Ngày Dân số Việt Nam (26/12): Đẩy mạnh thực hiện chính sách Dân số và phát triển

Chuyển biến rõ nét

Nghị quyết 21 ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới - chuyển trọng tâm chính sách dân số từ Kế hoạch hóa gia đình sang Dân số và phát triển nhằm giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bổ, chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội. Tại Bình Thuận, theo đánh giá của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, qua 5 năm thực hiện, nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về tầm quan trọng của công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) có sự chuyển biến rõ nét, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về DS-KHHGĐ. Bên cạnh đó, các chỉ tiêu về DS-KHHGĐ được đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương gắn với thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và thực hiện Chỉ thị số 23 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy “về tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua trên địa bàn thôn, khu phố”; các địa phương, đơn vị xem đây là nhiệm vụ trọng tâm để triển khai thực hiện, là tiêu chí để bình xét thôn, khu phố đạt chuẩn văn hóa hoặc đánh giá phân loại tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên hàng năm.

Cùng với đó, Ban Chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ các cấp được kiện toàn và phát huy vai trò, hiệu quả; các hoạt động về dân số được duy trì, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; công tác phối hợp liên ngành trong chỉ đạo tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân thực hiện chính sách DS-KHHGĐ được thực hiện tốt. Về phía các cơ quan quản lý nhà nước phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội phổ biến, tuyên truyền, quán triệt những nội dung Nghị quyết 21 và các chủ trương, chính sách của Trung ương, tỉnh về DS-KHHGĐ. Trong đó đã chuyển trọng tâm chính sách KHHGĐ sang giải quyết toàn diện các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bố và chất lượng dân số trong mối quan hệ giữa phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh. Song song đó, công tác vận động, tư vấn, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS), KHHGĐ đảm bảo an toàn, thuận lợi cho các đối tượng. Việc thực hiện xã hội hóa công tác dân số trên địa bàn tỉnh thông qua nhiều phong trào, cuộc vận động đem lại hiệu quả thiết thực, tạo chuyển biến tích cực trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Mặt khác, để phát triển đội ngũ cán bộ làm công tác dân số, cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các xã, phường, thị trấn thường xuyên củng cố, kiện toàn Ban dân số, cộng tác viên dân số đến từng thôn, khu phố. Hàng năm, đội ngũ cán bộ làm công tác chăm sóc SKSS - KHHGĐ được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn. Qua đó, bảo đảm việc chăm sóc SKSS, cung cấp dịch vụ KHHGĐ cho đối tượng an toàn, thuận lợi. Ngoài ra, hệ thống dịch vụ chăm sóc SKSS- KHHGĐ ngày càng được hoàn thiện, từng bước được mở rộng, nâng cấp, phục vụ tốt công tác CSSK nhân dân. Các chỉ tiêu về KHHGĐ đều đạt kế hoạch hàng năm. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đánh giá, bên cạnh các kết quả đạt được, công tác DS-KHHGĐ những khó khăn, thách thức phải tiếp tục phấn đấu vượt qua. Đó là một số cấp ủy, chính quyền chưa nhận thức đầy đủ về tính chất quan trọng, phức tạp, lâu dài của công tác dân số; có nơi, có lúc còn lơ là, chủ quan. Mức sinh chung của tỉnh giảm không đồng đều tại các địa phương. Kiến thức và kỹ năng sống của vị thành niên, thanh niên về chăm sóc SKSS còn hạn chế. Nguồn lực đầu tư cho công tác DS-KHHGĐ còn thấp, chưa tương ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác dân số và phát triển…

Dân số là nhiệm vụ trọng tâm

Với mục tiêu phấn đấu đạt mức sinh thay thế; giảm tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng; thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý và nâng cao chất lượng dân số, đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần phục vụ tốt yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững của tỉnh. Thời gian tới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp phải xác định công tác DS-KHHGĐ là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, lâu dài của cả hệ thống chính trị, tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội về chuyển trọng tâm từ việc giảm sinh sang sinh đủ 2 con, phấn đấu đạt mức sinh thay thế, giảm tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và nâng cao chất lượng dân số.

Bên cạnh đó, đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến trực tiếp thông qua đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên của các ngành, các cấp, nhất là đội ngũ cộng tác viên dân số ở thôn, bản, khu phố về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về dân số; chú trọng chuyển mạnh sang thực hiện chính sách dân số và phát triển. Chủ động phối hợp với ngành y tế, giáo dục và đào tạo đẩy mạnh các hoạt động cung cấp thông tin, dịch vụ về chăm sóc, bảo vệ SKSS vị thành niên; đấu tranh chống những hành vi xúc phạm nhân phẩm, sức khỏe thanh thiếu niên. Củng cố mạng lưới cung cấp dịch vụ KHHGĐ theo hướng bảo đảm các cơ sở y tế tuyến huyện cung cấp các loại dịch vụ KHHGĐ, các cơ sở y tế tuyến xã cung cấp các dịch vụ KHHGĐ cơ bản.

Cùng với đó, đổi mới phương thức cung cấp dịch vụ KHHGĐ theo hướng mở rộng, đáp ứng nhu cầu của từng nhóm đối tượng; huy động các thành phần kinh tế tham gia tiếp thị xã hội, xã hội hóa cung cấp phương tiện và dịch vụ tránh thai. Phát triển mạng lưới cung cấp các dịch vụ tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh, hỗ trợ sinh sản, tư vấn kiểm tra SKSS trước hôn nhân. Tăng cường kết nối, hợp tác với các cơ sở cung cấp dịch vụ ngoài công lập…

Theo số liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, dân số trung bình của tỉnh là 1.232.267 người; tỷ suất sinh là 1,91 con/phụ nữ, nằm trong nhóm 21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp. Tỷ số giới tính khi sinh của tỉnh hiện nay là 112 bé trai/100 bé gái, đều đạt chỉ tiêu tỉnh giao các năm. Đến cuối năm 2021, số lượng bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh được 657 ca, tỷ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc là 7,6%...