Lan tỏa lối sống xanh

 Câu chuyện chủ quán 9x…

Không khó tìm, quán Tháng Tám Coffee trên đường Đặng Thai Mai (Phan Thiết) yên bình như một không gian làng quê thu nhỏ với ngói lợp mát rượi, từng hàng trúc xanh non đỏng đảnh. Những bộ bàn salon kiểu cũ bày trí thêm ấm cúng. Đón tôi, Phạm Kim Long - chàng trai 9x chủ quán vui vẻ giới thiệu loại ống hút cỏ bàng mà Long đang sử dụng thay cho ống hút nhựa từ cuối tháng tư vừa qua. Mong muốn làm gì đó góp phần thay đổi thói quen của khách, trước đó Long đã bỏ một thời gian mua các loại ống hút inox, ống hút giấy, ống hút gạo thử nghiệm ý kiến của một số khách quen. Long nói: Qua phản hồi, đối với ống hút bằng tre, inox có thể tái sử dụng nhưng khách còn e ngại nhất là tính vệ sinh khi dùng chung thực sự không an toàn, dễ dàng lây bệnh nếu không vệ sinh sạch sẽ. Còn ống hút bằng giấy thì đáp ứng được yếu tố rẻ và tiện, nhưng không bền và rất dễ mủn… Cá biệt có ống hút làm bằng cỏ, vừa đảm bảo được sự tiện dụng bởi nó chỉ dùng một lần, vừa được làm từ chất liệu thân thiện với môi trường nhưng giá thành loại ống hút này tương đối cao khoảng 1.000 đồng/ ống. Tuy vậy, Long vẫn quyết định sử dụng ống hút cỏ cho các loại thức uống của quán.

Long tìm hiểu kỹ trước khi đặt hàng với một công ty ở tỉnh Long An chuyên sản xuất ống hút cỏ cũng như tìm hiểu các công đoạn sản xuất ống hút từ khâu rửa sạch cỏ bàng hết phèn cho đến cắt theo kích thước, thông ống hút, rửa sạch, khử trùng, đóng gói. Ống hút cỏ có 2 loại tươi và khô. Ống hút tươi giá mềm hơn một nửa nhưng dễ hư hỏng trong quá trình vận chuyển cũng như bảo quản nên Long chọn loại ống hút khô có thể bảo quản nhiệt độ thường đến 6 tháng. Khách sử dụng khá lạ lẫm, có khi nghịch hỏng sử dụng 2 ống hút cho một ly nước uống. Long vui vẻ phục vụ và không quên nhẹ nhàng nói khách hiểu ý nghĩa việc quán thay thế ống hút nhựa. Hơn một tuần, đã có trên 2.000 ống hút cỏ được sử dụng và nhận được phản hồi tốt của khách tại quán Tháng Tám Coffee và quán Coffee 1985 trên đường Hoàng Hoa Thám cũng do Long làm chủ. “Em thấy thích thú đây là cách thay đổi thói quen dần. Em rất có ấn tượng quán sử dụng loại ống hút thân thiện môi trường, đó là một điểm cộng. Em sẽ rủ bạn bè quay lại…”, Thanh Huyền một khách hàng của quán chia sẻ.

Long cho rằng, việc kinh doanh tác động đến thói quen, sức khỏe và hành vi của khách khi sử dụng dịch vụ của quán. Quán của Long ngoài nguyên liệu trái cây tươi thì các vật dụng phần lớn đều ly thủy tinh. Việc cầm trên tay ly thủy tinh chắc chắn, uống nước trái cây bằng loại ống hút thân thiện khách hàng dần tạo thói quen tốt, tự ý thức hơn với chính môi trường mình đang sống. Ống hút cỏ bàng thân thiện, sau khi sử dụng có thể gom lại thêm bã cà phê và một số chất ủ trong thời gian chừng 1 tháng thành phân hữu cơ bón cho cây trồng, Long bật mí. Hiện chủ quán 9x cùng nhân viên còn tự chế loại ống hút bằng cây sả. Những vỏ ngoài thân cây sả được các bạn trẻ khéo tay tách làm ống hút, bảo quản ngăn mát để sử dụng. Lõi cây sả được dùng pha chế gia vị cho các loại nước uống. “Sử dụng loại ống hút cỏ, tự tay làm ống hút từ cây sả chi phí phát sinh có thể chấp nhận được và ít nhiều đem lại giá trị tích cực cuộc sống nên em duy trì. Em cũng hạn chế dùng ly nhựa cho thức uống mang đi thời gian tới”, Long nói. 

                

Ống hút bằng cỏ và ống hút cây sả do Long    và nhân viên tự làm.

 Thay đổi thói quen

Ở Phan Thiết, phong trào sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường đang lan tỏa nhận sự ủng hộ của cộng đồng từ việc dùng lá chuối gói rau, ngưng kinh doanh ống hút nhựa của hệ thống siêu thị. Một số quán cà phê đang chuyển sang sử dụng ống hút bằng cỏ, giấy, bột gạo… thay cho ống hút nhựa góp phần bảo vệ môi trường. Đây là điểm cộng để lấy lòng khách hàng cũng như lan tỏa thay đổi thói quen lối sống xanh, thân thiện môi trường. Trước Long, thì một số quán khác như Coffee 1986 trên đường Mậu Thân cũng tiên phong thay ống hút nhựa bằng ống hút giấy, hay quán cà phê mang đi trên đường Nguyễn Tương dùng ống hút bột.

Trước tác hại khủng khiếp của rác thải nhựa đe dọa môi trường, cùng với túi nilon, ống hút là vật dụng nhựa phổ biến nhất. Vấn đề là ống hút nhựa không thể tái chế, người ta buộc phải vứt chúng đi, và từ đó có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Một mảnh rác nhựa có thể lênh đênh ngoài đại dương cả 100 năm không phân hủy, để rồi lạc trôi vào dạ dày sinh vật biển khiến chúng chết thảm. Hệ quả của ống hút nhựa là rất lớn, bởi vậy nên nhiều quốc gia trên thế giới đã có những động thái nghiêm khắc như người Anh, họ cấm sử dụng ống hút nhựa tại hàng quán cà phê. Hay ở Hàn Quốc, chính phủ cũng đưa ra bản thông báo sẽ loại bỏ hoàn toàn ống hút và cốc nhựa tại các cửa hàng cà phê và điểm công cộng vào năm 2027. Nếu so sánh với ống hút cỏ chỉ cần chừng 30 ngày phân hủy trong khi ống hút nhựa phải tốn hàng trăm năm. Chấp nhận thêm chi phí phát sinh nhưng một số quán cà phê vẫn sử dụng các loại ống hút thân thiện môi trường là việc làm ý nghĩa. Mặc dù chưa phổ biến việc “khai tử” ống hút nhựa. Mong rằng, từ việc làm tiên phong, có ý nghĩa này sẽ nhân rộng thêm địa điểm kinh doanh khác tại Phan Thiết nói không ống hút nhựa. Từ đó, sẽ giảm được một lượng rác thải nhựa có hại cho môi trường góp phần xây dựng thành phố văn minh. Khi sử dụng đại trà, các sản phẩm thân thiện với môi trường sẽ có mức giá thấp hơn hiện tại rất nhiều. Mỗi người chúng ta nên chăng ngoài sử dụng các loại ống hút thân thiện tại quán, có thể tự trang bị mình một ống hút bằng tre, hoặc inox loại ống hút tái sử dụng, tự vệ sinh mỗi khi ra đường cũng là cách loại trừ ống hút nhựa bền vững?  Từ đó tạo thay đổi lớn ý thức của mỗi người vì môi trường xanh, sạch, đẹp hơn.

Rời các quán cà phê “khai tử” ống hút nhựa tôi không quên  dòng chữ: “Đọc thần chú: Không ống hút nếu bạn không thật sự cần dùng” trên tấm bảng treo ngay lối ra vào quán Tháng Tám Cofffe của Long. Không chỉ là thay thế ống hút nhựa bằng ống hút thân thiện, câu “thần chú” thu hút sự quan tâm khách hàng nhắc nhở thay đổi thói quen theo lối sống xanh, thân thiện môi trường.

THANH DUYÊN