Phản ứng sau quyết định của Guatemala chuyển đại sứ quán tới Jerusalem

Israel và Palestine hôm 25/12 đã có những phản ứng trái chiều xung quanh quyết định của Tổng thống Guatemala Jimmy Morales về việc chuyển đại sứ quán của quốc gia Trung Mỹ này tại Israel đến Jerusalem. 

                

Thành phố Jerusalem.    Ảnh: RT.

Quyết định của Guatemala đưa ra chỉ chưa đầy 3 tuần sau quyết định tương tự của Mỹ cùng với việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 25/12 hoan nghênh quyết định của Guatemala chuyển đại sứ quán tới Jerusalem cho rằng các nước khác sẽ làm theo quyết định của Mỹ. Ông khẳng định các nước khác sẽ công nhận Jerusalem và thông báo việc chuyển đại sứ quán, đồng thời nhấn mạnh đây là bước khởi đầu "rất quan trọng".

Thứ trưởng Ngoại giao Israel Tzipi Hotovely cũng cho biết nước này đang liên lạc với "ít nhất 10 quốc gia" về khả năng chuyển đại sứ quán của họ tới Jerusalem. Tuy nhiên bà Hotovely không nêu cụ thể tên các nước.  

Trong khi đó cùng ngày, Bộ Ngoại giao Palestine tuyên bố việc Guatemala quyết định chuyển đại sứ quán tới Jerusalem là hành động "bất hợp pháp và đáng xấu hổ". Hành động này đi ngược lại mong muốn của giới lãnh đạo nhà thờ ở Jerusalem cũng như nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lên án quyết định của Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Trong một tuyên bố, Cố vấn ngoại giao của Tổng thống Palestine, ông Nabil Shaath nhấn mạnh, “nguyên trạng” của Jerusalem cần phải được tôn trọng. Điều này rất quan trọng đối với cả Palestine và Israel, đối với cả người Cơ đốc giáo và người Hồi giáo trên khắp thế giới.

Ông cũng nhấn mạnh giải pháp hai nhà nước là sự lựa chọn tốt nhất hiện nay: “Tổng thống Mỹ không có quyền quyết định đối với Jerusalem hay Palestine. Ông ấy cũng không được sự ủy nhiệm của Liên Hợp Quốc. Một điều rất quan trọng là các nước trong Liên Hợp Quốc đều phản đối quyết định của ông. Tại Hội đồng Bảo an, 14 trong số 15 nước đều không đồng tình với quyết định của Tổng thống Mỹ. Tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, 128 nước cũng không đồng tình với ông ấy. Vì thế, ông ấy không đại diện cho ý chí tập thể của cộng đồng quốc tế”.

Lâu nay, quy chế chính thức của Jerusalem là vấn đề hết sức nhạy cảm và là tâm điểm của cuộc xung đột Israel-Palestine. Israel coi thành phố này là thủ đô không thể chia cắt của mình, trong khi người Palestine muốn khu vực Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước tương lai của họ. Tuy nhiên, bất chấp những cảnh báo của cộng đồng quốc tế về nguy cơ tái bùng phát căng thẳng Trung Đông, ngày 6/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, đồng thời tuyên bố chuẩn bị chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv tới Jerusalem. Quyết định ngay lập tức vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các quốc gia trên thế giới trong đó Palestine tuyên bố sẽ không chấp nhận bất kỳ vai trò trung gian nào của Mỹ trong tiến trình hòa bình Trung Đông.  

Bất chấp sự phản đối của cộng đồng quốc tế, tiếp sau Mỹ, Guatemala tuyên bố quyết định chuyển đại sứ quán tới Jerusalem. Các nhà phân tích cho rằng, quyết định của Guatemala là điều hoàn toàn dễ hiểu. Guatemala phụ thuộc vào Mỹ từ tài chính, chính trị, ngoại giao tới quân sự nên có thể hiểu quyết định chuyển đại sứ quán ở Israel đến Jerusalem là do những yếu tố này chi phối, và nó phù hợp với chính sách của Mỹ.

Chuyên viên cao cấp Boris Dolgov thuộc Trung tâm nghiên cứu Arab và Hồi giáo tại Viện nghiên cứu phương Đông, Viện Hàn lâm Khoa học Nga, dự đoán có thể sẽ có thêm những quốc gia phụ thuộc vào Mỹ "đi theo vết xe đổ" của Guatemala. Tuy nhiên ông nhấn mạnh, sẽ không có nhiều nước làm như vậy, dù chiêu bài dọa cắt viện trợ của Mỹ đã khiến 8 nước đứng về phía Mỹ bỏ phiếu chống, trong đó có Guatemala, cùng 35 nước khác bỏ phiếu trắng tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đối với dự thảo nghị quyết kêu gọi Mỹ rút lại quyết định về Jerusalem.

Thùy Linh/VOV