Nuôi ếch òn - tại sao không?

Những cơn mưa đầu mùa của tháng 5, 6 âm lịch hàng năm là lúc rộ mùa ếch òn. Một số người dân ở Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình… với cây đèn pin đội đầu, là đi săn ếch òn ban đêm. Bởi ếch òn sống trong hang đất ẩm, xốp. Khi mưa đầu mùa trút xuống, ếch òn chui ra khỏi mặt đất, tìm bạn tình, đẻ trứng, tìm thức ăn… Với kinh nghiệm hơn 10 năm đi săn ếch òn, anh Nguyễn Văn Đỏ (Hàm Thuận Bắc) chia sẻ: Ếch òn, bụng phình to, có 2 loại gồm ếch òn đá và ếch òn quê. Ếch òn đá da lưng màu đen, da bụng màu trắng, kích thước nhỉnh hơn ếch òn quê. Ếch òn quê da màu nâu, có 2 vân chạy dài 2 bên rìa lưng và 1 vạch nhỏ ở giữa lưng. Tuy nhiên, ở Hàm Thuận Bắc và các huyện lân cận, chủ yếu ếch òn quê, ít gặp ếch òn đá.

Nhiều người cho rằng: Thịt ếch òn có hương vị đặc trưng là ngọt, thơm, giàu đạm. Sau khi sơ chế sạch, một số món được chế biến mà nhiều người ưa chuộng để cải thiện bữa ăn hoặc làm mồi lai rai sau ngày làm việc, hoặc bạn bè nơi xa gặp nhau đãi món này như đặc sản. Đó là món nấu canh chua lá me, chiên giòn, nướng mọi hoặc phơi 1 nắng sau đó nướng.

Thời gian gần đây, clip ẩm thực ếch òn nấu canh chua lá me, nướng mọi, với bụng căng tròn - đầy ắp trứng bên trong rộ trên các nền tảng xã hội như Facebook, TikTok thu hút hàng triệu lượt xem. Điều này khiến cho nhiều người xem tò mò, quan tâm và mong muốn thưởng thức được món ăn. Ai đã ăn rồi, thì muốn ăn nữa, tạo thành “trend” (trào lưu, xu hướng) ăn ếch òn.

Với sự săn lùng mua ếch òn để ăn, giá ếch òn đá rao bán thông qua mạng xã hội dao động 150.000 - 250.000 đồng/kg, chưa tính phí ship, công sơ chế 20.000 đồng/kg. Giá ếch òn quê dao động khoảng 40.000 - 60.000 đồng/10 con, tùy thuộc vào buổi chợ ở Phan Thiết, Hàm Thuận Bắc. Theo các thương lái, giá ếch òn quê luôn thấp hơn ếch òn đá.

Mỗi năm đi săn ếch òn vào những cơn mưa đầu mùa, cũng là lúc ếch rộ. Tuy nhiên, khi mưa vào mùa, ếch òn thưa hẳn. Thời gian của 5 năm về trước, mỗi đêm đi săn ếch òn, kiếm được 800.000 - 1 triệu đồng. Lý do đầu mùa ếch nhiều, ít người săn, chỉ có người địa phương tiêu thụ. Những năm gần đây, số lượng ếch òn giảm hẳn, nhưng nhu cầu ếch òn tăng cao. Nguồn thu nhập từ việc đi săn ếch òn cũng giảm 50 - 70%. Đó là chia sẻ của một số người đi săn ếch òn ở Hàm Thuận Bắc.

Từ những thông tin trên cho thấy nhu cầu tiêu thụ ếch òn ngày càng cao, nhưng số lượng ếch òn trong tự nhiên thì càng giảm. Bởi cách ăn của con người, ăn ếch thịt và ăn cả trứng ếch òn đang trong mùa sinh sản, săn lùng ăn theo “trend” vì mục đích khoái khẩu. Trong khi đó, ếch òn chưa được bất cứ hộ gia đình nào nuôi, chủ yếu dựa vào việc săn bắt trong môi trường tự nhiên. Cộng thêm với cách ăn như đề cập trên, mùa sau thì khó mà còn ếch òn. Đây là cảnh báo sự tận diệt ếch òn trong môi trường thiên nhiên. Bất cứ loài động vật nào đứng trước nguy cơ tận diệt đều dẫn đến hệ lụy mất cân bằng sinh thái.

Để đáp nhu cầu tiêu thụ cũng như tránh nguy cơ tận diệt - mất cân bằng sinh thái, thiết nghĩ, các cơ quan chức năng, nhà nghiên cứu sinh vật và nông dân phối hợp nghiên cứu đặc tính sinh thái của loài ếch òn để đưa vào mô hình nuôi thâm canh. (Với ếch da từ môi trường tự nhiên đã đưa được nuôi thâm canh lâu nay, mang lại thu nhập cho nhiều gia đình). Điều quan trọng hơn là không ăn, không tiêu thụ những con ếch òn đang mang trứng, đang trong mùa sinh sản.