Nhạc sĩ Huy Sô và thơ về biển

                

Nhạc sĩ Huy Sô.

 Biển, đảo của Tổ quốc

Biển, đảo với ông là một phần máu  thịt của Tổ quốc, không thể tách rời. Và Trường Sa, với những người lính giữ đảo, là những người ông luôn nhớ về: “Nam Yết, Sinh Tồn, Song Tử Tây/ Trường Sa… hòa tiếng hát nào đây…? Sóng bạc, trời xanh cùng lính đảo/ Kết bạn tri âm trọn tháng ngày…”.

Người nhạc sĩ đã nhớ về đảo Tiên Nữ của Trường Sa với những ngày đem tiếng đàn, lời ca ra hòa vui cùng lính đảo: “Mây trắng ngàn năm vẫn hững hờ/ Tháng năm phiêu bạt cõi bơ vơ/ Chiều nay bỗng dừng trên Tiên Nữ/ Nghe tiếng đàn ca… Nghe tiếng thơ…” (Mây trắng cùng tiên nữ).

Với Huy Sô, lá cờ Tổ quốc phấp phới giữa đảo là ánh lửa, là hoa giữa đồng, là ánh mắt vời trông về quê hương: “Chập chờn thấp thoáng đảo xa/ Bóng cờ như lửa như hoa giữa đồng/ Cheo leo giữa biển mênh mông/ Ánh cờ như mắt… vời trông đất liền”. (Biển trời của ta).

Nét dí dỏm vẫn luôn là một đặc điểm của người nhạc sĩ tuổi trên 90, khi ông  nhắc về đảo Tiên Nữ: “Tiếng đồn ngoài biển có tiên/ Anh bay, anh lượn… nhưng tìm đâu ra! Sinh Tồn, Nam Yết, Sơn Ca… Đàn ông thì có, đàn bà thì không!” (Tiếng đồn). 

Biển của những chuyện tình

Ở những bài thơ về biển,  Huy Sô đã viết những lời chan chứa tình yêu: “Biển xa cá đợi/ Tạm biệt bến bờ/ Anh đi khơi lộng/ Nhớ em trong mơ” (Vào hè).

Vì cuộc mưu sinh, những cuộc chia tay tạm thời của những người yêu nhau trong mùa biển động cũng đã được tác giả nhắc đến: “Mùa đông quê tôi biển thưa mùa cá/ Anh xa bờ và em cũng xa anh/ Mùa bấc về… Em ơi là mùa đói/ Anh phải đi… tận cuối biển, đầu gành…” (Quê tôi mùa đông).

Yêu biển lắm, nhạc sĩ nghĩ về những ngọn sóng, bỏ khơi xa, vào bờ bởi yêu đồi cát, thương vách núi, tìm đất ấm để sẻ chia: “Vì sao sóng bỏ biển khơi/ Vì sao sóng nhảy, sóng bơi vào bờ?/ Bởi yêu đồi cát bơ vơ/ Bởi thương vách núi đợi chờ sóng xa/ Khơi ngoài, biển lạnh triền miên/ Vào bờ, đất ấm bớt niềm cô đơn…” (Vì sao).

Tứ thơ ở đây, gần gũi với tứ của ca khúc Điều giản dị của nhạc sĩ Phú Quang: “Nếu không có người, mặt đất hóa hoang vu…”.

 Những nét nhìn mới của tác giả về biển

Quê nhạc sĩ ở đảo Phú Quý, bởi thế, có bao giờ ông thôi nhớ thương về biển: “Đêm biển nằm tâm sự với trăng sao/ Giăng đầy trời và chạy trên ngọn sóng/ Ngày ta đếm những cánh buồm khơi lộng/ Con cá ó sao đến con cá liệt dầu…”.

Và đây, những ngày kháng chiến, ông lên rừng cùng đồng đội, lòng nhớ thương về biển không nguôi. Ông xa cách biển, nhưng vẫn hình dung biển thao thức đợi chờ. Bởi thế, ông gởi những tâm sự sâu kín của mình với biển, qua nhớ muối: “Có những năm dài ta biền biệt rừng sâu/ Biển thao thức đêm ngày mong đợi/ Có những tháng biển lùi xa vời vợi/ Ta đau lòng, nhớ muối chẳng buồn ăn…” (Biển và ta).

Có lẽ, 2 khổ thơ trên là những khổ thơ nói đúng nhất tiếng lòng của tác giả Huy Sô với biển, trong những tháng ngày ông chẳng được gần biển thân thương.

Đó là tiếng lòng của ông về biển của những ngày xưa (nhưng chưa bao giờ là cũ). Nay, tuổi đã trên 90, ông lại có nét nhìn khác về biển..

“Khi đêm… biển dường nghiêng bên phải/ Nên sóng tràn phủ tận gốc Đồi Dương/ Sáng nay… biển dường nghiêng bên trái/ Nơi chân trời… biển trăn trở trong sương…” (Biển nghiêng).

Sống với biển nhiều năm,  nhạc sĩ vì vậy thuộc lòng tên của vô vàn loài cá. Với tính thích hài hước, ông đã khéo sắp xếp lại để tên của nhiều loài cá trở thành chất liệu của bài: Bởi em:

“Bởi em có tật nói dai/ Anh mua Trích, Đối để ai bớt lời…

Bởi em hay múa, hay ca/ Anh mua Chim, Gáy hát ba, bốn bè…”

Em ơi, anh khổ vô cùng/ Bởi mua Lầm cá vừa mừng vừa lo/ Cá còn trăm thứ trong kho/ Chuối, Cơm, Bạc Má… đang chờ ý em”.

Thơ viết về biển, đảo chỉ là một phần trong những bài thơ mà tác giả Huy Sô đã viết, lần lượt cho ra mắt bạn đọc trong những năm qua. Song, cùng với những ca khúc, hợp xướng ông đã sáng tác, gởi đến khán giả, bạn đọc, thơ viết về biển của nhạc sĩ Huy Sô đã gói một phần quan trọng những tình cảm của ông đối với quê hương, Tổ quốc. Ông quý yêu biển, thật lòng với biển, như ông đã từng rất thật lòng với bạn bè, đồng nghiệp, đàn em và đàn cháu của mình. Ông đã gởi gắm tình yêu biển vô cùng ấy của mình trong những vần thơ. Bạn đọc yêu thơ nhạc của nhạc sĩ Huy Sô trân quý những tình cảm ấy của ông với biển.

Minh Trí