Tâm sự buồn
La Dạ là xã vùng cao của huyện Hàm Thuận Bắc có 4 thôn, trong đó có thôn 4 đa số là người Kinh, còn lại đồng bào các dân tộc thiểu số. Cũng như các địa phương khác trên toàn tỉnh, La Dạ tổ chức cuộc bầu cử Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố nhiệm kỳ 2024-2029 vào 28/7 theo tinh thần Nghị định 59/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và một số văn bản có liên quan của UBND tỉnh.
Nhưng sau cuộc bầu cử, lại nổi lên những bức xúc trong một bộ phận người dân ở thôn 4 liên quan việc ông Huỳnh Ngọc V - trưởng thôn, có vi phạm pháp luật trong quá trình làm trưởng thôn, nhưng vẫn tiếp tục đưa ông vào bầu trưởng thôn. Vụ việc tưởng chừng dừng lại tại xã, nhưng lại lên đến cấp huyện bằng những lá đơn tố cáo giấu tên, chứa nhiều nội dung vi phạm pháp luật của ông V. Vì có đơn tố cáo nên UBND huyện Hàm Thuận Bắc đã mời xã La Dạ, Ban điều hành thôn 4 và ông V về làm việc. Đồng thời giao cho Phòng Nội vụ huyện xác minh làm rõ. Đến nay đã gần 5 tháng trôi qua, vụ việc vẫn chưa ổn thỏa, vẫn âm ỉ, với những nghi kỵ lẫn nhau trong nội bộ thôn về lá đơn tố cáo. Buồn nhất là 2 ông Vũ Văn Luân và Phạm Quang Vinh, những người rớt chức trưởng thôn trong cuộc bầu cử, nghĩa là 2 ông bị loại, còn ông V trúng cử, bị nghi ngờ nhiều nhất.
Hôm gặp tôi trong một chuyến công tác La Dạ, ông Luân tâm sự: “Tôi rất buồn về chuyện chức trưởng thôn. Trước đây, thôn cũng có vận động tôi làm trưởng thôn nhưng tôi không làm, lần này tôi nhận lời mời của Ban công tác Mặt trận thôn ra ứng cử. Lúc ấy tôi đâu có muốn làm trưởng thôn, bây giờ xảy ra chuyện, nghi ngờ tôi làm đơn tố cáo”. Cùng tâm trạng, ông Vinh mong muốn vụ việc sớm làm rõ để đừng ai nghi ngờ ông.
Mấu chốt của vấn đề
Trước thực trạng ấy, chúng tôi gặp bà Dương Thị Giang, Bí thư chi bộ thôn, cùng Ban điều hành thôn, ông Phương Văn Minh, Trưởng ban công tác Mặt trận thôn và ông Huỳnh Ngọc V, nhân vật chính trong vụ việc.
Bà Giang và ông Minh khẳng định, quy trình tổ chức bầu cử trưởng thôn nhiệm kỳ 2024 – 2029 là đúng. Cụ thể, ngày 9/7 Ban công tác Mặt trận thôn họp giới thiệu ông Vũ Văn Luân ra ứng cử. Sau đó, 12/7 Ban công tác họp báo cáo chi bộ thôn danh sách người ứng cử. Tại đây chi bộ giới thiệu thêm đảng viên Phạm Quang Vinh ra ứng cử. Cả hai lần tổ chức họp đều có biên bản cụ thể.
Ngày 14/7, Ban công tác Mặt trận thôn tiếp tục tổ chức họp cộng đồng dân cư giới thiệu người ứng cử, trước khi tiến hành bầu chính thức trưởng thôn. Cuộc họp có lãnh đạo xã tham dự, chứng kiến ông V tự ứng cử và ông Vũ Hải Phong được người dân giới thiệu. Thành ra danh sách bầu trưởng thôn là 4 người gồm các ông: Luân, Vinh, V và Phong.
Bà Giang cho biết, được sự cho phép của xã, chúng tôi tiếp tục bầu, kết quả thu về ông Vinh cao nhất với 27 phiếu, ông Luân 23 phiếu, ông V 18 phiếu và ông Phong thấp nhất với 6 phiếu bầu. Từ kết quả cho thấy ông Vinh và ông Luân trúng cử, còn ông V, ông Phong bị loại. Sau đó, ông V có đơn gửi lên xã... đến ngày 26/7, trước 2 ngày diễn ra cuộc bầu cử (28/7), xã có mời chúng tôi về xã, thông tin về việc đưa ông V vào danh sách bầu. Chúng tôi là những người làm công tác thôn có giới hạn nên cấp trên yêu cầu, dù muốn hay không muốn cũng phải chấp hành, bà Giang và ông Minh đồng khẳng định.
Chính vì vậy, đến ngày bầu cử diễn ra, người dân, những người tham dự cuộc họp hôm 14/7 bất ngờ với danh sách bầu cử có ông V và càng bất ngờ hơn khi ông V tiếp tục trúng cử trưởng thôn nhiệm kỳ 2024 - 2029. Ông V cho biết: Quá trình làm trưởng thôn, bản thân tôi có những sai phạm như: khai thác khoáng sản trái phép, gia đình tôi đã chấp hành nghiêm việc nộp phạt hành chính... Tôi đã nỗ lực làm tốt vai trò là trưởng thôn, nhưng khi bầu trưởng thôn nhiệm kỳ 2024 – 2029, Ban điều hành thôn loại tôi ra, không đưa tôi vào danh sách bầu cử, ông V tỏ vẻ tâm tư nói thêm.
Sớm chấm dứt “lùm xùm”
UBND huyện Hàm Thuận Bắc yêu cầu xã La Dạ tổ chức họp nhân dân thôn 4, bầu lại trưởng thôn, nếu số phiếu trên 50% thì ông V sẽ tiếp tục làm trưởng thôn theo quy định, nhưng thấp hơn thì sẽ nghỉ. Vì chức danh trưởng thôn là do người dân trong thôn bầu ra để thay mặt và đại diện cho cộng đồng giải quyết những vấn đề trong đời sống dân cư. Điều này cũng đã quy định rõ tại Điều 15, Luật Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở: “Nhân dân bàn và quyết định bầu, cho thôi làm trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố”. Chỉ có vậy hoặc tự ông V xin từ chức theo kiểu tự phê nếu thấy mình chưa thực sự xứng đáng là trưởng thôn, thì mới chấm dứt chuyện “lùm xùm” quanh chức Trưởng thôn ở thôn 4.
UBND xã La Dạ cho biết địa phương làm đúng quy trình. Đồng thời cho biết, xã đã chỉ đạo cho Ban Điều hành thôn 4, tổ chức cuộc họp bầu lại trưởng thôn hôm 9/11. Nhưng, cuộc họp chưa đủ số người đi bỏ phiếu nên chưa đạt kết quả theo quy định, sẽ tiếp tục họp lại thời gian tới.
Ông Nguyễn Ngọc Anh - Trưởng Phòng Nội vụ huyện Hàm Thuận Bắc cho biết, chúng tôi đã hướng dẫn rất kỹ về quy trình bầu cử trưởng thôn nhiệm kỳ 2024 - 2029, nhưng vẫn xảy ra tình trạng đơn thư ở điểm bầu cử thôn 4, xã La Dạ. Chúng tôi đang hướng dẫn xã tiếp tục tổ chức bỏ phiếu bầu lại theo Luật Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở.
"Trưởng thôn, khu phố là hoạt động theo nhiệm kỳ. Khi hết nhiệm kỳ nếu muốn tái cử thì phải bầu lại. Điều này quy định rõ trong Thông tư 04 hướng dẫn về tổ chức và hoạt động của thôn, Tổ dân phố của Bộ Nội vụ. Trước khi diễn ra bầu cử trưởng thôn nhiệm kỳ 2024 – 2029, Sở Nội vụ đã có văn bản hướng dẫn các địa phương tổ chức bầu trưởng thôn và lựa chọn phó trưởng thôn, khu phố. Phần lớn các địa phương đã tổ chức tốt cuộc bầu cử này", ông Trần Hữu Tuấn – Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh cho biết.