Đó là dự án Trạm bơm tăng áp và mở rộng tuyến ống cấp nước xã Hàm Minh – Thuận Quý. Ngay cái tên đã cho thấy sự liên quan ấy và cũng ít nhiều nói lên thực trạng thiếu nước sạch và cả không chịu dùng nước máy của người dân ở dải đất cát phía biển của huyện.
Chưa bàn đến chuyện thiếu nước máy ở Thuận Quý. Còn chuyện không chịu dùng nước máy là ở xã Hàm Minh, vì trên địa bàn xã đã có các tuyến ống cấp nước sạch. Do đặc thù dân cư xã Hàm Minh sinh sống tập trung dọc quốc lộ 1A, còn trên các tuyến đường liên xã, liên thôn dân cư thưa nên tỉ lệ lắp đặt thủy kế trên 22 tuyến ống cấp nước trên địa bàn xã rất thấp, cá biệt có tuyến >1.000m nhưng chỉ có khoảng 10 hộ lắp thủy kế. Đến cuối tháng 10/2024, tổng số hộ đã lắp đặt thủy kế trên 22 tuyến ống chỉ 160 hộ, trong khi số hộ sinh sống dọc theo 22 tuyến ống này khoảng 485 hộ tại 3 thôn, tính ra còn 325 hộ chưa lắp đặt thủy kế, chưa thể đạt tiêu chí nước sạch theo chuẩn của xã NTM nâng cao. Đến nay, thông tin từ xã Hàm Minh là xã đã vận động và các hộ dân đã chịu bắt nước máy để đạt chuẩn tiêu chí 18 theo yêu cầu.
Trong khi đó, xã Thuận Quý vì nhiều lý do như địa bàn xa và nhiều trở ngại khác trong đầu tư, kinh doanh nước nên đến nay ở đây chưa có nhà máy nước và cũng chưa có tuyến ống cấp nước nào. Đây là lý do khiến Thuận Quý không thể đạt chuẩn tiêu chí nước sạch của xã nông thôn mới nâng cao, dù các tiêu chí khác xã này thực hiện đạt tốt. Tháng 8/2024, UBND tỉnh có công văn về việc lập Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án Trạm bơm tăng áp và mở rộng tuyến ống cấp nước xã Hàm Minh – Thuận Quý, huyện Hàm Thuận Nam. Theo đó, Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường tỉnh được giao nhiệm vụ lập hoàn chỉnh chủ trương đầu tư dự án trên. Cụ thể, dự án có tổng kinh phí khái toán dự kiến khoảng 26.327 triệu đồng, thời gian thực hiện dự án từ năm 2025-2027. Quy mô của dự án là lắp đặt tuyến ống cấp nước HDPE đường kính từ D90mm đến D200mm chiều dài khoảng 26.300 mét; 1 Trạm tăng áp tại xã Hàm Minh và 1 Bể điều áp tại xã Thuận Quý. Đến lúc ấy lại vướng quy hoạch như quy hoạch sử dụng đất xây dựng Trạm tăng áp và Bể điều áp; quy hoạch đầu tư tuyến ống cấp nước sinh hoạt tại các đường giao thông nông thôn cấp nước cho dân cư.... nên dự án chưa thể trình ngành chức năng. Đến nay, 2 xã với phần diện tích nào thuộc địa bàn mình thì sẽ phải bổ sung quy hoạch theo quy định nên dự án sẽ khởi công vào năm 2025. Vì vậy, cuối năm nay, việc về đích xã nông thôn mới nâng cao, với Hàm Minh thuận lợi nhưng với Thuận Quý đứng trước 2 phương án: Sẽ chưa đủ để công nhận hoặc vẫn về đích và được nợ tiêu chí liên quan nước sạch.