa được cấp phéptrong giai đoạn từ tháng 4 đến ngày 17/12/2018. Chưa lập và phê duyệt Đề án xử lý, tiêu thụ tro xỉ trước khi vận hành. Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 vận hành và phát sinh tro xỉ từ tháng 4/2018, nhưng đến ngày 12/12/2018 chủ đầu tư mới hoàn thành và phê duyệt đề án. Bùn thải từ hệ thống xử lý nước thải sau khi được xử lý sẽ chôn lấp cùng với tro xỉ tại bãi có thể ảnh hưởng đến chất lượng tro xỉ sử dụng làm nguyên liệu sản xuất trong tương lai.

Hệ thống quan trắc môi trường tại nhà máy chưa được kiểm định trước khi đưa vào sử dụng.Chủ đầu tư chưa công khai khối lượng hóa chất sử dụng súc, rửa đường ống do hiện nay chưa có quy định cụ thể.

Còn nhiều bất cập trong quy hoạch, quản lý

Trong bản thông báo, Kiểm toán nhà nước kết luận công tác phối hợp quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch tại trung tâm nhiệt điện Vĩnh Tân chưa hiệu quả giữa UBND Bình Thuận và Bộ Công thương. Việc này dẫn đến điều chỉnh quy hoạch trung tâm nhiệt điện Vĩnh Tân không tuân thủ quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch hệ thống bảo tồn biển Việt Nam và quy hoạch tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học của cả nước đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, do đó dẫn đến sự chồng lấn 525ha diện tích biển với Khu bảo tồn biển Hòn Cau đến nay chưa giải quyết được. 

Công tác giám sát môi trường của Sở Tài nguyên  Môi trường Bình Thuận thông qua dữ liệu quan trắc tự động chưa đảm bảo tính hiệu lực cần thiết do hệ thống tiếp nhận cảnh báo vượt chỉ tiêu giới hạn cho phép không hoạt động nên Sở không phát hiện xử lý kịp thời. Hệ thống tiếp nhận dữ liệu quan trắc tự động đặt tại Trung tâm tin học thuộc sở là chưa phù hợp với chức năng nhiệm vụ của đơn vị.  Báo cáo quan trắc của sở từ năm 2015-2017 chưa chỉ ra các chỉ số vượt giới hạn cho phép tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.

Đối với Bộ tài nguyên Môi trường và Bộ Công thương Kiểm toán nhà nước cũng nêu nhiều vấn đề như: Công tác xây dựng, ban hành quy định hướng dẫn, cấp giấy phép xả khí thải công nghiệp còn chậm...Công tác thẩm định, báo cáo đánh giá tác động môi trường chưa chặt chẽ , nhiều ý kiến thẩm định chưa dược giải trình bổ sung, một số vấn đề về môi trường chưa dược làm rõ trước khi phê duyệt.Liên quan đến bãi chứa tro xỉ, Bộ Công thương đã tham mưu cho các nhà máy nhiệt điện than đầu tư theo hình thức BOT nói chung và nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 nói riêng chưa đúng tinh thần của Thủ tướng. Bộ chưa phân tích, đánh giá và cảnh báo rủi ro tiềm ẩn về môi trường đối với vấn đề tro xỉ của nhà máy này để Chính phủ xem xét, quyết định diện tích bãi chứa. Chưa hoàn thành báo cáo đánh giá tác động môi trường tổng thể, tổng hợp tất cả các nhà máy thuộc TTĐLVT trên cơ sở đề xuất của UBND tỉnh Bình Thuận và chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền...

Trong phần kiến nghị KTNN cũng đề nghị xử lý khắc phục những tồn tại, kiểm điểm rút kinh nghiệm tập thể, cá nhân liên quan đến những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, trong công tác phối hợp...

Thu Thủy